Της Ιωάννας Παπαδοπούλου,
Την 1η Νοεμβρίου 2020, ημερομηνία ορόσημο για τον Αλγερινό λαό, έλαβε χώρα το συνταγματικό δημοψήφισμα της Αλγερίας, στοχεύοντας στην αναθεώρηση των εξουσιών που κατέχει η κυβέρνηση. Ο συμβολισμός αυτός σχετίζεται με την ημερομηνία έναρξης του Πολέμου της Αλγερίας, το 1954, που απέβλεπε στην αποαποικιοποίηση της από τη Γαλλία και στη μετατροπή της σε ανεξάρτητο κράτος. Παρομοίως, σήμερα, ένα χρόνο μετά την απομάκρυνση του πρώην Προέδρου Abdelaziz Bouteflika από το αξίωμά του, οι Αλγερινοί πολίτες ψήφισαν για τον περιορισμό των προεδρικών εξουσιών και για την καταπολέμηση της διαφθοράς στο πολιτικό σύστημα.
Ο νυν Πρόεδρος Abdelmadjid Tebboune ανήλθε στην εξουσία το Δεκέμβριο του 2019, έπειτα από τις λαϊκές διαδηλώσεις κατά του πρώην Προέδρου Bouteflika, λόγω της δήλωσής του για πέμπτη συνεχόμενη προεδρική θητεία. Η αποχώρηση του Bouteflika, που αποτέλεσε βασικό αίτημα του κινήματος Hirak, είχε ως επακόλουθο τις αμφιλεγόμενες εκλογές που ακολούθησαν. Η νέα κυβέρνηση του Tebboune εισάκουσε τα αιτήματα του κινήματος για μεταρρύθμιση του συστήματος μέσω της αναδιατύπωσης του συντάγματος της χώρας. Συγκεκριμένα, είχε προβλεφθεί πως η έγκριση του δημοψηφίσματος θα επέτρεπε στους Προέδρους και στα μέλη του Κοινοβουλίου να μπορούν να υπηρετούν έως δύο θητείες, καθώς και θα εξασφάλιζε την ελευθερία του Τύπου. Μεταξύ άλλων, αναφερόταν στη συνταγματοποίηση της Εθνικής Ανεξάρτητης Εκλογικής Αρχής (ANIE) για τη διεξαγωγή ανόθευτων εκλογών και την προώθηση της δημοκρατίας. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Abdelaziz Djerad, θα αντιμετωπίσουν το χρόνια διεφθαρμένο καθεστώς που είχε οικοδομήσει η πολιτική του Bouteflika, καθώς και θα ικανοποιήσει τα αιτήματα του λαϊκού κινήματος. Εντούτοις, δεν είναι λίγα τα μέλη του κινήματος Hirak που εναντιώνονται στο δημοψήφισμα, δηλώνοντας πως δεν θα μπορέσει να επιφέρει την ουσιαστική αλλαγή, τον παραγκωνισμό δηλαδή της άρχουσας πολιτικής ελίτ και, τέλος, τον περιορισμό της εξέχουσας θέσης που διατηρεί ο στρατός.
Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος
Το 66,8% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης του Συντάγματος την Κυριακή 1η Νοεμβρίου, σύμφωνα με την Εθνική Ανεξάρτητη Εκλογική Αρχή (ANIE). Ωστόσο, η προσέλευση στη ψηφοφορία ήταν αρκετά χαμηλή, δεδομένου πως μόνο το 23%, κατά προσέγγιση, των πολιτών με δικαίωμα ψήφου συμμετείχε, ενώ το ποσοστό του 10% των συνολικών ψήφων θεωρήθηκε άκυρο. Το δημοψήφισμα έλαβε χώρα στη σκιά του COVID-19, με τους πολίτες να έχουν περιορισμένη πρόσβαση στα εκλογικά τμήματα, ενώ χρήζει ιδιαίτερης μνείας το γεγονός ότι ο 74χρονος Πρόεδρος Tebboune νοσηλεύεται στη Γερμανία, ύστερα από αναφορές σχετικά με κρούσματα κορωνοϊού στο επαγγελματικό του περιβάλλον. Η πανδημία έχει, άλλωστε, επιβαρύνει την οικονομία της χώρας, η οποία βασίζεται στα σημαντικά αποθέματα υδρογονανθράκων, που έχουν πληγεί από τις χαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου, βυθίζοντας τη χώρα στην ύφεση και οδηγώντας την ανεργία, κυρίως των νέων, σε αρκετά υψηλά επίπεδα.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος φανέρωσαν τη θέληση μεν του Αλγερινού λαού για ουσιαστική πολιτική αναδιαμόρφωση, λόγω του αποτελέσματος υπέρ της αναθεώρησης, αλλά και τη δυσπιστία δε ως προς τις μεταρρυθμίσεις, λόγω του μεγάλου ποσοστού που απείχε. Στην πραγματικότητα, το κίνημα Hirak θεωρεί μία «φενάκη» το δημοψήφισμα, ένα «προσωπείο αλλαγής» που προτάσσει η κυβέρνηση για να αποτρέψει ενδεχόμενες διαδηλώσεις, τη στιγμή που δεκάδες διαδηλωτές βρίσκονται φυλακισμένοι και η δημοκρατία πλήττεται.
