Της Δήμητρας Χαρέλη,
Με αφορμή την κατάργηση του δικαιώματος της άμβλωσης σε όλες τις γυναίκες της Πολωνίας, το τελευταίο διάστημα ανήλθε στην επιφάνεια αυτό το πολύκροτο ζήτημα, φέρνοντάς μαζί του μια αδιάκοπη ανταλλαγή αντικρουόμενων απόψεων. Εν έτει 2020, ως απλοί θεατές παρατηρούμε την κατάργηση ενός ανθρωπίνου δικαιώματος της γυναίκας, γεγονός που αντανακλά την γυναικεία καταπίεση -ακόμα στην εποχή μας- και την απαγόρευση του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής. Η Πολωνία, ανήκει στις 31 χώρες που επισήμως έχει απαγορευτεί η άμβλωση, όπως ομοίως έχει καθιερωθεί στη Βραζιλία, στο Ιράκ και το Σουδάν. Κόντρα σε αυτή την απόφαση ήρθαν χιλιάδες γυναίκες ντυμένες στα μαύρα οι οποίες διαδήλωσαν, διαμαρτυρόμενες με τον τρόπο τους απέναντι στην αυστηρή νομοθεσία. Μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες διαδηλώσεις, οι οποίες έχουν κύριο αίτημα την ανατροπή στην απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας.
Η μέχρι τώρα ισχύουσα νομοθεσία επέτρεπε την αποβολή εμβρύου σε περιπτώσεις όπου υπήρχαν προβλήματα υγείας ή αν η εγκυμοσύνη προέκυπτε από βιασμό. Υπερασπίζοντας το κατοχυρωμένο δικαίωμα για ζωή, προχώρησαν στην απαγόρευση όλων των περιπτώσεων. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο θέμα, το οποίο άλλοτε το ονομάζουν έγκλημα και άλλοτε δικαίωμα. Η εκάστοτε κοινωνία, προχωρά στην παραδοχή ή μη της άμβλωσης ως έγκλημα σύμφωνα με τα δικά της μέτρα και σταθμά.
Η θέση της εκκλησίας είναι κοντά σε μια υπερσυντηρητική κυβέρνηση…
Από την πλευρά της η Eκκλησία έχει κάνει ξεκάθαρη την στάση της απέναντι στο ζήτημα. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει την εκούσια άμβλωση «φόνο», θεωρώντας το έμβρυο ως έναν άνθρωπο πλήρη από την πρώτη στιγμή της σύλληψης. Έτσι, βασισμένη στην Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοσή της, λαμβάνει την εκούσια άμβλωση ως μια εγκληματική διαδικασία.
Η Καθολική εκκλησία της Πολωνίας, ταγμένη -φανερά- στο πλευρό της υπερσυντηρητικής κυβέρνησης, ήταν εντελώς σύμφωνη με την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Αυτός ήταν και ο κυριότερος λόγος που αρκετός κόσμος έριξε μεγάλο μέρος ευθύνης της απόφασης στην εκκλησία. Σε διάφορες πόλεις της χώρας διαμαρτυρήθηκαν, ενώ δε δίστασαν να φωνάξουν συνθήματα εναντίον της εκκλησίας ή να εκφράσουν την οργή τους μέσα από γκράφιτι σε θρησκευτικούς ναούς. Η σχέση της εκκλησίας και του αγώνα για την ανεξαρτησία της γυναίκας πάντα περνούσε από διάφορα επίπεδα με κορύφωση το τελευταίο συμβάν. Πολλοί διατύπωσαν την άποψη ότι η εκκλησία είναι αυτή που καλλιεργεί για τις γυναίκες μια κόλαση και τις θέλει μέσα σε αυτή. Ο θυμός τους συνεχίστηκε, προκαλώντας διακοπή θρησκευτικών τελετών με την εισβολή τους σε ιερούς ναούς και την σύγκρουση τους με ακροδεξιούς. Μία απόφαση που χώρισε τη χώρα σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα και που σίγουρα δεν θα προσπεραστεί τόσο εύκολα από τα φεμινιστικά κινήματα και τις ομάδες που μάχονται για την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Οι αμβλώσεις στην Ελλάδα
Μετά την ίδρυση του πρώτου ελληνικού κράτους το 1830, θα τοποθετούσε κανείς τις προσπάθειες που σημειώθηκαν στα ελληνικά σύνορα για την απαγόρευση των αμβλώσεων με τιμωρία θανατική ποινή ή κάθειρξη 20 ετών για όσους προχωρούσαν χωρίς την συγκατάθεση της εγκύου στην τότε θεωρούμενη εγκληματική πράξη. Χρειάστηκαν περίπου 100 χρόνια, για να προστεθεί ηθική ένδειξη στην άμβλωση για περιπτώσεις που περιλαμβάνουν εγκυμοσύνη ως αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανηλίκου ή αιμομιξίας. Η ολική αποποινικοποίηση της άμβλωσης εισέρχεται στην Ελλάδα με τον νόμο 1609, το 1986. Λίγα χρόνια πριν κάνει την εμφάνιση της η πρώτη αυτόνομη φεμινιστική κίνηση «Κίνηση για την απελευθέρωση των Γυναικών», η οποία σε πρώτη γραμμή θα υπερασπιστεί το δικαίωμα στην αντισύλληψη και την εξάλειψη της της σεξουαλικής εκμετάλλευση εις βάρος των γυναικών.
Αν προχωρήσουμε στο σήμερα, το ποσοστό των αμβλώσεων στην χώρα μας παρά την γενικότερη αντίληψη που επικρατεί και συγκριτικά με άλλα Ευρωπαϊκά κράτη δεν είναι αρκετά μεγάλο. Το 2012 σε 1.000 γεννήσεις καταγράφηκαν 135 αμβλώσεις. Η κυριότερη αιτία ήταν η οικονομική κρίση. Η αδυναμία πολλών γυναικών τόσο εντός όσο και εκτός γάμου να μεγαλώσουν ένα παιδί οφείλεται στους χαμηλούς μισθούς ή στην γενικότερη ανεργία της χώρας. Ανεξάρτητα, από όλους τους παραπάνω παράγοντες, απόψεις και κυβερνητικές αποφάσεις πρέπει να υπογραμμίζεται με έντονο χρώμα το δικαίωμα της γυναίκας στην μητρότητα. Είναι καθαρά προσωπική επιλογή το αν θέλει και μπορεί να γίνει μητέρα, κάθε γυναίκας ανεξαρτήτως εθνικότητας, ηλικίας ή οικονομικό-κοινωνικής θέσης.
