Του Παναγιώτη Χριστοδούλου,
Πολλοί περίμεναν με αγωνία. Άλλοι με φόβοι. Άλλοι με ελπίδα. Η ημέρα των Αμερικανικών εκλογών (η πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου) αποτελούσε σημείο αναφοράς για αναρίθμητα άρθρα και προβλέψεις. Για τις μεγάλες δημοσκοπικές εταιρείες και τα δημοσιογραφικά δίκτυα η ημέρα αυτή πρωτοστατούσε ως προς τη σημασία της και είχε αναχθεί στον απόλυτο πολιτικό «σταθμό» του 2020. Ωστόσο, δεν περίμεναν πολλοί αυτό που ακολούθησε τις εκλογές: η (σχεδόν) απόλυτη αβεβαιότητα για τον νικητή!
Κανείς δεν αμφέβαλε ότι οι Προεδρικές εκλογές των Η.Π.Α. θα ήταν φέτος ένα ιδιαίτερα κρίσιμο γεγονός, καθώς εκτός από την -τρόπον τινά- παραδοσιακή προσήλωση (δισ)εκατομμυρίων ανθρώπων στη διαδικασία ανάδειξης του επόμενου «πλανητάρχη», η αναμέτρηση της 3ης Νοεμβρίου αποτελούσε ένα πολλαπλό στοίχημα για την Αμερική. Με ανοιχτές ακόμη τις πληγές της καταστροφικής διαχείρισης της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και τις μνήμες των πρόσφατων κοινωνικών αναταραχών και διαδηλώσεων, που έλαβαν χώρα το καλοκαίρι, με αφορμή τη δολοφονία του George Floyd, οι ψηφοφόροι καλούνταν να αποφασίσουν αν εγκρίνουν τον -ας τον πούμε, «ιδιαίτερο»- τρόπο διακυβέρνησης του απερχόμενου προέδρου ή αν ανταποκρίνονται στο ολοένα και εντονότερο κάλεσμα για άμεση απομάκρυνσή του. Πάραυτα, τρεις ολόκληρες ημέρες μετά τις εκλογές, σήμερα, Παρασκευή 6 Νοεμβρίου, και η σπουδαιότερη ερώτηση του εκλογικού αγώνα δεν έχει απαντηθεί! Ποιος είναι, τελικά, ο νικητής των εκλογών;
Η πρώτη και σημαντική παρατήρηση, σχετικά με την επιπλοκή αυτή, έχει να κάνει με τις πρωτόγνωρες συνθήκες υπό τις οποίες εκατομμύρια Αμερικανοί κλήθηκαν να ψηφίσουν. Μολονότι δεν αποτέλεσε καινοτομία του πρόσφατου εκλογικού αγώνα, η επιστολική ψήφος ξεπέρασε φέτος κάθε προηγούμενο. Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι ακόμη και σήμερα οι Η.Π.Α. μαστίζονται από ένα ουσιαστικά ατέρμονο κύμα της ασθένειας που άλλαξε τον ρου του 2020, πολλές Πολιτείες -μήνες πριν τις εκλογές- έλαβαν μέτρα και επέκτειναν ή και επέβαλαν την ψήφο διά αλληλογραφίας. Πράγματι, πριν ακόμη την ημέρα των εκλογών, είχαν ψηφίσει ήδη 101 εκατομμύρια ψηφοφόροι είτε καταθέτοντας την ψήφο τους σε προκαθορισμένα κέντρα είτε αποστέλλοντας το ψηφοδέλτιο σφραγισμένο μέσω της ειδικής υπηρεσίας του ταχυδρομείου. Και μολονότι θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι μια τέτοια εξέλιξη θα είχε ως συνέπεια να καταμετρηθεί πολύ νωρίς ένα σημαντικό ποσοστό των ψήφων και συνακόλουθα να συντελέσει στην επιτάχυνση της μετεκλογικής διαδικασίας, οδήγησε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, για το οποίο και θα γίνει λόγος στη συνέχεια.
Επιστρέφοντας τώρα πίσω στην ημέρα της κάλπης, πολύ γρήγορα έγινε αντιληπτό ένα γνωστό συναίσθημα, μια εξέλιξη που θύμισε εν πολλοίς το -όχι και τόσο μακρινό- 2016: οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω! Παρά το ότι τους μήνες και τις εβδομάδες που προηγήθηκαν των εκλογών όλες ανεξαιρέτως οι δημοσκοπικές έρευνες προδίκαζαν μια «άνετη» και «αδιαφιλονίκητη» νίκη του πρώην Αντιπροέδρου Biden, ο πρόεδρος Trump αποδείχτηκε πιο δημοφιλής (ή δημαγωγός) από ότι αναμενόταν. Ξυπνώντας τις επώδυνες για πολλούς αναμνήσεις της προηγούμενης εκλογικής αναμέτρησης, που η Hillary Clinton, αν και το απόλυτο φαβορί, ηττήθηκε σε ένα σημαντικό αριθμό πολιτειών, που εν τελεί χάρισαν την Προεδρεία στον αντίπαλό της, έγινε σαφές ότι και φέτος δεν κατέστη επιτυχής η πρόβλεψη του τελικού αποτελέσματος. Αυτό φάνηκε το βράδυ της Τρίτης, όταν πολιτείες-κλειδιά, στις οποίες δημοσκοπικά προηγούνταν ο Biden, έγιναν από πολύ νωρίς «κόκκινες». Δεν πρόκειται παρά για τη Florida -μείζον εκλογικό χαρτί, που πολλές φορές στο παρελθόν έχει αποτελέσει τον απόλυτο κριτή του νικητή- και για την Iowa -την μικρή μεσοδυτική αυτή πολιτεία που έχει χαρακτηριστεί ότι πάντα «παίρνει το πλευρό του νικητή»-, στις οποίες κέρδισε ο Trump με ακλόνητο προβάδισμα. Παράλληλα, την ακριβώς αντίστροφη πορεία είχε η συντηρητική Arizona, η οποία αποτέλεσε για πολλούς τη μεγαλύτερη έκπληξη της βραδιάς, καθώς -αν επιβεβαιωθεί η τρέχουσα τάση και με τη λήξη της καταμέτρησης ψήφων- θα βαφτεί «μπλε» για πρώτη φορά από το 1992, χαρίζοντας έτσι πιθανότατα στον Biden ένα τρομερά ισχυρό όπλο για την είσοδο του στο Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, δεν ήταν παντού τα πράγματα τόσο ξεκάθαρα· σε άλλες κρίσιμες πολιτείες το αποτέλεσμα ήταν αμφίρροπο. Συγκεκριμένα, όλα έδειχναν, στην αρχή, ότι το βόρειο Michigan και το γειτονικό του Wiscconsin -δύο από τις πολιτείες του λεγόμενου «Μπλε τείχους» των Δημοκρατικών- θα κλείδωναν υπέρ του Ρεπουμπλικάνου Προέδρου, δίνοντάς του τη νίκη, όπως συνέβη και το 2016. Εδώ ήρθε και η απόλυτη ανατροπή: την επόμενη ημέρα, όποτε και συνεχιζόταν η καταμέτρηση του εναπομείναντος 20% των ψήφων, η ισχυρή υποστήριξη του Biden από τους ψηφοφόρους των μεγάλων αστικών κέντρων ήταν τέτοια που κατάφερε να αντιστρέψει την τάση αυτή, δίνοντάς του ένα μικρό, αλλά υψίστης σημασίας, προβάδισμα, που εν τέλει κλείδωσε υπέρ του.
Με τα δεδομένα αυτά, ο πρώην αντιπρόεδρος βρέθηκε μια ανάσα από τη νίκη, συγκεντρώνοντας 253 από τους απαιτούμενους 270 εκλέκτορες. Και συνακόλουθα τα μάτια έπεσαν τώρα σε 4 πολιτείες, που ακόμη δεν είχε αναδειχθεί νικητής: στη Nevada, την Pennsylvania, τη Βόρεια Καρολίνα και την Georgia. Και μόνο μια από αυτές αρκεί, για να χρίσει τον Biden ως τον 46ο πρόεδρο των Η.Π.Α. Πιο αναλυτικά, η πρώτη -με τα ως τώρα δεδομένα- γέρνει υπέρ των Δημοκρατικών και ως εκ τούτου αποτελεί τη μεγαλύτερη (αν όχι σίγουρη) ελπίδα τους για τη νίκη. Αντίθετα, στη Β. Καρολίνα το προβάδισμα έχει ο Trump, ο οποίος, μάλιστα, είναι απεγνωσμένος να το διατηρήσει και για το λόγο αυτό έχει εξαπολύσει πληθώρα νομικών ενεργειών, για να σταματήσει (!) την καταμέτρηση.
Μάλιστα, είναι γεγονός ότι η διαφορά στις τρεις αυτές πολιτείες είναι μικρή και με κάθε ψήφο, που καταμετριέται, γίνεται όλο και μικρότερη. Αρκούν δυο στατιστικά για την κατάδειξη του πόσο αμφίρροπη είναι η κατάσταση. Στην Georgia -επί του παρόντος- οι υποψήφιοι βρίσκονται κυριολεκτικά στην κόψη του ξυραφιού, με την πολιτεία να δείχνει πως θα τείνει υπέρ του Biden, ο οποίος ξεπέρασε τον αντίπαλό του για λίγες μόλις ψήφους! Με ενσωμάτωση της τάξης του 99% και λίγες χιλιάδες ψηφοδέλτια -σημειωτέον από το μητροπολιτικό κέντρο της Atlanta, μια πόλη με Δημοκρατικό βαρόμετρο και μεγάλα ποσοστά Αφροαμερικανών- να απομένουν, είναι φανερό ότι ο Trump έχει κάθε λόγο να φοβάται.
Τέλος, ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η κατάσταση στην πολιτεία του άνθρακα -όπως είναι γνωστή η Pennsylvania- που την ημέρα των εκλογών παρείχε ένα προβάδισμα της τάξεως του 12% στον Πρόεδρο, δείχνοντας ότι πήρε οριστικά θέση στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων. Ωστόσο, από την Τετάρτη το πρωί και έπειτα, όποτε και άρχισε η καταμέτρηση των εκατομμυρίων επιστολικών ψήφων, η διαφορά αυτή εξανεμίστηκε με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι έπεφτε διαρκώς με κάθε επικαιροποίηση των αποτελεσμάτων από τα εκλογικά κέντρα, γεγονός που οφείλεται στο ότι προεκλογικά η εκστρατεία Trump εξαπέλυσε βαριές και ανυπόστατες κατηγορίες «νοθείας» για την ψήφο διά αλληλογραφίας ενθαρρύνοντας τους υποστηρικτές του να ψηφίσουν με φυσική παρουσία την ημέρα των εκλογών. Λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το ότι παραδοσιακά τα αστικά κέντρα (που και παρατηρείται καθυστέρηση στην καταμέτρηση λόγω του όγκου των ψήφων) αναδεικνύουν Δημοκρατικούς υποψήφιους, εξηγεί την τόσο μεγάλη αντίθεση του εκλογικού αποτελέσματος την ημέρα των εκλογών με το τωρινό. Σήμερα, τα ποσοστά των δύο υποψηφίων είναι 49,5% – 49,4% με τον Biden να παίρνει ένα προβάδισμα μικρότερο των 10.000 ψήφων.
Με τα νερά να είναι ακόμη θολά, το αποτέλεσμα δεν έχει κριθεί οριστικά. Οι πιθανότητες δείχνουν να ευνοούν τον πρώην Αντιπρόεδρο, ο οποίος και δήλωσε συγκρατημένα αισιόδοξος και κάλεσε τους Αμερικανούς να κάνουν υπομονή μέχρι την ολοκλήρωση της καταμέτρησης. Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος, σπάζοντας ένα διήμερο σπάνιας για τον ίδιο σιωπής, προέβη σε ένα βαθιά διχαστικό λόγο στα όρια του παραληρήματος, καταδεικνύοντας όχι μόνο το ποσό λεπτός είναι πράγματι ο πάγος στον οποίο πατάει, αλλά και ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει καθένα μέσο -θεμιτό και αθέμιτο- προκειμένου να νικήσει, ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται την υπονόμευση της ίδιας της δημοκρατίας, την οποία «υπηρετεί».
Αξίζει να σημειωθεί πως το παρόν κείμενο επικαιροποιήθηκε τελευταία φόρα βάσει των δημοσιοποιημένων δεδομένων στις 19.30 της 6ης Νοεμβρίου σε μια προσπάθεια προσέγγισης της κατάστασης με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
