Του Παναγιώτη Παναγιωτακόπουλου,
Αρκετές φορές σε προηγούμενα άρθρα έχουμε ασχοληθεί με την προσαρμοστικότητα και με το πόσο αυτή γίνεται ακόμα πιο απαραίτητη σε περιόδους κρίσεων πάσης φύσης. Με την μεσοβδόμαδη ανακοίνωση του δεύτερου lockdown που τέθηκε σε ισχύ από το Σάββατο 6 Νοεμβρίου, διάφορες σκέψεις σχετικά με τις προκλήσεις που πρόκειται να ακολουθήσουν άρχιζαν και πάλι να κατακλύζουν το χρόνο μας. Αυτή την φορά, αντικείμενο μελέτης θα είναι ο κλάδος των αερομεταφορών που τους τελευταίους μήνες έχει δεχτεί μία πληγή που δεν φαίνεται να επουλώνεται.
Lockdown και συνεπώς περιορισμοί στις μετακινήσεις, απαγόρευση εισόδου και εξόδου από τις χώρες διαμονής αρκούν για να σπείρουν τον πανικό στις τάξεις των εταιριών που είναι υπεύθυνες για τις μετακινήσεις από αέρος. Πάνω που έδειχναν να συνέρχονται, λίγο με την κίνηση του καλοκαιριού, λίγο με τη βελτίωση σε ό,τι έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του κορωνοϊού τους προηγούμενους μήνες, τώρα όλες οι τελευταίες ενδείξεις κάνουν λόγο για μία επικείμενη «χειμερία νάρκη». Στο ίδιο δυσοίωνο κλίμα κινούνται και οι προβλέψεις για το μέλλον, σύμφωνα με τις οποίες δεν προβέπεται η κυκλοφορία να επανέλθει στα γνωστά μας, φυσιολογικά επίπεδα πριν από το 2024. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε πως 34 αερομεταφορείς έχουν ξεπεράσει το «χείλος του γκρεμού» μέσα στο 2020, μεταξύ των οποίων η βρετανική Flybe, η γερμανική SunExpress Deutschland και η αμερικανική Miami Air. Εκτός αυτών που κυριολεκτικά κατέρρευσαν υπάρχουν και αρκετές ακόμα, όπως οι Virgin Atlantic Airways, Latam Airlines Group και Avianca Holdings, που βρίσκονται σε καθεστώς «μηχανικής υποστήριξης» με την βοήθεια των πιστωτών ή των κρατικών μηχανισμών.
Αερομεταφορές, όμως, δεν σημαίνει μόνο αεροπλάνα αλλά και αεροδρόμια. Και μέσω αυτών θα αναδείξουμε για μία ακόμα φορά την ανάγκη να λειτουργούμε όλοι ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. «Πετάμε» γρήγορα για να «προσγειωθουμε» στην Σιγκαπούρη και το αεροδρόμιο Changi, το οποίο βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, αν όχι στην κορυφή, στις λίστες με τις καλύτερες εγκαταστάσεις παγκοσμίως.
Το 2019 εγκαινίασαν το Jewel, χώρο πάρκο αναψυχής 140 στρεμμάτων, το οποίο περιελάμβανε από εμπορικά καταστήματα μέχρι και τενητά δάση και καταρράκτες. Ελέω κορωνοϊού, η κίνηση συρρικνώθηκε σε ποσοστό που ξεπέρασε το 99% την περασμένη άνοιξη, οπότε η ανάγκη για την εύρεση νέου στρατηγικού μοντέλου αξιοποίησης των δομών ήταν πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε πρώτη φάση, δόθηκε πρόσβαση για ψώνια και ψυχαγωγία στο Jewel στους κατοίκους της περιοχής χωρίς να είναι, πλεόν, απαραίτητο να φέρει κανείς το status του «ταξιδιώτη» για να απολαμβάνει τα προνόμια. Συνδρομές μεγαλύτερης διάρκειας και άλλα πακέτα τείνουν να μετατρέψουν τον μέχρι πρότινος άχαρο χώρο ενός αεροδρομίου σε έναν ελκυστικό προορισμό για όλες τις ηλικίες. Καθόλου άσχημα.
Σε άλλα νέα, διασχίζουμε τον πλανήτη και ξαναμπαίνουμε σε πτήση για την Νότια Καλιφόρνια και το αεροδρόμιο Ontario International. Το καλοκαίρι που πέρασε ολόκληρος ο χώρος στάθμευσης του αεροδρομίου είχε μετατραπεί σε drive-in κινηματογράφο, μία τάση που ήρθε να εγκατασταθεί στην καθημερινότητα μας εν μέσω πανδημίας. Ξενάγηση στην Αλμπέρτα του Καναδά και το Edmonton International που στράφηκε στον κλάδο της ενέργειας, εγκαθιστώντας φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 120MW. Επόμενος σταθμός το αεροδρόμιο του Μονάχου, στο οποίο θα γίνει παρόμοια εγκατάσταση φορτίων αξίας €70 εκατομμυρίων.
Η άλλη όψη του νομίσματος βρίσκει χρεοκοπημένα αεροδρόμια με «σταυρωμένα τα χέρια». Η Heathrow Airport Holdings ζήτησε την εύνοια των πιστωτών τουλάχιστον για το 2021, ένω η Fraport AG Frankfurt Services Worldwide έχει ήδη στραφεί στις τράπεζες. Την ίδια ώρα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τα 10 μεγαλύτερα αεροδρόμια αντιμετωπίζουν ληξιπρόθεσμα συνολικά χρέη ύψους $14 δις ως και το 2022.
Αναμφίβολα, ο εύκολος δρόμος, ή μάλλον η πεπατημένη σε αυτές τις καταστάσεις, έλεγε απόλυση προσωπικού, μείωση απολαβών, δανειοδότηση, κρατική υποστήριξη και άλλα μέτρα παρόμοιας λογικής αποποίησης ευθυνών. Ως ένα επίπεδο είναι θεμιτά και μπορούν να είναι τα εργαλεία για την επιβίωση σε περιόδους κρίσεων, όμως τίποτα δεν μπορεί να είναι καλύτερο από την ανάληψη πρωτοβουλιών και την υιοθέτηση καινοτόμων ιδεών.
Συμπερασματικά, αναλύθηκε ο οικονομικός αντίκτυπος της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης κάτω από ένα ακόμα πρίσμα. Ίσως η λύση που ψάχνουμε να βρίσκεται δίπλα μας κάθε φορά και το μόνο που χρειάζεται είναι να ανοίξουμε τα μάτια μας και να την δούμε. Προσωπικά, θεωρώ πως δεν πρέπει να συζητάμε για επιστροφή στην κανονικότητα το 2021 ή το 2022 ή και αργότερα. Σκοπός είναι να αντιληφθούμε πως αυτό που ονομάζουμε κανονικότητα έχει, πλέον, αλλάξει και έχει την σημερινή μορφή. Όσο πιο γρήγορα πιαστούμε από το τρένο της νέας εποχής που αναχωρεί, τόσο πιο έυκολα θα καταφέρουμε να προσαρμοστούμε, να εκσυγχρονιστούμε και εν τέλει να επιβιώσουμε.
