Του Ραφαήλ-Νικόλαου Μπελενιώτη,
Το Cocooning συνδυάστηκε με τον εγκλεισμό στο σπίτι, με το διάβασμα αμέτρητων βιβλίων, αλλά και την προβολή ταινιών. Με τον περιορισμό και την επακόλουθη αυτοπροστασία. Τι γίνεται, όμως, αν επιλέξουμε κάτι διαφορετικό;
Η πανδημία στην Τουρκία είναι ένα δραματικό γεγονός, μια πραγματικότητα που έχει αλλάξει άρδην τις συνήθειες και την καθημερινότητα των Τούρκων πολιτών, έχει πλήξει τον κοινωνικό ιστό, όπως και σε κάθε άλλη γνωστή χώρα. Γνώριζα τι επρόκειτο να συναντήσω, όταν συμπλήρωνα το έγγραφο μετακίνησης Erasmus Placement και επέλεγα την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης ως προορισμό. Διαμονή μέσα στη σχολή, έξοδος με πολύ προσοχή και σε περιορισμένη έκταση. Γνώριζα, λοιπόν, πως τον περισσότερο χρόνο μου και για τρείς μήνες θα τον ξόδευα σε μια από τις ιστορικές θεολογικές σχολές του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Σε αναστολή λειτουργίας από το 1971, κοσμεί το Νησί της Χάλκης ένα από τα πανέμορφα Πριγκηπονήσια και εμφανώς πλήττεται και αυτή από την πρωτόγνωρη καθημερινότητα. 2 Οκτωβρίου πάτησα το πόδι μου πρώτη φορά στο νησί της Χάλκης, στον απόηχο της πρώτης χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων, ύστερα από ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι μέσω Βουλγαρίας με τελικό προορισμό την Κωνσταντινούπολη.
Η «φιμωμένη» ή «αδικημένη» Σχολή, όπως επικράτησε να λέγεται, στέκει αγέρωχη στον χρόνο μέσα σε ένα καταπράσινο περιβόλι από λοφίσκους και δέντρα. Αποτέλεσε την κύρια σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, υπήρξε πέρασμα για τους απανταχού Ορθόδοξους Χριστιανούς, ενώ ήταν και ένας σημαντικός σταθμός στη ζωή πολλών ιερωμένων που αυτή τη στιγμή υπηρετούν στα ανώτατα αξιώματα της Εκκλησίας. Για πολλά χρόνια, μέχρι και σήμερα, συνεχώς δεχόταν επισκέψεις διπλωματών και πολιτικών από όλο τον κόσμο. Για αυτό, μάλλον, και επικράτησε δικαίως η αντίληψη ότι η Θεολογική Σχολή της Χάλκης αποτελεί πλέον ένα «πέρασμα» για πολλούς ανθρώπους.
Η Θεολογική Σχολή, πέραν της φυσικής ομορφιάς της, διαθέτει και έναν πολύ σημαντικό πλούτο, ο οποίος βρίσκεται φυλαγμένος στην ιστορική βιβλιοθήκη της. Η καταγραφή του όγκου είναι ακόμα και σήμερα σε μια διαρκή διαδικασία συγκέντρωσης, ενώ μετριοπαθείς υπολογισμοί ανεβάζουν το σύνολο των τίτλων σε 70.000 με μια θεματική έκταση τεράστια, από φιλοσοφία και γεωγραφία μέχρι ιατρική και, φυσικά, ατελείωτη εκκλησιαστική ιστορία. Πλην των σπάνιων ξενόγλωσσων βιβλίων, αραβικών, τουρκικών και γερμανικών.
Η Βιβλιοθήκη
Θυμίζει ησυχαστήριο και αποτελεί σημείο επίσκεψης τουριστών, ντόπιων, αλλά και πάσης φύσεως ερευνητών που επιθυμούν να επωφεληθούν από αυτά που κρύβει στα σκονισμένα ράφια της. Πέραν των πολλών τίτλων, ιδιαίτερης αξίας και σημασίας είναι τα ελληνικά και ξένα «σπαράγματα». Πρόκειται για βιβλία δίχως κάποια μέση, αρχή ή τέλος, κυρίως περασμένων δεκαετιών, πολύ παλιά χρονολογικά, τα οποία όμως διατηρούνται ακρωτηριασμένα, καθώς οι εκδόσεις τους είναι αδύνατο να βρεθούν κάπου!
Στον χώρο, λοιπόν, αυτόν εργάζονται νυχθημερόν ιερωμένοι και επιστήμονες, προσπαθώντας να καταστήσουν αυτόν τον πλούτο προσβάσιμο σε όλους. Η εργασία, προκειμένου η βιβλιοθήκη να σταθεί όπως αξίζει στην ιστορία της αλλά και στην λειτουργία της, έχει πολύ δρόμο ακόμα, σίγουρα όμως αποτελεί μια εντελώς διαφορετική μορφή Cocooning ανάμεσα σε ξεχασμένους τίτλους βιβλίων και παλιών αρχείων. Ιδανικό μέρος για να σε βρει η πανδημία και οποιασδήποτε μορφής lockdown!
Η πρωτοπορία της Σχολής έγκειται ακριβώς στο γεγονός πως επιθυμεί τη διατήρηση ανοιχτών θυρών με τον έξω κόσμο. Το πιο σημαντικό, μάλιστα, είναι το ότι διατηρεί ανοιχτές τις θύρες της για Έλληνες φοιτητές Erasmus+ που επιθυμούν να αφιερώσουν τον χρόνο τους σε μια τόσο διαφορετική εμπειρία και να εργαστούν δίπλα σε καταξιωμένους επιστήμονες και ιερωμένους που αφιερώνουν την κάθε ημέρα τους ώστε οι θύρες να μείνουν σίγουρα ανοιχτές. Πάντα στους δύσκολους καιρούς η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης κατάφερνε και επιβίωνε, κρατούσε ζωντανή εκείνη την ιδιαίτερη πολιτιστική κληρονομιά που την αναδεικνύει. Ίσως, δεδομένων των συνθηκών, καμία μετακίνηση να μην αποτελεί ασφαλής επιλογή. Σίγουρα, όμως, αυτή η «μετακίνηση» άξιζε και με το παραπάνω.
