Antony J. Blinken: Τα «ηνία» του State Department σε έναν βετεράνο του

Της Μαριλένας Γιαννίκα,

Με τα ευτράπελα σχετιζόμενα με το αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών να καταλαγιάζουν σιγά σιγά, τα μάτια όλου του κόσμου είναι στραμμένα στον εκλεγμένο Πρόεδρο Joe Biden και το επερχόμενο Cabinet του, και όχι μόνο. Ειδικότερα, τα στελέχη που, κατά πάσα πιθανότητα, θα απασχολήσουν περισσότερο την κοινή γνώμη είναι αυτά του «πολύπαθου», κατά τη διακυβέρνηση της απερχόμενης Προεδρίας, αλλά νευραλγικής σημασίας, Υπουργείου Εξωτερικών.

Ο νεοεκλεγείς Δημοκρατικός Πρόεδρος κατέληξε στα ονόματα των ατόμων που θα στελεχώσουν τις πιο «καίριες» θέσεις του State Department, επιβεβαιώνοντας τις εικασίες των ξένων πρακτορείων ειδήσεων (Reuters, Bloomberg, New York Times). Τα πρόσωπα που «κλείδωσαν», λοιπόν, είναι αυτά των Antony J. Blinken για τη θέση του επικεφαλής του Υπουργείου Εξωτερικών, του Jake Sullivan ως εθνικού συμβούλου ασφαλείας και της Linda Thomas-Greenfield για την ανάληψη της θέσης της πρέσβειρας των Η.Π.Α. στον ΟΗΕ. Τα τρία αυτά πρόσωπα διαθέτουν έναν κοινό συνδυασμό, που τους καθιστά ιδανικούς για τις προαναφερθείσες θέσεις: εμπειρία και τάση εξωστρέφειας, δηλαδή αποτελούν αντανάκλαση της εξωτερικής πολιτικής, που ο Biden διακηρύττει πως επιθυμεί να ασκήσει.

Ποια, όμως, συναποτελούν τα βασικά μελήματα του μέλλοντα Υπουργού Εξωτερικών και ποιος ο άξονας πολιτικής που ο τελευταίος καλείται να ακολουθήσει; Και ειδικότερα, πληροί ο Antony J. Blinken τα προαπαιτούμενα, για να ανταποκριθεί στις αυξημένες προκλήσεις και προσδοκίες;

Ξεκινώντας από το πρώτο ερώτημα, ο Joe Biden ξεκαθάρισε ήδη από την προεκλογική του εκστρατεία πως θεωρεί την εξωτερική πολιτική, που άσκησε ο Trump την τελευταία τετραετία, ως καταστροφική και αιτία απομόνωσης των Η.Π.Α. από το διεθνές γίγνεσθαι. Συνεπώς, κύριο μέλημα της νέας διοίκησης καθίσταται η επιστροφή των Η.Π.Α. στις διεθνείς Συνθήκες (π.χ. Συμφωνία του Παρισιού, Συμφωνία Ιράν για πυρηνικά) και σε παραγωγικές συζητήσεις στα πλαίσια των διεθνών οργανισμών (π.χ. ΝΑΤΟ, ΠΟΥ) και τρόπος, για να επιτευχθεί αυτό, η εξωστρέφεια, η μετριασμένη διαλλακτικότητα, και η αέναη παρεμβατικότητα, που ανέκαθεν χαρακτήριζε τις Η.Π.Α.

Προκειμένου να απαντηθεί το δεύτερο ερώτημα, περί ικανότητας ανάληψης της θέσης, προηγείται η εξέταση του προφίλ του προσδοκώμενου Secretary of State, Antony J. Blinken. Ο 58χρονος Blinken εκκίνησε την καριέρα του στο αμερικανικό ΥΠΕΞ το 1994, επί προεδρίας Bill Clinton, ανήκοντας στο προσωπικό του Λευκού Οίκου σχετιζόμενο με το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, παράλληλα διατελώντας ειδικός σύμβουλος του Προέδρου και υπεύθυνος στρατηγικού σχεδιασμού έως το 1998. Την επόμενη διετία, διατήρησε τη θέση του ειδικού συμβούλου, ενώ ανέλαβε και θέση συμβούλου για τα Ευρωπαϊκά και Καναδικά ζητήματα, προτού διοριστεί, το 2002, ως υπεύθυνος της Επιτροπής για τις Διεθνείς Σχέσεις της αμερικανικής Γερουσίας.

Βέβαια, πιο αξιομνημόνευτη είναι η πορεία του από το 2008 και μετά. Ξεκινώντας ως μέλος της “transition team” της Προεδρίας Obama-Biden και μετέπειτα διατελώντας σύμβουλος ασφαλείας του Αντιπροέδρου Joe Biden, έφτασε στο απόγειο (μέχρι στιγμής) της πολιτικής του πορείας ως αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Obama και αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών. Επομένως, βρισκόμαστε απέναντι σε ένα άτομο με πολυετή πείρα στον κλάδο των διεθνών σχέσεων, με εξαιρετική συνεργασία με τον Biden στο παρελθόν, ικανό, βάσει αντικειμενικών προσόντων, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της διεθνούς σκηνής.

Ένα άλλο κρίσιμο σημείο έρευνας αποτελεί η στάση του μελλοντικού Υπουργού Εξωτερικών με τη Ρωσία και την Κίνα. Συγκεκριμένα, ο Blinken στο παρελθόν, αναφερόμενος στη Ρωσία, δήλωσε χαρακτηριστικά πως είναι καιρός να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης εναντίον της η «δυσφορία» που η τελευταία αισθάνεται λόγω της εξάρτησής της από την Κίνα, ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας. Επιπλέον, δεν πρέπει να λησμονείται το ζήτημα της παράτασης, για πέντε χρόνια, της νευραλγικής Συμφωνίας ελέγχου των όπλων με τη Ρωσία, ένα βήμα που ο Trump αρνήθηκε, αρχικά, να τελέσει, επειδή επέμεινε η Κίνα να συμπεριληφθεί και αυτή στη Συνθήκη. «Σίγουρα θα θέλουμε να εμπλέξουμε την Κίνα σε θέματα ελέγχου των όπλων», δήλωσε πρόσφατα ο Blinken, «αλλά μπορούμε να επιδιώξουμε τη στρατηγική σταθερότητα μέσω της επέκτασης της νέας συμφωνίας περιορισμού όπλων “START” και να επιδιώξουμε αργότερα να την εμπλουτίσουμε περαιτέρω».

Τέλος, μνεία αξίζει να γίνει στην ένθερμη στάση που φαίνεται να διατηρεί απέναντι στην Ευρώπη, χαρακτηρίζοντάς την ως σύμμαχο των Η.Π.Α., που νοείται ως «πρώτο καταφύγιο, όχι έσχατο, όσον αφορά την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε». Θα χρησιμοποιηθεί, άραγε, ο σύμμαχος αυτός στην πολυαναμενόμενη εκτενέστερη εμπλοκή των Η.Π.Α. στην Αφρική, σε προσπάθεια αναχαίτησης της ταχύτατα αναπτυσσόμενης εμπλοκής της Κίνας εκεί; Θα προβούν οι Η.Π.Α. στην ενδυνάμωση των σχέσεών τους με την Ινδία και τις όμορες χώρες αυτής ως απάντηση στην Κίνα για την πρόσφατη σύμβαση ελευθέρου εμπορίου, που συνάφθηκε μεταξύ τους; Σε κάθε περίπτωση, το διπλωματικό μέλλον προβλέπεται ανατρεπτικό στην μετά-Trump εποχή και οι ανακατατάξεις μεταξύ των συμμαχιών έτι ανατρεπτικότερες.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• “Biden Chooses Anthony Blinken, Defender of Global Alliances, as Secretary of State”, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
• «Ο Άντονι Μπλίνκεν θα οριστεί υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μπάιντεν», Efsyn, διαθέσιμο εδώ