Της Εύης Τσάκαλη,
Νομική σχολή της Σορβόννης, μάθημα συνταγματικού δικαίου. Σύμφωνα με τη θεωρία της διάκρισης των εξουσιών που ανέπτυξε ο Μοντεσκιέ, οι εξουσίες είναι τρεις: η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική. Σήμερα θα εστιάσουμε στην πρώτη.
Στη νομοθετική εξουσία, την οποία ασκεί η Βουλή (Parlement), είναι αφιερωμένος ο Τίτλος 4 του ισχύοντος γαλλικού Συντάγματος (της 4ης Οκτωβρίου 1958). Στο πρώτο άρθρο του τίτλου και 24ο του Συντάγματος ορίζεται η αρχή του διθάλαμου κοινοβουλίου (bicaméralisme ή bicamérisme), το πολιτικό σύστημα όπου το όργανο που ασκεί τη νομοθετική εξουσία συνιστούν δύο αντιπροσωπευτικά σώματα. Στην περίπτωση της Γαλλίας, η Βουλή (Parlement) περιλαμβάνει την Εθνοσυνέλευση (Assemblée Nationale) και τη Γερουσία (Sénat). Η Γερουσία αποτελεί σώμα που προκύπτει από έμμεση ψηφοφορία (Άρθρο 24). Τα μέλη της δεν μπορούν να ξεπερνούν τα 348 και έχουν εξαετή θητεία, ενώ η σύστασή της ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια (οι μισές έδρες). Στην Εθνοσυνέλευση, αντιθέτως, οι βουλευτές (ο αριθμός των οποίων δε δύναται να ξεπερνάει τους 577) εκλέγονται με άμεση καθολική ψηφοφορία και έχουν πενταετή θητεία, όπως εξάλλου και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, από το δημοψήφισμα του 2000 και εξής.
Ας εξετάσουμε όμως το κτίριο που φιλοξενεί αυτές τις εκατοντάδες βουλευτών. Η ομώνυμη στάση του μετρό (Assemblée Nationale) σε προϊδεάζει για αυτό που θα αντικρίσεις έξω: χρώματα, καθρέφτες, πρόσωπα που έχουν στιγματίσει τη γαλλική πολιτική σκηνή, χάρτες της Γαλλίας, αποφθέγματα και θεμελιώδεις έννοιες ξεχωρίζουν, με μεγαλύτερα γράμματα στους τοίχους να συνθέτουν ένα σκηνικό που γιορτάζει τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό. Το ίδιο το κτίριο βρίσκεται σε ένα νευραλγικό σημείο στο έβδομο διαμέρισμα του Παρισιού, με τον Πύργο του Άιφελ, το Grand Palais και το Hôtel des Invalides στο οπτικό σου πεδίο. Πλησίον του βρίσκεται το Υπουργείο Ευρώπης και Εξωτερικών Υποθέσεων, ενώ σε μικρή απόσταση συναντά κανείς τα υπουργεία Άμυνας και Εργασίας. Η αρχιτεκτονική της Εθνοσυνέλευσης αναδεικνύει έκδηλα τις ρίζες της δημοκρατίας, από τους κίονες κορινθιακού ρυθμού και το άγαλμα της Αθηνάς στην πρόσοψη μέχρι την αίθουσα της ολομέλειας την οποία κοσμεί μια μεγάλη ταπισερί της Σχολής των Αθηνών του Ραφαήλ ώστε οι βουλευτές να νομοθετούν υπό το βλέμμα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Το γαλλικό κοινοβούλιο αποτίνει φόρο τιμής στην κλασική Αθήνα. Ακόμη και η μπουτίκ της Εθνοσυνέλευσης. Εκτός από οποιοδήποτε είδος σουβενίρ μπορεί κανείς να φανταστεί (από γάντια κουζίνας που γράφουν «Αριστερά» και «Δεξιά» μέχρι πιπίλες), πωλούνται βιβλία, όπως ο Κανονισμός της Εθνοσυνέλευσης και το Σύνταγμα, μεταξύ των οποίων και τα Ιδρυτικά Κείμενα της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, όπου πρώτα περιλαμβάνονται τα κείμενα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη.
Όσο απολιτίκ κι αν δηλώνει κανείς, η Assemblée Nationale θα τον κάνει να νιώσει δέος και σεβασμό για τη δημοκρατία και το κοινοβουλευτικό σύστημα (όπως εξάλλου όλοι οι πολιτικοί και δικαστικοί μας θεσμοί θα έπρεπε να κάνουν), ενώ δίνει την απάντηση σε όσους αναρωτιούνται γιατί να επισκεφθούν ένα κοινοβούλιο ως τουριστικό αξιοθέατο, αποδεικνύοντας ότι ένα τουριστικό αξιοθέατο, εκτός από το να μας προσφέρει καινούργιες εμπειρίες, μπορεί να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε και να εκτιμήσουμε όσα ήδη έχουμε…
Η Assemblée Nationale είναι ανοικτή στο κοινό και δέχεται επισκέπτες με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας, όμως βεβαιωθείτε εκ των προτέρων ότι μαζί με εσάς δεν επισκέπτονται και πολιτικοί αρχηγοί άλλων χωρών ώστε να μη βιώσετε την τραγελαφική εμπειρία του να σας κοιτούν απορημένοι ένοπλοι ένστολοι φύλακες, που σαστισμένοι θα σας αρνηθούν την είσοδο, και των ρεπόρτερ των τηλεοπτικών συνεργείων, που θα σας δείχνουν από πού να περάσετε για να μη βρεθείτε μέσα στο πλάνο του Γάλλου Προέδρου Emmanuel Macron και της συνοδείας του (οποιαδήποτε ομοιότητα με υπαρκτά πρόσωπα και γεγονότα είναι εντελώς συμπτωματική).
ΠΗΓΕΣ
- Assemblée Nationale, διαθέσιμο εδώ
- Sénat, διαθέσιμο εδώ
- Constitution du 4 octobre 1958 (το ισχύον γαλλικό Σύνταγμα στην εθνική βάση νομικών δεδομένων Légifrance), διαθέσιμο εδώ
