Του Γιώργου Δαλακούρα,
Η Έλενα Νικολαΐδη ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια και δασκάλα της όπερας. Αναφορικά με τα στοιχεία της γέννησής της, οι απόψεις διίστανται. Γεννήθηκε ή στη Φώκαια ή στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το 1906 ή το 1909. Όσο ήταν ακόμη παιδί, φαίνεται πως η οικογένειά της μετακόμισε στη Λέσβο, ενώ, μάλλον το 1919, βρέθηκε οριστικά σε ελληνικό έδαφος. Η ίδια έζησε στην Αθήνα, όπου και φοίτησε στο Εθνικό Ωδείο με κορυφαίους δασκάλους της εποχής της και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές της στην αυστριακή πρωτεύουσα, τη Βιέννη.
Σύντομα, έγινε μία λαμπρή μεσόφωνη (mezzo), δηλαδή η φωνή της κινούνταν μεταξύ άλτο και σοπράνο. Η καριέρα της ξεκινά το 1929, όταν η ίδια εντάσσεται στο Γ΄ Ελληνικό Μελόδραμα (ελληνικός όρος για την όπερα). Πρόκειται να συνεργαστεί με τους κορυφαίους Έλληνες συνθέτες όπερας της εποχής, όπως ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης και ο Μανώλης Καλομοίρης. Το ντεμπούτο της κάνει με την παράσταση «Το στοιχειωμένο γεφύρι» το 1930. Κορυφαία στιγμή της, όταν, το 1936, πρωταγωνίστησε στην «Κάρμεν».
Λίγα χρόνια αργότερα, μετά από συνεχείς διακρίσεις, προσκλήθηκε στην Αυστρία, για να ερμηνεύσει σημαντικούς ρόλους όπερας. Η καριέρα της είχε ξεπεράσει τα στενά όρια του ελληνικού κράτους. Κατακτά την Ευρώπη και πετυχαίνει να τραγουδήσει σε όλα τα μεγάλα θέατρα της Γηραιάς Ηπείρου. Το ταλέντο της είναι αδιαπραγμάτευτο.
Η Ευρώπη δεν είναι αρκετή για την Ελληνίδα μεσόφωνο. Το 1949, αφού έχει πρωταγωνιστήσει στην «Κάρμεν» στην Εθνική Λυρική Σκηνή, μετακομίζει στις Η.Π.Α. και διεκδικεί πρωταγωνιστικούς ρόλους σε μεγάλες όπερες της χώρας. Από το 1951, εδραιώνεται οριστικά στο καλλιτεχνικό στερέωμα της άλλης πλευράς του Ατλαντικού Ωκεανού. Την ίδια χρονιά, μπαίνει στο στούντιο και ηχογραφεί με την εταιρεία παραγωγής Columbia Masterworks. Το 1955, συμμετείχε στο 1ο Φεστιβάλ Αθηνών. Έναν χρόνο αργότερα, πρωταγωνιστήσει στο έργο «Ορφέας και Ευρυδίκη», το οποίο φιλοξενήθηκε στο Ηρώδειο.
Η δεκαετία του ΄60 βρίσκει την Έλενα Νικολαΐδη στο ζενίθ της. Ξεκινά να διδάσκει μονωδία σε σπουδαία πανεπιστήμια των Η.Π.Α. Ταυτοχρόνως, οι διακρίσεις δεν σταματούν και τιμάται με βραβεύσεις σε Αυστρία και Ελλάδα. Τελικά, το 1994 αποσύρθηκε και από τη διδασκαλία.
Στις 14 Νοεμβρίου 2002, η Έλενα Νικολαΐδη άφησε την τελευταία της πνοή στο Σάντα Φε.
