Της Κωνσταντίνας Κασούμη,
Ένταση προκάλεσε στην ελληνική κοινωνία η υπόθεση της 53χρονης καθαρίστριας από τον Βόλο, η οποία προσλήφθηκε το 1996 σε παιδικό σταθμό, προσκομίζοντας πλαστό απολυτήριο δημοτικού. Συγκεκριμένα, είχε φοιτήσει μέχρι την Ε’τάξη, νόθευσε όμως το έγγραφο το οποίο της είχε χορηγηθεί, αναγράφοντας ότι ήταν απόφοιτος του δημοτικού.
Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Λάρισας, το οποίο με την υπ’ αριθμ. 295/2018 απόφασή του κατεδίκασε την ως άνω μητέρα δύο παιδιών σε κάθειρξη δέκα ετών για το έγκλημα της κατ’ εξακολούθησης τέλεσης απάτης κατά του Δημοσίου (αρ. 98 και 386 ΠΚ). Σύμφωνα με το αρ. 386.1 ΠΚ «Όποιος με την εν γνώσει παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή την αθέμιτη απόκρυψη ή παρασιώπηση αληθινών γεγονότων βλάπτει ξένη περιουσία πείθοντας κάποιον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή με σκοπό από τη βλάβη αυτής της περιουσίας να αποκομίσει ο ίδιος ή άλλος παράνομο περιουσιακό όφελος τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή. Αν η ζημία που προκλήθηκε υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη.»
Επί είκοσι χρόνια αποσιωπούσε αθέμιτα ότι δεν είχε τις νόμιμες προϋποθέσεις για την πρόσληψη στη θέση της καθαρίστριας και παρέλειπε υπαιτίως να ενημερώσει το Δημόσιο -το οποίο βρισκόταν σε διαρκή παραπλάνηση- αν και είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση ως δημοτικός υπάλληλος να το κάνει.
Εξαιτίας του γεγονότος ότι η απόφαση αυτή προκάλεσε σύγχυση και χαρακτηρίστηκε υπέρμετρα επαχθής, με την υπ’ αριθμ. 466/2019, τέθηκαν στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου προς συζήτηση δύο ουσιώδους σημασίας ζητήματα.
Το πρώτο αφορά αν έχουμε κατ’ εξακολούθηση τέλεση απάτης με παρασιώπηση κάθε μήνα, ότι δεν έχει τον απαιτούμενο τίτλο σπουδών για την κατάληψη της θέσης ή απαξ τέλεσή της με την παράσταση ψευδούς γεγονότος -πλαστό πιστοποιητικό- ως αληθινού ενώπιον δημόσιας αρχής για τον διορισμό. Το δικαστήριο έκρινε ότι συντρέχει περίπτωση απαξ τελέσεως απάτης, διότι με μία πράξη παραπλάνησης της καθαρίστριας προς τη δημόσια αρχή (παράσταση ψευδούς πιστοποιητικού) αυτή προέβη σε περισσότερες ομοειδείς πράξεις (καταβολή μηνιαίου μισθού) και δεν χωρούσε κάθε μήνα χωριστή παραπλάνησή της, για να τελείται κατ΄εξακολούθηση τέλεση του εγκλήματος.
Ένα δεύτερο ζήτημα το οποίο τέθηκε επι τάπητος είναι αν το Δημόσιο υπέστη περιουσιακή ζημία ή αν οι αποδοχές προς την καθαρίστρια θα μπορούσαν να ισοσταθμιστούν με την παρεχόμενη από την ίδια εργασία. Η Ολομέλεια έκρινε ότι δεν υπάρχει βλάβη, όταν η ζημία που επήλθε από την απατηλή συμπεριφορά του εξαπατώντος ισοσταθμίζεται από μία ισάξια αντιπαροχή, η οποία περιήλθε στον εξαπατηθέντα από την πράξη, την οποία αυτός παραπείστηκε να διαπράξει. Έτσι, στην περίπτωση, που κάποιος, προσκομίζοντας πλαστό πτυχίο επιτύχει να προσληφθεί σε δημόσια θέση, καίτοι δεν έχει τα νόμιμα προσόντα να καταλάβει τη θέση αυτή, η ζημιά του Δημοσίου από την καταβολή σε αυτόν αποδοχών της θέσης που παράνομα κατέλαβε, ισοσταθμίζεται από την παροχή της εργασίας του, με συνέπεια να μην υφίσταται βλάβη, εκτός εάν το Δημόσιο ή το ΝΠΔΔ απέβλεψε στις ιδιαίτερες ικανότητες, γνώσεις και προσόντα του προσλαμβανόμενου, όπως αυτές τεκμηριώνονταν με βάση το τυπικό προσόν, που έθεσε, ως τυπική προϋπόθεση, και το πλαστό πτυχίο παραπέμπει σε κάποια ιδιαίτερη γνώση ή δεξιότητα και η παροχή εργασίας, ενόψει της φύσης της, απαιτεί κάποια ιδιαίτερη γνώση ή δεξιότητα, διότι στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να γίνει λόγος για ισάξια αντιπαροχή.
Με βάση τα παραπάνω, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (ΟλΑΠ 3/2019), έκρινε ως ισάξια την αντιπαροχή της εργασίας από την καθαρίστρια προς το Δημόσιο και αναίρεσε την καταδικαστική απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας, κρίνοντάς την αθώα.
Ωστόσο, σύμφωνα με μια μειοψηφία 12 Αρεοπαγιτών, η οποία δεν έγινε δεκτή, η παράνομη εργασία της καθαρίστριας κατόπιν απάτης δεν συνιστά εργασία στην οποία το Δημόσιο απέβλεψε, με αποτέλεσμα να μην είναι άξιο περιουσιακό αντιστάθμισμα.
ΠΗΓΕΣ
- www.lawspot.gr
- https://www.nb.org/greek/blog/h-xrhsh-plastwn-stoixeiwn-gia-tin-proslipsi-sto-dimosio-h-ennoia-tis-apatis-kai-epelthousa-vlavi/
