Της Ροδάνθης Αλεξίου,
Δεν χρειάζεται κάποιος να παρακολουθεί καθημερινά τις πολιτικές εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, για να γνωρίζει την κατάσταση που βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ο Joe Biden εκλέχθηκε 46ος Πρόεδρος και -χωρίς να αποτελεί έκπληξη για πολλούς- ο Πρόεδρος Trump το αμφισβητεί. Αν υπήρχαν σημάδια εκλογικής νοθείας, τα οποία η νομική ομάδα του Προέδρου έχει υποσχεθεί να ξεσκεπάσει, η δημοκρατία θα ήταν σε μεγάλο κίνδυνο και η συζήτηση που θα έπρεπε να γίνει θα ήταν ιδιαιτέρως σημαντική. Το θέμα είναι, όμως, ότι κανένας επίσημος οργανισμός δεν ανέφερε ότι υπήρχε τέτοια υποψία, ότι δηλαδή προσμετρήθηκαν την ημέρα των εκλογών παράνομοι ψήφοι. Ακόμα και μέλη της Ρεπουμπλικανής κυβέρνησης δεν συμμερίστηκαν τις κατηγορίες του Προέδρου, κάτι που τους κόστισε και τη θέση τους.
Η δημοκρατία δέχεται, κατά συνέπεια, όντως απειλές, αλλά όχι από λάθος καταγραφή ψήφων, αλλά από τον άνθρωπο που οφείλει να πρεσβεύει τις αρχές της. Η στάση του Trump, να μην παραδεχτεί την ήττα του στις εκλογές, στις αρχές του μήνα και οι σοβαρές κατηγορίες του προκαλούν μόνο ταραχή στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Έχουμε, όμως, συνηθίσει σε ακραίες συμπεριφορές από τον Πρόεδρο, που όλες οι συμπεριφορές του που ακολουθούν μας φαίνονται και σχεδόν λογικές, αφού έχουμε συνηθίσει την υπερβολή. Αν είχε παραδεχθεί την νίκη του Biden από τις πρώτες μέρες και ήταν πρόθυμος για μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας, θα έφευγε τουλάχιστον με αξιοπρέπεια από τον Λευκό Οίκο; Η πραγματική ερώτηση, βέβαια, είναι πώς αυτές οι δύο κινήσεις δεν είναι δεδομένες για τον απερχόμενο Πρόεδρο;
Σίγουρα, οι προηγούμενοι Πρόεδροι σεβόντουσαν την θέση τους αρκετά, για να γνωρίζουν ότι το καλύτερο για την χώρα είναι μια ειρηνική δημοκρατική μετάβαση της Προεδρίας. Για αρχή, δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά. Στις εκλογές του 2016, η Hillary Clinton έβγαλε λόγο την επόμενη μέρα των εκλογών ως η ηττημένη της εκλογικής μάχης. Δεν κατηγόρησε το δημοκρατικό σύστημα, ούτε το Ρεπουμπλικανό Κόμμα για την ήττα της. Μερικές μέρες μετά, ο Trump άρχιζε ήδη να συναντιέται με παγκόσμιους ηγέτες, ενώ τέσσερα χρόνια μετά παίζει γκολφ αρνούμενος να δώσει πρόσβαση στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο να λαμβάνει μυστικές ενημερώσεις ασφάλειας. Στις αρχές του 2017, όταν ο Obama έδινε επίσημα τα ηνία της χώρας στον Ρεπουμπλικανό Πρόεδρο, το έκανε με σεβασμό στο αξίωμα και τηρούμενος τις παραδόσεις. Του άφησε ένα γράμμα, όπως και άλλοι Πρόεδροι στον διάδοχό τους, που εξέφραζε την υποστήριξή του και του μετέφερε μερικές ευχές:
Dear Mr. President —
Congratulations on a remarkable run. Millions have placed their hopes in you, and all of us, regardless of party, should hope for expanded prosperity and security during your tenure.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε μια πολιτική φιγούρα σαν τον Trump να λέει τα ίδια λόγια στον Joe Biden, ακόμα και αν οι δημοκρατικές διαδικασίες προϋποθέτουν μια ειρηνική μετάβαση εξουσίας. Το γράμμα του Obama το έκανε αρκετές σαφές:
(…) We are just temporary occupants of this office. That makes us guardians of those democratic institutions and traditions—like rule of law, separation of powers, equal protection and civil liberties—that our forebears fought and bled for. Regardless of the push and pull of daily politics, it’s up to us to leave those instruments of our democracy at least as strong as we found them. (…)
Φυσικά, Πρόεδροι πριν τον Obama είχαν ακολουθήσει την ίδια παράδοση, αφήνοντας ένα γράμμα στον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου, ακόμα και αν ανήκαν σε διαφορετικά Κόμματα, ακόμα και αν είχαν χάσει από τον διάδοχό τους στις εκλογικές αναμετρήσεις. Όπως ο Bush ο πρεσβύτερος, ο οποίος βρέθηκε μόνο μια τετραετία στη θέση του Προέδρου και έχασε από τον Δημοκρατικό Bill Clinton. Σε ένα απλό γράμμα, σαν από έναν φίλο σε άλλον, ο Bush γράφει στον τέλος:
Your success now is our country’s success. I am rooting hard for you.
Good luck—
George
Και είχε απόλυτο δίκαιο. Ένας Πρόεδρος πρέπει να σέβεται τα εκλογικά αποτελέσματα, την ψήφο του λαού, που τον έβαλαν και τον ίδιο σε αυτή την θέση, γνωρίζοντας ότι η επιτυχία μιας κυβέρνησης συνεισφέρει στην καλή λειτουργία ενός κράτους. Ειδικά σε μια ταραχώδη περίοδο, όπως η τωρινή με την πανδημία του κορωνοϊου ή όπως το 2008 με την οικονομική κρίση, το καλύτερο για τη χώρα και τους πολίτες της είναι η συνεργασία μεταξύ των κομμάτων και όχι ο διχασμός. Αρκετά χρόνια μετά τον πατέρα του, ο Bush ο νεότερος βρέθηκε να δίνει πάλει τα ηνία της χώρας σε έναν Δημοκρατικό, τον Obama:
Dear Barack,
Congratulations on becoming our President. You have just begun a fantastic chapter in your life.
Very few have had the honor of knowing the responsibility you now feel. Very few know the excitement of the moment and the challenges you will face.
There will be trying moments. The critics will rage. Your “friends” will disappoint you. But, you will have an Almighty God to comfort you, a family who loves you, and a country that is pulling for you, including me. No matter what comes, you will be inspired by the character and compassion of the people you now lead.
God bless you.
Sincerely, GW
Όλα αυτά τα αποσπάσματα δεν σημαίνουν ότι όλοι ήταν ευχαριστημένοι με την εκλογή του διαδόχου τους. Ήθελαν να εκλεγούν ξανά οι ίδιοι ή αν είχαν τελειώσει την οκταετία του, να εκλεγεί ο υποψήφιος από το κόμμα τους. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι, για να εξασφαλιστεί η δημοκρατία μέσω μιας ειρηνικής μετάβασης εξουσίας, τα θέλω τους ήταν αδιάφορα στη διαδικασία και το γνώριζαν και οι ίδιοι. Γι’ αυτό, με σεβασμό στη χώρα τους, αποδέχθηκαν το εκλογικό αποτέλεσμα και έδωσαν μόνο ευχές για δύναμη στον διάδοχό τους, όπως κάθε πολικός σε μια δημοκρατική κοινωνία οφείλει να κάνει. Δεν γνωρίζουμε αν ο Trump θα ακολουθήσει την παράδοση των γραμμάτων. Καθώς τον έχουμε γνωρίσει αρκετά καλά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μπορεί απλώς να στείλει ένα tweet.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- READ: The letter George W. Bush wrote to Barack Obama – CNNPolitics, διαθέσιμο εδώ
- Letters From Presidents to Their Successors – The Atlantic, διαθέσιμο εδώ
