Του Χάρη Πασχαλάκη,
Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο πίεση, ανταγωνισμό, υποχρεώσεις, συμβιβασμούς και συνεχείς εκκρεμότητες. Πόσο και πώς όμως προστατεύουμε τον εαυτό μας; Στην σύγχρονη εποχή των ταχυτήτων, των οικονομικών απαιτήσεων και των πολλαπλών ρόλων, η διασφάλιση μιας εσωτερικής ισορροπίας φαντάζει πιο δύσκολη από ποτέ. Ο ψυχισμός ακροβατεί ανάμεσα στην πίεση και στην επιθυμία που, τελικά, παραμερίζεται.
Έχουμε την εντύπωση ότι μπορούμε να αντέξουμε και να ανταπεξέλθουμε στα πάντα, υπερεκτιμώντας ορισμένες φορές τις δυνάμεις μας. Σιωπούμε, αναβάλλουμε, παρατείνουμε. Σε έναν καταπιεσμένο και υπ’ ατμόν εαυτό, όμως, όλα είναι έκρυθμα και απρόβλεπτα…
Πολλές φορές προτιμούμε να ζορίσουμε παραπάνω τον εαυτό μας με στόχο να φτάσουμε εκεί που θέλουμε, να διεκπεραιώσουμε κάτι ή να διευκολύνουμε μια κατάσταση, χωρίς να το καταλαβαίνουμε όμως, απερίσκεπτα καταπατούμε τα όρια μας. Και το «λίγο ακόμα» παίρνει πολύ…! Φτάνουμε σχεδόν σε σημείο να «συνηθίζουμε» να είμαστε διαρκώς πιεσμένοι, απελπισμένοι, αγχωμένοι. Υπομένουμε, γιατί πιστεύουμε πως δεν έχουμε άλλη επιλογή. Κι όλο και αλλοτριωνόμαστε, κι όλο κι αλλοιωνόμαστε ψυχικά και συναισθηματικά.
Και ξαφνικά έρχεται μια μέρα που καταλαβαίνουμε πως αυτό δεν είναι μια ζωή που επιθυμούμε. Τόσες θυσίες, τόσες αυτοθυσίες, τόσες προτεραιότητες και ιεραρχήσεις που στο τέλος μας κάνουν να ξεχνάμε την αξία μας. Ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, τι λαχταράμε; Που θέλουμε να φτάσουμε; Ξεχάσαμε να βάζουμε σε προτεραιότητα τον εαυτό μας, τις ανάγκες μας και τις εκφάνσεις σου. Δεν είναι αθέμιτο, ούτε κατακριτέο να ακούμε τον εαυτό μας και έτσι να παίρνουμε ανάλογες αποφάσεις. Τι κάνουμε όταν δυσανασχετούμε; όταν διαφωνούμε; Αντιδράμε; Αντιστεκόμαστε; Ή μήπως σιωπαίνουμε, υπομένοντας στωικά;
Η αυτοπροστασία ως έννοια είναι παρεξηγημένη. Δεν θα πρέπει να έχει καμία σχέση με τον εγωισμό, ούτε με την έπαρση ή την αναισθησία. Η αυτοπροστασία είναι μέρος της αυτογνωσίας και βασίζεται στον αυτοσεβασμό! Έχει να κάνει σχέση με το πόσο σεβόμαστε την ύπαρξη μας ως ολότητα και πόσο την προασπιζόμαστε. Την ακούμε; Τολμάμε να πάμε κόντρα στους φόβους και τα άγχη της ρουτίνας μας; Ερχόμαστε σε ρήξη με τη «βολή» μας;
Η αυτοπροστασία έχει να κάνει κυρίως με τις επιλογές μας, με τον τρόπο που διαχειριζόμαστε μη υγιείς ανθρώπινες σχέσεις και καταστάσεις, με τις «εκτονώσεις» που επιτρέπουμε στον εαυτό μας, με τις αλήθειες που λέμε, με τις αλλαγές που επιδιώκουμε και τα «όχι» που θέλουμε να εκφράσουμε. Δεν χρειάζεται κόπο η όλη διαδικασία, αρκεί μόνο να γνωρίζουμε και να είναι ξεκάθαρο μέσα μας τι είναι σημαντικό και τι όχι…
Αρκετές είναι οι φορές που μόνοι μας και άθελα μας υπονομεύουμε την ψυχική μας ισορροπία. Μένουμε σε εργασίες που μας καταρρακώνουν, σε σχέσεις που μας κάνουν δυστυχισμένους και σε συνθήκες που δεν μας εκφράζουν, αλλά μας καταπιέζουν. Καταπιεζόμαστε, εγκλωβιζόμαστε, αλλά παρ’ όλα αυτά παραμένουμε στην σιωπή και την αδράνεια.
Δεν είναι εύκολο να κρυβόμαστε για πάντα από έναν απογοητευμένο εαυτό. Πολλές φορές, μάλιστα, εξαγριωμένο και στεναχωρημένο. Καμία μορφή αδιάλειπτης καταπίεσης δεν γίνεται δεκτή από το ψυχικό κέντρο μας. Δεν μπορούμε να ξεγελάμε τον εαυτό μας για πάντα, καμία δικαιολογία δεν θα μας κρατήσει σε πλάνη. Το ζήτημα είναι το πότε θα μπορέσουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με τις δυσκολίες μας και ποιες λύσεις θα βρούμε.
