Της Βίκυς Ντζούρβα,
Σάλος έχει δημιουργηθεί στην Πολωνία μετά την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για απαγόρευση των αμβλώσεων σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν αποφασίζεται για λόγους παραμόρφωσης του ίδιου του εμβρύου. Οι εισηγητές της υποστηρίζουν ότι ο νόμος υπόκειται στο αναφαίρετο δικαίωμα για ζωή, όπως προφυλάσσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, η μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού εκλαμβάνει την απόφαση αυτή ως κατάφωρη παραβίαση της ελεύθερης βούλησης και δράσης των γυναικών, μία παρέμβαση στην ίδια τη ζωή τους. Οι αντιδράσεις στον «ασφυκτικό» νόμο απέναντι στις αμβλώσεις δεν αποτελεί πρωτόγνωρο ζήτημα για την πολωνική κοινωνία, οι αυστηρότεροι παράμετροι, όμως, προκάλεσαν πρωτοφανή κοινωνική αναταραχή και διαδηλώσεις αποδοκιμασίας στο σύνολο της χώρας.
Κινήματα για την άρση της απαγόρευσης των αμβλώσεων στην Πολωνία μάχονται, εδώ και χρόνια, με τη συντηρητική κυβέρνηση για αλλαγή του νόμου, με την ακτιβιστική τους δράση να ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από την Μάρτα Λέμπαρτ. Η υπερσυντηρητική κυβέρνηση του πολωνικού κόμματος Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS), όμως, στις 22 Οκτωβρίου, έκανε ένα βήμα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αποφάσισε να περάσει το νέο νόμο περαιτέρω απαγόρευσης αμβλώσεων μέσω του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, εξασφαλίζοντας έτσι, τη σίγουρη νομιμοποίησή του, καθώς ο θεσμός ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από την ίδια την κυβέρνηση και ως εκ τούτου από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Η κυβέρνηση γνώριζε ότι ο νόμος δεν θα περνούσε μέσω της βουλευτικής οδού, καθώς θα έβρισκε εμπόδιο στα αριστερά κόμματα της πολωνικής Βουλής.
Η είδηση προκάλεσε κινητοποιήσεις στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας με διαδηλωτές να τίθενται κατά τόσο της κυβέρνησης, όσο και της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, με χαρακτηριστική την «εισβολή» διαδηλωτών στον καθεδρικό ναό του Πόζναν και την καθιστική τους διαμαρτυρία μπροστά από την Αγία Τράπεζα. Συγκεντρώσεις λαμβάνουν χώρα και σε εξωτερικούς χώρους με τους διαδηλωτές να προτάσσουν πανό με συνθήματα όπως «αμβλώσεις χωρίς σύνορα», «κόλαση για τις γυναίκες», «έχετε αίμα στα χέρια σας» κ.α. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία με τους διαδηλωτές να ξεπερνούν τους 100.000. Οι ίδιοι περπατούσαν στους δρόμους της πόλης με μαύρες ομπρέλες και το σύνθημα «Νομίζω, νιώθω, αποφασίζω». Στον αντίποδα βρίσκονται ακραίες δεξιές ομάδες, οι οποίοι επιτίθενται κατά των διαδηλωτών και αντιμετωπίζονται από την αστυνομία της χώρας.
Οι κυβερνητικοί αντιπρόσωποι και ιδιαίτερα ο ισχυρός άντρας της κυβέρνησης, που λέγεται ότι φέρει την ευθύνη της αμφιλεγόμενης απόφασης, Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, αποδοκιμάζουν τις κοινωνικές συγκεντρώσεις ως υγειονομικές βόμβες σε μία εποχή έξαρσης της πανδημίας του κορωνοϊού. Το ίδιο το κόμμα βέβαια, βλέπει μια πτώση της λαοφιλίας του, μετά της πρόσφατες ενέργειές του, της τάξης του 10%, με τις διεθνείς και περιφερειακές αντιδράσεις να αυξάνονται, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Ε.Ε. Σε μία χώρα όπως η Πολωνία, όπου οι παράνομες αμβλώσεις αγγίζουν ήδη τις 200.000, η μείωση των επιτρεπόμενων, μόνο σε υποθέσεις βιασμού, αιμομιξίας και ζητήματα ζωής της μητέρας, διευρύνουν το φάσμα της παρανομίας.
Ευτυχώς, έπειτα από τις μαζικές κινητοποιήσεις που διήρκεσαν περίπου 15 μέρες, εκπρόσωπος του πρωθυπουργού της δεξιάς συντηρητικής κυβέρνησης δήλωσε ότι η ηγεσία της χώρας «θα δώσει χρόνο για διάλογο» προκειμένου να επιλυθεί το ζήτημα. Τελικώς, οι πολίτες όλων ηλικιών, φύλων και καταβολών νίκησαν και ανάγκασαν την κυβέρνηση της Πολωνίας να παγώσει τη δημοσίευση και εφαρμογή της -το λιγότερο- αναχρονιστικής και παρωχημένης νομοθεσίας, που τόσο αντιδημοκρατικά είχε επιβληθεί.