Της Σάντυ Μακκού,
Θάνατος. Πώς νιώθεις στην ιδέα του θανάτου και πόσο συχνά το σκέφτεσαι;
Ο καθένας από εμάς έχει σίγουρα αναρωτηθεί τα παραπάνω και πόσο μάλλον εν μέσω πανδημίας, όπου ο φόβος κυριαρχεί, τα ερωτήματα που αφορούν το αναπόφευκτο τέλος απασχολούν τόσο συνειδητά όσο και ασυνείδητα το νου μας.
Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για ένα ακόμη θέμα ταμπού, έναν ακόμη ελέφαντα στο δωμάτιο, που έχει χαραχθεί στο μυαλό των ανθρώπων ως δεινό, ως μία κατάσταση που προσπαθούμε απεγνωσμένα να αποφύγουμε και να προσποιηθούμε πως ξεχνάμε.
Πολλές φορές, αρκεί μια μικρή επαφή, μία ενδεχόμενη επιβίωση από έναν παραλίγο θάνατο ή έστω ένας βαθύς προβληματισμός για να εκτιμήσουμε την αξία της ζωής, τα περιβόητα «απλά πράγματα». Λόγου χάριν, οι άνθρωποι που επιβιώνουν από ατυχήματα ή σοβαρές ασθένειες αντιμετωπίζουν έπειτα τη ζωή διαφορετικά. Δεν λαμβάνουν πια ούτε τους ανθρώπους ούτε την ίδια τη ζωή ως δεδομένα. Αποκτούν μια νέα ικανότητα να ζουν και να αξιοποιούν το παρόν, σχηματίζουν μια νέα εικόνα για τα «μικρά» πράγματα, όπως είναι η φύση, μια απλή βόλτα ή ο χρόνος με την οικογένεια.
Έχουν, επίσης, μια ευρύτερη αίσθηση προοπτικής. Τοιουτοτρόπως, οι ανησυχίες που τους είχαν καταπιεί πριν, δεν φαίνονται πλέον σημαντικές, ενώ παράλληλα, γίνονται λιγότερο υλιστές και αλτρουιστές. Οι σχέσεις τους γίνονται πιο αυθεντικές και οικείες.
Σε πολλές περιπτώσεις όλα αυτά δεν εξαφανίζονται. Αν και μπορεί να γίνουν ελαφρώς λιγότερο έντονα, με την πάροδο του χρόνου καθιερώνονται ως μόνιμα χαρακτηριστικά.
Οι ζωές μας είναι αποσπασμένες και δεν προσκολλώνται σε τίποτα στον κόσμο. Κι όσο ακραία κι αν ακούγεται η ρήση του Βούδα προς τους μοναχούς του – […] Αν δείτε ένα νεκρό σώμα να τρώγεται από ζώα ή να μην είναι τίποτα άλλο παρά σκελετός και σωρός οστών, θα πρέπει να πείτε στον εαυτό σας «το σώμα μου έχει την ίδια φύση»– πρέπει πάντα να θυμόμαστε την πραγματικότητα του θανάτου.
Τα τελευταία χρόνια, τα «καφενεία θανάτου» υπήρξαν ένα αυξανόμενο φαινόμενο στο εξωτερικό. Οι άνθρωποι μαζεύονται και συζητούν για το θάνατο, εκθέτουν και αναλύουν τα συναισθήματα και τη στάση που τους προκαλεί η ιδέα του δικού τους θανάτου. Κάτι σαν ένα πιο εξειδικευμένο και θεματικό group therapy.
Όσο υπερβολικός κι αν ηχεί στα αυτιά μας ο διαλογισμός δίπλα σε ένα πτώμα, άλλο τόσο υπερβολική, ανούσια και τοξική είναι και η προσπάθειά μας να εθελοτυφλήσουμε απέναντι σε κάτι εκ φύσεως αναπόφευκτο. Ο θάνατος είναι πάντα παρών και η μετασχηματική του ισχύς προσβάσιμη σε όλους μας.
Η συνειδητοποίηση της δικής μας θνησιμότητας δύναται να μετατραπεί σε μία απελευθερωτική και αφυπνιστική εμπειρία, η οποία μπορεί με τη σειρά της -όσο παράδοξο κι αν μας φαίνεται- να μας οδηγήσει στο ευ ζην και την πληρότητα.
Λίγοι άνθρωποι φτάνουν στην απέναντι όχθη. Οι υπόλοιποι τρέχουν πάνω-κάτω σ’ αυτήν. -Βούδας
