Της Μαρίας Βασταρδή,
Μέχρι και τη δεκαετία του 1980 το κλασικό τραγούδι ήταν συνυφασμένο με την όπερα, ένα μουσικοδραματικό έργο, μία παράσταση θεατρική, της οποίας το σενάριο –το λιμπρέττο– ερμηνεύεται με τη συνοδεία ορχήστρας, με φαντασμαγορικά σκηνικά και κοστούμια. Η Σκάλα του Μιλάνου, η Όπερα του Παρισιού, η Metropolitan Opera και άλλα διάσημα οπερετικά θέατρα έδιναν στέγη στους ήρωες του Μότσαρτ, του Πουτσίνι, του Βέρντι, του Μπιζέ, καθώς και στα ρεσιτάλ των γνωστότερων κλασικών τραγουδιστών.
Η έξοδος της όπερας από τα πολυτελή θέατρα στα στάδια και τους συναυλιακούς χώρους ξεκίνησε το 1990, όταν για πρώτη φορά εμφανίστηκαν και τραγούδησαν μαζί οι τρεις διασημότεροι τενόροι της εποχής, ο Ιταλός Λουτσιάνο Παβαρόττι και οι Ισπανοί Πλάθιντο Ντομίνγκο και Χοσέ Καρρέρας. Αφορμή στάθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, που διοργανώθηκε στη Ρώμη. Στις 7 Ιουλίου του 1990, την παραμονή της έναρξης των αγώνων, 6000 θεατές συγκεντρώθηκαν στις Θέρμες του Καρακάλλα για να παρακολουθήσουν την παρθενική συναυλία των Τριών Τενόρων. Ταυτόχρονα, πάνω από 800 εκατομμύρια παρακολούθησαν ζωντανά από τις τηλεοράσεις τους. Η συναυλία ηχογραφήθηκε και με περισσότερα από 11 εκατομμύρια αντίτυπα έγινε ο κορυφαίος σε πωλήσεις δίσκος κλασικής μουσικής όλων των εποχών. Ο σκοπός της συναυλίας αυτής ήταν καθαρά φιλανθρωπικός, με τον Καρέρρας, τον Παβαρόττι και τον Ντομίνγκο να δωρίζουν τα έσοδά τους στην έρευνα για τον καρκίνο, τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων στην Ιταλία και την ανακούφιση των πληγέντων από τους σεισμούς στο Μεξικό αντίστοιχα.
Οι τρεις καλλιτέχνες, οι οποίοι είχαν σημειώσει αξιοθαύμαστη πορεία μέχρι εκείνη τη στιγμή στις σόλο καριέρες τους στην Όπερα, είδαν τη φήμη τους να εκτινάσσεται εν μία νυκτί. Μετά την επιτυχία αυτή, επανένωσαν τις φωνές τους στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, στο Λος Άντζελες, όπου τραγούδησαν για πρώτη φορά σε στάδιο και με δεκαπλάσιο κοινό. Ακολούθησαν δεκάδες συναυλίες στα μεγαλύτερα στάδια του κόσμου και με εκατοντάδες χιλιάδες πλέον θεατές. Συναυλίες που θύμιζαν περισσότερο εκείνες της ροκ μουσικής παρά της κλασσικής. Οι γιγαντοοθόνες και ο ειδικός φωτισμός συνδυάστηκαν με τη ζωντανή συμφωνική ορχήστρα, δημιουργώντας ένα συνονθύλευμα μουσικής. Το ρεπερτόριο των Τενόρων περιλάμβανε γνωστές άριες που είχαν ερμηνεύσει στο παρελθόν, ναπολιτάνικα τραγούδια του «bel canto», αλλά και γνωστά τραγούδια από μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ και, γενικώς, της «pop» μουσικής στα Αγγλικά, αλλά και στα Ιταλικά, τα Ισπανικά και τα Γαλλικά. Τα τραγούδια διασκευάζονταν ώστε να προσαρμοστούν στις κλασικές φωνές των Τενόρων και να ερμηνευθούν και από τους τρεις.
Έτσι, δόθηκε ένας κλασικός τόνος στη μοντέρνα μουσική, που από πολλούς ονομάστηκε «popera», αλλά και εκσυγχρονίστηκε ο τρόπος παρουσίασης του κλασικού τραγουδιού, δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς ανθρώπους να έρθουν σε επαφή μαζί του και να εμβαθύνουν στην όπερα και ευρύτερα στην κλασική μουσική. Εκεί έγκειται και το μυστικό της επιτυχίας των Τριών Τενόρων, στο γεγονός δηλαδή ότι δημιούργησαν μία γέφυρα για το ευρύ κοινό, οδηγώντας το με ομαλή πορεία από το στάδιο στο θέατρο. Ήδη η πρώτη τους συναυλία άλλαξε συθέμελα τον τρόπο παρουσίασης και το μάρκετινγκ της κλασικής μουσικής βιομηχανίας. Δεν πρόκειται πλέον για ένα είδος μουσικής που απευθύνεται σε λίγους πεπαιδευμένους ακροατές, αλλά ανοίγει τις πύλες των θεάτρων και αγγίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.
Μπορεί ο θάνατος του Λουτσιάνο Παβαρόττι το 2007 να σήμανε το συναυλιακό τέλος των Τριών Τενόρων, ωστόσο τόσο οι δίσκοι τους όσο και αυτό το καινούριο είδος μουσικής που δημιούργησαν συνεχίζουν να μαγνητίζουν το ενδιαφέρον των ακροατών. Η νέα γενιά κλασικών τραγουδιστών ακολουθεί πιστά τα χνάρια τους, αλλά και εξελίσσει την «popera», η οποία πλέον δεν αποτελείται μόνο από διασκευές, αλλά και από καινούρια τραγούδια μοντέρνου ύφους, ερμηνευμένα από κλασικές φωνές. Το κλασικό τραγούδι αναγεννήθηκε, ξεπέρασε τη στασιμότητα και πλέον ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής, προσφέροντας μία όαση ποιοτικών ακουσμάτων στον κυκεώνα της σύγχρονης μουσικής βιομηχανίας.
