Του Γιάννη Αυγουστάκη,
Καθώς το 2019 μας αποχαιρετούσε, όλη η αγορά προετοιμαζόταν για το νέο έτος με υψηλές προσδοκίες για τουρισμό, βιομηχανία και επενδύσεις και όλους τους καλούς οιωνούς για μια επιτυχημένη οικονομικά χρονιά.
Αντ’ αυτού, ο νέος ιός, που έκανε την εμφάνισή του, έμελλε να αλλάξει τόσο τις συνθήκες όσο και τα σχέδια των Ελλήνων πολιτών. Στην προσπάθεια εκτίμησης της κατάστασης την οικονομίας, θα αναλύσουμε την κατάσταση ορισμένων οικονομικών δεικτών της χώρας για το 2020.
GDP (Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν)
Είναι η συνολική αξία σε χρηματικές μονάδες των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα σ’ ένα συγκεκριμένο έτος και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους μακροοικονομικούς δείκτες σε μια οικονομία.
Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε συνολικά 14,7% από την αρχή της χρονιάς ως τον Ιούνιο, 0,7% από Ιανουάριο ως Μάρτιο και 14% τους υπόλοιπους τρεις μήνες. Το 2ο τρίμηνο του 2020 είχε τη βαθύτερη συρρίκνωση του ΑΕΠ που καταγράφηκε και προκλήθηκε κυρίως από τις ενέργειες που έγιναν για περιορισμό του Covid-19. Τα νοικοκυριά μείωσαν την κατανάλωση τους κατά 11,3% το 2ο τρίμηνο, ενώ στο 1ο τρίμηνο υπήρχε εξίσου μείωση κατά 0,9%. Τα δεδομένα για το 3ο τρίμηνο δείχνουν μια σταδιακή ανάκαμψη.
Λιγότερο θετικά, τα τουριστικά έσοδα την περίοδο αιχμής μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου μειώθηκαν περισσότερο από 75% σε σύγκριση με το 2019, ενώ το συναίσθημα των καταναλωτών επιδεινώθηκε για τον τρίτο μήνα, τον Σεπτέμβριο. Αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των νέων κρουσμάτων Covid-19, και εν μέσω δεύτερου lockdown, οδηγεί την οικονομία σε εξαιρετικά κρίσιμη φάση.
Ανεργία
Στην αρχή της χρονιάς το ποσοστό ανεργίας βρισκόταν στο 16,1%, ενώ με τα τελευταία στοιχεία το εποχικά προσαρμοσμένο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα βρίσκεται στο 16,8% για τον Αύγουστο. Την ίδια ώρα, το ποσοστό ανεργίας για άτομα κάτω τον 25 ετών είναι 39,3%. Τέλος, είναι αξιοσημείωτο να προσθέσουμε ότι τα υψηλοτέρα ποσοστά ανεργίας σε όλες τις περιοχές της χώρας μας καταγράφηκαν σε Κρήτη (20,1%), Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά (19,2%).
PMI
Αντανακλά την πορεία των επιχειρήσεων του μεταποιητικού τομέα και του τομέα των υπηρεσιών. Ο δείκτης PMI της IHS Markit Greece Manufacturing έπεσε στα 48,7 τον Οκτώβριο του 2020 από 50 τον προηγούμενο μήνα, σηματοδοτώντας μια οριακή πτώση στην υγεία του τομέα παραγωγής αγαθών. Αυτή η πτώση οφείλεται στην επανεμφάνιση της πανδημίας με αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση αγαθών. Η απότομη πτώση των νέων παραγγελιών σε συνδυασμό με την μειωμένη ζήτηση, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργείται πλεονάζουσα χωρητικότητα σε όλο τον τομέα οδηγώντας τις επιχειρήσεις να μειώσουν για άλλη μια φορά το εργατικό δυναμικό τους.
Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι υπήρχε σημαντική υστέρηση εσόδων, παρά τα αυξημένα έσοδα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και αυτό οφείλεται, κυρίως, στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, οι αλλεπάλληλες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας οδήγησε το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού να ανέρχεται στα 7 δις για το πρώτο εννιάμηνο.
Για το 2021, υπάρχουν δυνατότητες ανάκαμψης, αν δεν συμβεί κάποιο σημαντικό υγειονομικό γεγονός, πράγμα που αποτελεί βασικό σενάριο στα σχέδια της κυβέρνησης. Η ανάκαμψη της οικονομίας θα επέλθει από την επαναλειτουργία της πλειονότητας των κλάδων, την αύξηση των εξαγωγών και επενδύσεων, ενώ η δημόσια κατανάλωση θα περιοριστεί όσο το δυνατόν γίνεται. Σε αντίθετο σενάριο, με επιδείνωση της υγειονομικής κρίσης, το ΑΕΠ θα συνεχίσει να συρρικνώνεται.
Συνοψίζοντας, το 2020 αποτελεί μια πολύ δύσκολη χρονιά για την οικονομία και την ανθρωπότητα. Με κυρίαρχο στόχο την υγεία των ανθρώπων, λήφθηκαν σκληρά μέτρα αντιμετώπισης, εξακοντίζοντας την οικονομία και δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στον επιχειρηματικό και εργασιακό χώρο. Κατά τη διάρκεια της χρονιάς, η κυβέρνηση προσπαθεί να βοηθήσει την οικονομία, ώστε να μην λυγίσει και λαμβάνει συνεχώς νέα μέτρα. Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος θα δείξει αν όντως πρόλαβε να σώσει την παρτίδα.
