Του Γιώργου Δαλακούρα,
Η Αικατερίνη Β΄ η Μεγάλη της Ρωσίας υπήρξε η αυτοκράτειρα που διακυβέρνησε τη Ρωσία για το μεγαλύτερο διάστημα (επί τριάντα τέσσερα χρόνια!). Έμεινε γνωστή, καθώς επέτυχε να αναδιοργανώσει και να διευρύνει την αυτοκρατορία ως και τα πολωνικά εδάφη, με σημαντικότερο κατόρθωμα την προσάρτηση της Κριμαίας.
Στην πραγματικότητα, δεν ήταν Ρωσίδα, αλλά καταγόταν από την Πρωσία. Γεννήθηκε ως Σοφία Φρειδερίκη Αυγούστα, στις 2 Μαΐου 1729, σε μία πόλη της σημερινής Πολωνίας και ο πατέρας της ανήκε σε τοπικό βασιλικό οίκο, χωρίς, όμως, να έχουν την οικονομική ευπορία άλλων ηγεμόνων. Η ίδια φαίνεται πως δεν έβρισκε κανένα ενδιαφέρον για την ταπεινή της ζωή στα πρωσικά εδάφη. Πολύ σύντομα, σε ηλικία δεκαπέντε ετών, άφησε τη γενέτειρά της, κατόπιν προσκλήσεως την τσαρίνας Ελισάβετ. Εκλήθη, ώστε να νυμφευθεί με τον Πέτρο Γ’.
Στη Ρωσία, η Ελισάβετ εντυπωσιάστηκε από τη νεαρή Σοφία. Ωστόσο, ο Πέτρος δεν έδειξε μεγάλη συμπάθεια προς το πρόσωπό της, με τη Σοφία να αναπτύσσει ανάλογα συναισθήματα. Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε δύο χρόνια, η Ελισάβετ προχώρησε τις διαδικασίες του γάμου. Η Σοφία άλλαξε το όνομά της σε Αικατερίνη και παντρεύτηκε τον Πέτρο, στις 21 Αυγούστου 1745, στην Αγία Πετρούπολη.
Στις 25 Δεκεμβρίου 1761/5 Ιανουαρίου 1762, η Ελισάβετ πέθανε. Ο Πέτρος έκλεισε άμεσα συνθήκη ειρήνης με τον Φρειδερίκο Β΄ της Πρωσίας, με τον οποίο βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η Αικατερίνη προέβη σε μία κίνηση, η οποία, αν αποτύγχανε, θα της στερούσε τα πάντα. Έχοντας στο πλευρό της ισχυρά τμήματα του στρατού και την πλειοψηφία της ρωσικής αριστοκρατίας, προχώρησε σε πραξικόπημα κατά του συζύγου της. Βοηθός της στο όλο εγχείρημα υπήρξε ο εραστής της, Γκριγκόρι Ορλόφ. Ο Πέτρος Γ΄ αναγκάσθηκε να παραιτηθεί και δολοφονήθηκε μερικές ημέρες αργότερα από υποστηρικτές της γυναίκας του. Τον Σεπτέμβριο του 1762, η Αικατερίνη Β΄ εστέφθη αυτοκράτειρα στη Μόσχα, όχι στην Αγία Πετρούπολη, μία κίνηση συμβολική, αφού η πρώτη ήταν η πρωτεύουσα της παραδοσιακής αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβάνοντας και την ίδια στον ένδοξο παρελθόν της χώρας, που επρόκειτο να εξουσιάσει.
Ως αυτοκράτειρα, φρόντισε να αποκαταστήσει τις σχέσεις της Ρωσίας με τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, την Πρωσία, τη Γαλλία και την Αυστρία. Ταυτόχρονα, συμπεριέλαβε στη σφαίρα επιρροής της την Πολωνία, έχοντας ορίσει βασιλιά εκεί έναν εραστή της. Η ίδια συνδέθηκε και με τη Συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, αφού, μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου ήταν ακόμη στην ηγεσία, η αυτοκρατορία διηύρυνε την ισχύ της.
Στις 17 Νοεμβρίου 1796, η Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας άφησε την τελευταία της πνοή, μετά από εγκεφαλική αιμορραγία.
