Του Νίκου Μαρκοβίτη,
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου του 2016 ήταν καθοριστικό για μια νέα εποχή στο Ηνωμένο Βασίλειο, τόσο σε διαχειριστικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Η επικράτηση της εξόδου ήταν ένα γεγονός το οποίο διαμορφώνει εκ νέου την πολιτική της «νήσου» με ένα χαρακτήρα μεν πιο αυτόνομο εντός επικράτειας, αλλά πιο περιορισμένης δράσης εκτός. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως το «μπρα-ντε-φερ» με την Ευρωπαϊκή Ένωση καλά κρατεί και τα «αγκάθια» της επιλογής αυτής αρχίζουν και γίνονται πιο εμφανή.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα τόσο για τους Βρετανούς όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη, ως άμεσα συνδεδεμένη. Όπως έχει δηλώσει και ο πρωθυπουργός Τζόνσον, αποτελώντας και «μότο» της καμπάνιας του, θέλει να ολοκληρώσει το Brexit. Συγκεκριμένα, οι επιπτώσεις εντοπίζονται κυρίως σε οικονομία και εξωτερική πολιτική. Πώς θα αντιμετωπίζονται πλέον οι άλλες χώρες και πώς αυτό το αποτέλεσμα επηρεάζει τις ισορροπίες;
Αρχικά, στο κομμάτι της οικονομίας, μιλάμε για απόφαση άκρως ανησυχητική, καθώς οι επιπτώσεις της θα είναι πολυεπίπεδες. Ξεκινώντας από την βάση, δηλαδή από τα τρόφιμα, όταν μια οικονομία στηρίζεται κατά 79% από τις εισαγωγές της Ευρώπης, είναι έκδηλη η σημασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδώ εντοπίζεται και το πρόβλημα Λονδίνου και Βρυξελλών, μη μπορώντας να βρουν μια κοινά αποδεκτή λύση, ένα “modus operandi”, αδιαφορώντας για το ότι μπορεί να βρεθούν στον αέρα τόσες διμερείς συμφωνίες. Εν συνεχεία, στο κομμάτι των επιχειρήσεων και της εργασίας, πλέον με ένα επίσημο Brexit θα μιλάμε για μια κατάσταση ιδιόρρυθμη. Αυτό που θέλει να πετύχει η βρετανική κυβέρνηση είναι η τακτική συλλογής των «καλύτερων», τόσο από σκοπιάς εκπαίδευσης όσο και από ικανοτήτων. Το κόστος ζωής αυξάνεται σε τέτοια σημεία που, όπως λέγεται, «το Λονδίνο πλέον έχει γίνει μια παιδική χαρά για εκατομμυριούχους».
Η ευημερία, όμως, αυτή είναι για την μειοψηφία, όταν την ίδια στιγμή για πολλούς ανθρώπους πλήττεται το μέλλον τους. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει για το καθεστώς της εκπαίδευσης, όταν τα βρετανικά πανεπιστήμια βρίσκονται στην κορυφή του κόσμου, με τεράστια έσοδα, γεγονός που τα επηρεάζει άμεσα. Πλέον, για πολύ πιο απαιτητικά κριτήρια και με υπέρογκα έξοδα θα πρέπει να ετοιμάζονται οι υποψήφιοι, όταν μέχρι πρότινος, υπό την ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνοταν πιο εύκολα πάτημα για μια ακαδημαϊκή-επαγγελματική πορεία. Σημειωτέον, πως στο Ηνωμένο Βασίλειο κατοικούν γύρω στους 45 χιλιάδες Έλληνες, εκ των οποίων η πλειοψηφία είναι σπουδαστές.
Εξίσου σημαντικό ζήτημα, το οποίο είναι και «γόρδιος δεσμός» της εξωτερικής πολιτικής, αποτελεί η διαχείριση των θεμάτων με Βόρεια Ιρλανδία και Σκωτία. Αναδρομικά, λοιπόν, να αναφέρουμε πως οι προαναφερθείσες βρίσκονται σε ιδιόρρυθμο καθεστώς αυτονομίας, με δικά τους νομοθετικά σώματα και χαρτοφυλάκια. Το 1707, πραγματοποιήθηκε η Ένωση της Σκωτίας με τη Μεγάλη Βρετανία, με μια λογική απορρόφησης (take over), και έκτοτε λειτουργούν κάτω από τους κοινούς κανόνες του «Act of Union». Το πρόβλημα πλέον έγκειται στο γεγονός ότι η Σκωτία επιθυμεί, μέσω δημοψηφίσματος, την εκ νέου είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως σημείωσε και ο Ρίσι Σουνάκ, Υπουργός Οικονομικών, «Η Σκωτία είναι παρά πολύ σημαντικός παράγοντας οικονομικά και θα πρέπει να ενισχυθεί από όλες τις απόψεις». Από την άλλη πλευρά, εντοπίζεται το πρόβλημα των χερσαίων συνόρων στη Βόρεια Ιρλανδία, με την συμφωνία της Ένωσης και το γνωστό “backstop”, μια δικλείδα ασφαλείας για τους Ιρλανδούς, σε περίπτωση μη επίτευξης λύσης.
Οι «πονοκέφαλοι» του Τζόνσον φαίνεται να αυξάνονται, ενώ παράλληλα η Βρετανία διανύει το δεύτερο κύμα της πανδημίας, με το ενδεχόμενο παράτασης του lockdown να είναι δεδομένο. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, αναμένονται νέες εξελίξεις στην συμφωνία αποχώρησης και τους όρους της. Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως με τον περίφημο κυβερνητικό φάκελο “Operation Yellowhammer”, ο οποίος σχεδιάστηκε από την κυβέρνηση Τζόνσον, προβλέπονται οι επιπτώσεις, που είναι σαφώς σημαντικές αλλά όχι καταστροφικές όσον αφορά βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, φάρμακα και βενζίνη, στο ενδεχόμενο ενός “no deal brexit”. Είναι θέμα χρόνου πλέον να φανούν οι προθέσεις επίτευξης μιας αποχαιρετιστήριας συμφωνίας για πολλούς.
Συμπερασματικά, λοιπόν, στο οικοδόμημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, του οποίου αναπόσπαστο κομμάτι είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελεί το ερώτημα του πώς θα επηρεαστούν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μετά την οριστική απόφαση. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι σχέσεις θα μπουν σε μια νέα τροχιά και και αυτό θα επιδράσει άμεσα στην κοινωνία. Όπως ανέφερε και μια Βρετανή βουλευτής, στην αποχαιρετιστήρια μέρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, «it’s not a goodbye, it’s au revoir! », δηλαδή δεν είναι αντίο, αλλά εις το επανιδείν!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- BBC News, “No-deal Brexit: 10 ways it could affect you”, διαθέσιμο εδώ
- The Sun, “Boris Johnson welcomes ‘very bright future’ for Northern Ireland after meeting with leaders at Stormont”, διαθέσιμο εδώ
- Euronews, «Brexit: Οι συνέπειες σε Ιρλανδία, Σκωτία, Βόρεια Ιρλανδία», διαθέσιμο εδώ
