Της Αγγελικής Ουζουνάκη,
Η κοινωνία μας, λοιπόν, ακολουθώντας τις προσταγές της παγκοσμιοποίησης και τις νέες τάσεις-εξελίξεις της τεχνολογίας, έχει αποχαυνωθεί σε μία κοινή επαναληψιμότητα των ημερών. Όλα πλέον είναι πάρα πολύ εύκολο να διεκπεραιωθούν με το πάτημα ενός κουμπιού στο πολύχρωμο Smartphone μας. Έτσι, είτε επιθυμούμε να παραμείνουμε ενημερωμένοι για τις παγκόσμιες εξελίξεις είτε να ξεκινήσουμε μία συζήτηση με έναν αγαπημένο φίλο είτε να κάνουμε κάποια ηλεκτρονική αγορά, αυτό πραγματοποιείται αμέσως.
Όλα γίνονται εξωφρενικά εύκολα και γρήγορα. Δίχως ιδιαίτερο κόπο κάθε δραστηριότητά μας είναι εξαιρετικά προσιτή μονάχα με ένα κλικ στο ανάλογο πεδίο. Όμως, εδώ τίθεται ένα πολύ σημαντικό ερώτημα. Μήπως αυτή η τάση μας να ικανοποιούμε τόσο εύκολα και γρήγορα τις ανάγκες μας εξαπλώνεται σαν ιός και σε άλλα πιο σημαντικά κομμάτια της ζωής μας; Μήπως αυτή η ψευδαίσθηση από την τάχιστη ικανοποίηση των αναγκών και των επιθυμιών μας έχει διεισδύσει επικίνδυνα μέσα στο «αίμα» μας και διαταράσσει εντέλει την καθημερινότητά μας παρά την διευκολύνει;
Συναντάμε πολύ συχνά τέτοια ερωτήματα μπροστά μας. Όμως, πού βρίσκεται η απάντηση σε όλα αυτά; Υπάρχουν πολλές καταστάσεις στις ζωές μας που απαιτούν αρκετό χρόνο για να γίνουν.
Για παράδειγμα, η δημιουργία μίας φιλίας. Είναι απαραίτητο να γίνει και από τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη μία από κοινού επένδυση ουσιαστικού και ποιοτικού χρόνου. Αυτό δεν υποκαθίσταται αρχικά με τη συχνή ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Δεν μπορεί να συγκριθεί η ποιότητα της φυσικής επικοινωνίας με αυτή που πραγματοποιείται μέσω των ηλεκτρονικών μέσων. Σίγουρα το διαδίκτυο σε πολλές περιπτώσεις διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων σε καταστάσεις όπως αυτή του lockdown, των μεγάλων χιλιομετρικών αποστάσεων ή ευνοεί τη συχνή επικοινωνία μεταξύ των ατόμων. Είναι, όμως, πρακτικά αδύνατο να συγκριθεί με τα οφέλη και τη συνεισφορά της φυσικής επικοινωνίας, πόσο μάλλον να φτάσουμε σε σημείο να θεωρήσουμε ότι μπορεί να αντικατασταθεί. Δυστυχώς, οι νέες γενιές θεωρούν τα κουμπιά «add» και «delete» ως σημεία αναφοράς για την αρχή και το τέλος μίας διαπροσωπικής επικοινωνίας με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Κι αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να μας ανησυχεί έντονα…
Πέραν τούτου, οι άνθρωποι φαίνεται να βολεύονται στην καθιστική ζωή και περιμένουν πως οι ευκαιρίες θα τους χτυπήσουν την πόρτα. Είναι δε ευρέως θεωρούμενο πως θα τους δοθεί απλόχερα ό,τι επιθυμούν να αποκτήσουν χωρίς να κοπιάσουν πραγματικά γι’ αυτό. Περιμένουν δια μαγείας να τους έρθουν προσφορές για τη δουλειά των ονείρων τους ή, ακόμη χειρότερα, αναμένουν πως κάθε γνώση θα αποτυπωθεί στο κεφάλι τους με ένα απλό «σκρολάρισμα» στο κινητό τους.
Αφιερώνουν ολοένα και λιγότερη προσπάθεια στην απόκτηση γνώσεων, αναμένοντας πως ο καλύτερος και πιο αξιόπιστος φίλος τους –το google– θα αντικαταστήσει έτσι απλά την πραγματική έρευνα και μελέτη που οφείλει να καταβάλει ο κάθε άνθρωπος για την προσωπική του πνευματική ανάπτυξη.
Δυστυχώς, όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι υιοθετούν και αρκούνται στη νοοτροπία της ήσσονος προσπάθειας. Αυτό θα έπρεπε σιγά σιγά να μας προβληματίζει περισσότερο. Είναι δυνατόν να έχουμε την πεποίθηση πως οι έξυπνες συσκευές μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωστική υπερισχύ του ανθρώπινου εγκεφάλου; Γίνεται να αρκούμαστε μονάχα στις έξυπνες μηχανές αναζήτησης και στην «τυχαία» αναπαράσταση των δεδομένων; «Ναρκώνεται» σιγά σιγά ο εγκέφαλός μας από τη συνεχή απραξία που μας καταβάλει. Σταματούν οι αφηρημένες σκέψεις που είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένο πως ενισχύουν τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα των ανθρώπων.
Έτσι, λοιπόν, αντί να μας προβληματίζει ποια θα είναι η νέα πιο έξυπνη συσκευή που θα λανσαριστεί το επόμενο χρονικό διάστημα, θα ήταν μακράν καλύτερο να αφιερώσουμε αυτόν τον χρόνο σε έναν γόνιμο προβληματισμό σχετικά με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση αυτών των έξυπνων συσκευών. Είναι σημαντικό να επενδύσουμε χρόνο στην αξιοποίηση των πραγματικών δυνατοτήτων μας μέσα στις καθημερινές μας ασχολίες. Είναι καιρός να δράσουμε πραγματικά κι όχι να παρακολουθούμε αμέτοχοι τις νέες διαρκείς τεχνολογικές εξελίξεις από τον καναπέ μας.
