Της Βασιλείας Τζιτζικάκη,
Η Κομοτηνή, είναι η πρωτεύουσα της ελληνικής Θράκης, μία πόλη ιδιαίτερη καθώς είναι από μόνη της ένα κράμα πολιτισμών, το οποίο διαφαίνεται στα κτίρια της, στα χρώματα, τις γεύσεις και στα αρώματά της. Μία πόλη με μακρά ιστορία ακόμα από την αρχαιότητα και πολλές κατακτήσεις μέχρι και πριν 100 χρόνια, όπου και ενσωματώθηκε οριστικά στην ελληνική επικράτεια. Ανήκει στο Νομό της Ροδόπης, όπου είναι και η πρωτεύουσα του, αλλά αποτελεί και έδρα της Διοικητικής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Το όνομα Κομοτηνή που της έχει αποδοθεί και οριστικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια δεν ίσχυε πάντοτε, καθώς ονομαζόταν και Γκιουμουλτζίνα ή Γκιουμουρτζίνα, Κομοτηναί, Κομοτηνά ή Κουμουτζηνά. Ο αστικός της χώρος παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλομορφία, χάρη στην ιστορία της και τον πολιτισμό της, στοιχεία που είναι υπεύθυνα και για τα σημαντικά μνημεία και αξιοθέατά της. Το μουσουλμανικό στοιχείο είναι έντονο και δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στις ενδυμασίες, στα έθιμα και στα κτίρια της πόλης, όσο και στους μιναρέδες που γίνονται φανεροί με μία πρώτη ματιά, όπως και στα καφασωτά παράθυρα των σπιτιών στις παλιές συνοικίες.
Είναι μία πόλη που συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό φοιτητών, οι οποίοι δίνουν ζωή στην οικονομία, αλλά κυρίως στην καθημερινότητα της. Γι’ αυτό το λόγο, η Κομοτηνή φημίζεται κυρίως για την γαστρονομία της, τις καφετέριες της και γενικά για την «ζωή» της. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει πως υπολείπεται σε αξιοθέατα από άλλες πόλεις, καθώς έχει να παρουσιάσει ιδιαίτερα μνημεία, μουσεία και αξιοθέατα από διαφορετικές χρονικές περιόδους, αλλά ακόμα και από διαφορετικούς πολιτισμούς. Πολύ σημαντικός είναι ο Πύργος του Ωρολογιού που γίνεται ορατός στο κέντρο της πόλης. Χτίστηκε το 1884 και αποτελεί τμήμα του κεντρικού τεμένους που είναι γνωστό ως Γενί Τζαμί δηλαδή «Νέο Τζαμί». Το εσωτερικό του είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες αρκεί να τηρηθούν ορισμένοι τυπικοί κανόνες όπως το βγάλσιμο των παπουτσιών. Επίσης, το Φρούριο και το Βυζαντινό Τείχος θεωρείται το μεγαλύτερο και το αρχαιότερο μνημείο της Κομοτηνής. Χτίστηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ., στο σημείο απ’ όπου περνούσε η Εγνατία Οδός και οι λόγοι ήταν οικονομικοί αλλά κυρίως στρατιωτικοί. Υπήρχαν 16 πύργοι και το ύψος του έφτανε περίπου στα 10 μέτρα. Το τείχος έμεινε ανέπαφο μέχρι το 1363, οι Τούρκοι όμως κατά τη διάρκεια των εισβολών τους κατέστρεψαν μέρος του και έκτισαν με τις πέτρες του τζαμιά. Το 1910 οι Βούλγαροι αποτελείωσαν το καταστροφικό έργο με την κατεδάφιση των πύργων. Το σήμα κατατεθέν της πόλης είναι το «Σπαθί», το κεντρικό Ηρώο της Κομοτηνής, το οποίο εκτός από τις καταθέσεις στεφάνων και την υποστολή της σημαίας που γίνεται κάθε Κυριακή είναι και σημείο συνάντησης των κατοίκων της πόλης. Επιπλέον, δεν πρέπει να παραλειφθεί, το Ιμαρέτ της Κομοτηνής, το οποίο αποτελεί από τα παλαιότερα σωζόμενα οθωμανικά μνημεία της Ευρώπης και χρονολογείται από το 1360. Από το 1999 στο μνημείο αυτό στεγάζεται το εκκλησιαστικό μουσείο Ιεράς Μητρόπολης Μαρώνειας και Κομοτηνής.
Από άποψης μουσείων, πέραν του αρχαιολογικού και του λαογραφικού μουσείου της (το οποίο από μόνο του είναι ένα τέλειο δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής) μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Μουσείο Καλαθοπλεχτικής των Ρομά ,το οποίο είναι φυσικά ένα μοναδικό μουσείο στο είδος του και παρουσιάζει την τέχνη των Ρομά στην πλέξη καλαθιών, καθώς και διαφορετικές νοοτροπίες και καλάθια από τη Χερσόνησο του Αίμου, την Αίγυπτο, το Λίβανο, τη Συρία, την Αργεντινή και πολλές ακόμη χώρες, κατασκευασμένα είτε από Ρομά είτε από άλλες εθνικότητες με ιδιαίτερους τρόπους πλέξης και διαφορετικά υλικά και εργαλεία. Το μουσείο βρίσκεται 9 χιλιόμετρα από την Κομοτηνή, στο Θρυλόριο.
Η Κομοτηνή και γενικώς η Θράκη φημίζεται για τον εναλλακτικό τουρισμό που μπορεί να προσφέρει λόγω της φύσης της που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από τα περισσότερα αστικά κέντρα και προσφέρει ιδιαίτερες δυνατότητες διαφόρων δραστηριοτήτων. Στην Μαρώνεια, που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα έξω από την Κομοτηνή, έχει κανείς την ευκαιρία να επισκεφθεί το Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας, ιστορικής πόλης από τον 7ο αιώνα π.Χ., μεγάλης τοπικής δύναμης της εποχής και μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας που λόγω της μεγάλης της ανάπτυξης της, δόθηκε η δυνατότητα να κόψει χρυσά νομίσματα. Ο ιστορικός πλούτος της Μαρώνειας παραμένει μέχρι και σήμερα αναλλοίωτος αλλά ομολογουμένως σχετικά ανεκμετάλλευτος, τουλάχιστον όχι στον βαθμό που αναλογεί και που θα έπρεπε να προωθηθεί η περιοχή. Εκεί, έχει δημιουργηθεί μέσω των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας, η δυνατότητα για Οινοτουρισμό και γευσιγνωσίες, καθώς ο Μαρώνειος Οίνος ήταν ξακουστός από την αρχαιότητα για την ξεχωριστή γεύση του. Άλλα αξιοθέατα που μπορεί να συναντήσει κανείς σε κοντινή απόσταση είναι ο Υδροβιότοπος της Ισμαρίδας, αλλά και το βουνό «Ίντερε» το οποίο ενδείκνυται για πεζοπορικές διαδρομές και αναρρίχηση μέσα στη φύση, που όμως δυστυχώς παραμένει εντελώς ανεκμετάλλευτο. Βέβαια, πιο κοντά στην πόλη της Κομοτηνής περίπου 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της, βρίσκεται το δάσος της Νυμφαίας το οποίο καλύπτεται κυρίως από πεύκα και διαθέτει ειδικά διαμορφωμένους χώρους με τραπεζάκια, κιόσκια και παγκάκια, πλακόστρωτα μονοπάτια, αλλά και γήπεδα για μπάσκετ και βόλεϊ, ώστε ο επισκέπτης να απολαύσει μία σπάνια θέα, η οποία αποτελείται από ένα φυσικό μπαλκόνι που οδηγεί στην θέαση του απόλυτου πράσινου της φύσης, που το διασχίζουν τρία μεγάλα ποτάμια.
Περνώντας όμως, σε αυτό που κάνει πραγματικά την Κομοτηνή, μία ξεχωριστή πόλη που μπορεί να μην εντυπωσιάζει από την πρώτη ματιά, αλλά σίγουρα περνώντας λίγο χρόνο σε αυτήν και κάνοντας μία βόλτα στις πλατείες και στους δρόμους της, σε κάνει να την αγαπάς, είναι ο κόσμος της, οι χαρούμενες φωνές, τα χρώματα της που είναι πολυποίκιλα λόγω του πολιτισμικού μωσαϊκού της, τα κρυμμένα ταβερνάκια της, οι διαφορετικές φοιτητικές της καφετέριες, αλλά και οι πλούσιες γεύσεις και μυρωδιές της, τα ανατολίτικα γλυκά της που δίνουν μία εσάνς Κωνσταντινούπολης και ο ελληνικός καφές που μοσχοβολάει ολημερίς στα στενά της πόλης. Η γαστρονομία της προσφέρει αυτό ακριβώς που περιμένει κάποιος, από ανατολίτικες νοστιμιές μέχρι παραδοσιακά πιάτα της ελληνικής υπαίθρου. Αποτελεί την κατεξοχήν πρωτεύουσα των γεύσεων στα Βαλκάνια. Οπότε στις ταβέρνες της ζητήστε γιουφκάδες, τραχανά, σαρμάδες και κεμπάπ. Ακόμα, μη χάσετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε σουτζούκ-λουκούμ από τα ζαχαροπλαστεία της. Καθοδηγηθείτε από το άρωμα του φρεσκοκαβουρδισμένου καφέ και συνοδέψτε τον με φρεσκοψημένη μπουγάτσα.
Λέγεται από πολλούς, πως η Κομοτηνή – κυρίως για τους φοιτητές- είναι η πόλη που πας και φεύγεις κλαίγοντας, αφενός διότι εμφανισιακά δεν θα σε εντυπωσιάσει για τις ομορφιές της και για τα όμορφα κλασσικά κτίρια της, αλλά σε κερδίζει σε κάτι που λίγες πόλεις το έχουν, στον «αέρα» της, στο «άρωμα» της και στην «αίσθηση» που σου δημιουργεί. Μη χάσετε την ευκαιρία να την επισκεφθείτε και να την εξερευνήσετε και δεν θα απογοητευτείτε.
