Της Μάρθας Λιάκου,
«Η μουσική είναι η μόνη γλώσσα που όλος ο κόσμος καταλαβαίνει. Ο μόνος τρόπος συνεννόησης. Είναι μια αδελφοσύνη. Να το θυμάσαι φίλε μου. Κάποτε δε θα χρειάζεται να μιλάμε…»
Με αυτά τα λόγια ο Παύλος Σιδηρόπουλος μας διδάσκει τη δύναμη της μουσικής να αλλάζει τον κόσμο προς το καλύτερο και να εξυψώνει ακόμα και τα πιο πεζά κοινωνικά ζητήματα. Το 2020 αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο έτος για τα ανθρώπινα δικαιώματα που αμφισβητούνται καθημερινά, όχι μόνο λόγω της απειλής για την παγκόσμια υγεία, αλλά και των πρόσφατων τρομοκρατικών χτυπημάτων στην Ευρώπη και των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που περιορίζουν τα δικαιώματα των γυναικών. Οι καλλιτέχνες είναι συνήθως εκείνοι που τάσσονται κατά του πολέμου, της βίας και του ρατσισμού και μέσω των τραγουδιών τους υπερασπίζονται σθεναρά τις ιδέες και τις πεποιθήσεις τους. Παρακάτω παρουσιάζεται ένα μικρό μουσικό δείγμα τραγουδιών που προσπάθησαν και κατόρθωσαν να μεταλαμπαδεύσουν τα μηνύματά τους σε ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα.
1. Imagine – John Lennon (1971)
Στίχοι-Μουσική: John Lennon, Yoko Ono
Η λίστα αυτή δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει με διαφορετικό τρόπο: πρόκειται για τον απόλυτο ύμνο στην ειρήνη και την αγάπη. Το “Imagine” γράφτηκε το 1971 από τον John Lennon και τη Yoko Ono, αν και η ίδια δεν έλαβε εξ’ αρχής τα εύσημα για τη δημιουργία του κομματιού, καθώς αναγνωρίστηκε επίσημα ως συνδημιουργός μόλις το 2017. Ο οραματισμός του τραγουδιού ήταν ένα μέλλον όπου η Αμερική θα έβαζε τέλος στον πόλεμο με το Βιετνάμ και στον κόσμο θα επικρατούσε ειρήνη. Παρόλο που ο Lennon είχε δηλώσει πολλές φορές ότι το τραγούδι είχε την έννοια μίας προσευχής, δεν του προσέδωσε ποτέ θρησκευτικό χαρακτήρα. Η επικαιροποίηση του συγκεκριμένου τραγουδιού κατά πολλούς έγκειται στο γεγονός ότι οι στίχοι του προσαρμόζονται απόλυτα σε πολλά πολιτικά και κοινωνικά πλαίσια. Ο ίδιος ο Lennon ήταν επιφανής υπερασπιστής της δικαιοσύνης και της ειρήνης και ήταν ένας από τους λίγους που πίστευαν πραγματικά σε αυτές τις αρχές.
(“No need for greed or hunger, a brotherhood of man, Imagine all the people sharing all the world…”)
2. One Love/People Get Ready – Bob Marley (1977)
Στίχοι-Μουσική: Bob Marley & The Wailers
Το τραγούδι “One Love” ανήκει στο μουσικό είδος της reggae και είναι ένα από τα διασημότερα τραγούδια του Bob Marley. Αποτελεί σύνθεση του ίδιου και του συγκροτήματός του, The Wailers, από το οποίο μάλιστα ξεκίνησε τη μουσική του καριέρα και κυκλοφόρησε το 1977. Ο Bob Marley έγραψε αυτό το τραγούδι, καταγγέλλοντας τις βίαιες αναταραχές που επικράτησαν κατά τη διάρκεια των τζαμαϊκανών εκλογών τον Δεκέμβριο του 1976, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από τις βιαιότερες πράξεις που πραγματοποιήθηκαν ποτέ στη χώρα. Ο ίδιος ζητάει μέσα από τη μουσική του και το τραγούδι του ενότητα και παγκόσμια αγάπη, αξίες που είναι ικανές να συνεισφέρουν στην παγκόσμια ειρήνη και να οπλίσουν με δύναμη τους ανθρώπους. Ο Marley στέλνει το μήνυμα ότι οι άνθρωποι πρέπει να αγνοήσουν τη φυλή και το χρώμα και να βρεθούν μαζί και ότι τότε όλα θα είναι εντάξει. Το τραγούδι κρύβει και ένα ακόμη βαθύτερο νόημα, καθώς μερικοί από τους στίχους του υποστηρίζουν ότι οι «αμαρτωλοί» θα πληρώσουν για τις πράξεις τους στο τέλος.
(“Is there a place for the hopeless sinner? Who has hurt all mankind just to save his own? Believe me…”)
3.Zombie – The Cranberries (1994)
Στίχοι-Μουσική: Dolores O’ Riordan
Σε οποιαδήποτε διασκευή, αυτό το κομμάτι δεν μπορεί να σε αφήσει ασυγκίνητο. Το ιρλανδικό συγκρότημα The Cranberries κυκλοφόρησε το 1994 το τραγούδι “Zombie” ως διαμαρτυρία για το περιστατικό στο Γουόριγκτον της Αγγλίας στις 20 Μαρτίου του 1993. Για την ιστορία, ο IRA (Irish Republican Army) τοποθέτησε δύο βόμβες σε κάδους σκουπιδιών σε κατοικημένη περιοχή του Γουόριγκτον, προκαλώντας δύο αλλεπάλληλες εκρήξεις, με τη δεύτερη να αφήνει πίσω της 54 τραυματίες και 2 νεκρά παιδιά, ηλικίας τριών και δώδεκα ετών. Ο IRA ισχυρίστηκε ότι μαχόταν για την ανεξαρτησία του από το Ην. Βασίλειο και πως ο θάνατος των δύο παιδιών αποτέλεσε μία «παράπλευρη απώλεια». Οι The Cranberries τραγούδησαν, θρηνώντας τον χαμό των παιδιών. Η καθηλωτική ερμηνεία της Dolores O’ Riordan, σε συνδυασμό με τους συγκλονιστικούς στίχους που η ίδια έγραψε, αποτελεί μία μομφή διαμαρτυρίας στο πολιτικό σύστημα και στην αδυναμία του να αντιμετωπίσει τα εκάστοτε περιστατικά βίας, τα οποία σχηματίζουν έναν ατέρμονο κύκλο που δεν κλείνει ποτέ.
(“Another mother’s breaking heart is taking over, When the violence causes silence, We must be mistaken…”)
4. Where is the love? – Black Eyed Peas (2003)
Στίχοι-Μουσική: Will.i.am, Taboo, Justin Timberlake
Μπαίνοντας στη δεκαετία του 2000, πρώτη στάση αποτελεί το τραγούδι “Where is the love?” του hip-hop/dance συγκροτήματος Black Eyed Peas, το οποίο θεωρείται η πρώτη τους μεγάλη επιτυχία και κυκλοφόρησε το 2003. Το τραγούδι αυτό επεδίωξε να κρατήσει ενωμένη την ανθρωπότητα, αφού αντλεί έμπνευση από την τραγική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Οι στίχοι του απευθύνονται σε ποικίλα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, όπως η τρομοκρατία, ο ρατσισμός, η μόλυνση του περιβάλλοντος, ο πόλεμος και η βία κατά της LGBT κοινότητας. Το μουσικό αυτό κομμάτι επανακυκλοφόρησε διασκευασμένο τον Σεπτέμβριο του 2016, λίγο πριν την 15η επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου, αυτή τη φορά όμως εστιάζοντας σε θέματα της επικαιρότητας, όπως οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη και η εθνική κρίση στη Συρία.
(“But if you only have love for your own race, Then you only leave space to discriminate, And to discriminate only generates hate…”)
5. What about us? – Pink (2017)
Στίχοι-Μουσική: Pink, Johnny Mc Daid, Steve Mac
Τελευταίο και ίσως λιγότερο γνωστό ως προς τα μηνύματα που μεταφέρει είναι το τραγούδι “What about us?”, το οποίο κυκλοφόρησε το 2017, ερμηνευμένο από την Pink, μία από τις πιο αντισυμβατικές τραγουδίστριες της νέας γενιάς. Το τραγούδι ρίχνει φως στις κοινωνικές και πολιτικές αδικίες που μαστίζουν τον σύγχρονο κόσμο και από πολλούς έχει χαρακτηριστεί ως μία διαμαρτυρία, καθώς κατακρίνει τη διοίκηση των πολιτικών προσώπων και τονίζει την απογοήτευση που συχνά νιώθει ο λαός. Παρόλο που η ίδια η Pink δεν το επιβεβαίωσε ποτέ, πολλοί από τους ακροατές θεωρούν ότι το τραγούδι δεν απευθύνεται πουθενά αλλού παρά στον Donald Trump και την πολιτική που εφαρμόζει στις μειονότητες του αμερικανικού λαού.
(“We are problems that want to be solved, We are children that need to be loved…”)
Ο κατάλογος θα μπορούσε να περιέχει ακόμη εκατοντάδες τραγούδια και αυτό γιατί οι καλλιτέχνες έχουν καταφέρει εδώ και καιρό να «τραγουδήσουν» τις σκέψεις των ανθρώπων…
