Της Μαρίας Τάκη,
Υπάρχει ένα (ανεξήγητο κατ’εμέ) debate με τις Εθνικές επετείους σε αυτή τη χώρα. Κάθε χρόνο, στις 28 Οκτωβρίου και στις 25 Μαρτίου, θα ξεφυτρώσουν παντού, από την τηλεόραση μέχρι τον τύπο και από το καφέ της γειτονιάς μέχρι τα posts στο facebook, απόψεις και γνώμες και των δυο πλευρών.
Για να πω την αλήθεια, όσο ανεξήγητο κι αν μου φαίνεται το παραπάνω debate -ή, αν όχι αυτό καθ’ αυτό, τα αιχμηρά σχόλια των δύο οπτικών σίγουρα- κι εγώ η ίδια ακροβατώ ανάμεσά τους. Μερικές φορές πιάνω τον εαυτό μου να αδιαφορεί και να αναρωτιέται «ε, εντάξει, μια μέρα όπως όλες οι άλλες είναι», «έχουμε σημαντικότερα προβλήματα να ασχοληθούμε», «η προηγούμενη γενιά πολέμησε, αλλά η ιστορία της Ελλάδος συνεχίζει να είναι ένα ανελέητο καρδιογράφημα» και διάφορα παρεμφερή. Κάποιες άλλες, βέβαια, το δίπολο κλίνει προς την απέναντι μεριά που αναφωνεί ότι «σαν σήμερα, τότε, άλλαξε η ροή της Ιστορίας», «οι μέρες μνήμης όντως ανασύρουν σημαντικά κομμάτια της πορείας του ελληνικού έθνους», «ναι, δεν πρέπει να ξεχάσουμε».
Το μόνο σίγουρο είναι πως, οτιδήποτε κι αν υποστηρίζει ο καθένας μας, όλες οι χώρες του κόσμου έχουν εθνικές εορτές. Κάποιες γιορτάζουν τη δημιουργία τους ως κράτη, άλλες την απελευθέρωσή τους από άλλη χώρα, ενώ κάποιες τρίτες την προσάρτηση σε αυτές εδαφών που είτε άλλοτε τους ανήκαν είτε τα απέκτησαν εκ νέου.
Η χώρα μας, λοιπόν, στις 25 Μαρτίου 2021 θα γιορτάσει τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, μετά από 368 χρόνια (από το 1453 με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την κατάκτηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους Οθωμανούς Τούρκους) τουρκικής κατοχής. Ημερομηνία σταθμός για την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, καθώς τα σύνορα του σημερινού μας κράτους έχουν δημιουργηθεί σιγά-σιγά και σταδιακά, ξεκινώντας από αυτή την ημερομηνία.
200 χρόνια. Δύο αιώνες. Μεγάλο διάστημα, πόσο μάλλον για μια χώρα που άλλαξε πληθυσμιακή σύσταση, έκταση και ταυτότητα πολλές φορές στο πέρασμα του χρόνου. Κι, επειδή εμείς οι άνθρωποι έχουμε έναν ψυχαναγκασμό με τους στρογγυλούς αριθμούς, γιατί συμπεριφερόμαστε στα ίδια γεγονότα με μεγαλύτερη αίγλη, όταν βρίσκονται κάτω από τέτοια βαρύγδουπα νούμερα, αποφασίστηκε ο εορτασμός της συγκεκριμένης ημέρας (αλλά όχι μόνο αυτής) μέσω της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», πρόεδρος της οποίας είναι η Γιάννα Αγγελοπούλου Δασκαλάκη.
Ο κορονοϊός μπήκε στη ζωή μας αιφνίδια και το ίδιο αιφνίδια άλλαξε και τη ροή της. Ο εορτασμός της επετείου των 200 ετών έχει επηρεαστεί επίσης, καθώς ακόμη δε γνωρίζουμε τον τρόπο και τον χρόνο διεξαγωγής των εκδηλώσεων εις μνήμην της Ελληνικής Επανάστασης, μιας και τα επιδημιολογικά δεδομένα αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη. Το βίντεο της επετείου, όμως, είναι έτοιμο εδώ και μια βδομάδα και μετράει ήδη πάνω από μισό εκατομμύριο προβολές στην πλατφόρμα του Youtube.
Γυρισμένο στο Παναθηναϊκό Στάδιο και στην Αγορά του Καλατράβα στο Ολυμπιακό Στάδιο (σημεία σταθμοί και για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004), το τραγούδι που επιλέχθηκε είναι το «Ας κρατήσουν οι χοροί» του Διονύση Σαββόπουλου. Ένα τραγούδι πραγματικά συμβολικό για τη νοοτροπία, την ιστορία και την πορεία των Ελλήνων. Οι στίχοι του σε ταξιδεύουν από τους παραδοσιακούς χορούς μέχρι τις παρέες που διασκεδάζουν, από την ορθοδοξία μέχρι την αμφιλεγόμενη πολιτική μας σκηνή, από ξάστερους ουρανούς μέχρι τον έρωτα. Δεν περιγράφουν τίποτε ξεκάθαρα, γι’ αυτό και αφήνουν στον καθένα μας το ελεύθερο να πλάσει ό,τι και όσες εικόνες θέλει, που όμως κάπως μαγικά σίγουρα εμπεριέχουν κάτι από Ελλάδα.
Ο τόνος σε μείζονα, ευχάριστος, αισιόδοξος. Ο ρυθμός γρήγορος, έχοντας αυτό το χαρακτηριστικό, το διαφορετικό στην εισαγωγή απ’ ότι στο υπόλοιπο κομμάτι. Οι πολυφωνίες ολόσωστες δίνουν βάθος στα σημεία που πρέπει. Η ενορχήστρωση δυνατή, τα κρουστά, όπως πάντα, αλλάζουν όλο το κομμάτι και το νταούλι χτυπάει στην καρδιά σου. Η σκηνοθεσία απλή, στα κοστούμια των συμμετεχόντων κυριαρχεί το λευκό και το μαύρο και οι κερκίδες του Σταδίου είναι φωτισμένες στις αποχρώσεις του μπλε. Τα φώτα θερμά για να ισοσταθμίσουν την απουσία των υπόλοιπων χρωμάτων. Τα πρόσωπα φωτεινά, γήινα, όλων των ηλικιών, με ατέλειες και γραμμές στα μάτια από τα γέλια. Και αυτό τα καθιστά ακόμη πιο όμορφα. Η αναφορά σε μάχες και κακουχίες και νίκες και ηρωισμό αντικατοπτρίζεται μονάχα στο πανοραμικό πλάνο, όπου, ακολουθώντας τον ρυθμό, οι σημαντικότερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης «σκάνε» σαν πυροτεχνήματα επάνω στις κερκίδες και χάνονται αμέσως μετά.
Η αισθητική (η οποία υπογράφεται από τον Γιάννη Χριστοδουλόπουλο, που ανέλαβε τη σκηνοθεσία και την καινούργια ενορχήστρωση, και την Άρτεμις Ιγνατίου, που επιμελήθηκε τις χορογραφίες) θυμίζει σε μεγάλο βαθμό αυτή της έναρξης και της λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 2004. Λιτή, απλή, χωρίς πολύβουες εικόνες, χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις. Τα μηνύματα περνούν υποσυνείδητα και η σκέψη του κάθε θεατή είναι ελεύθερη να τα εκλάβει, όπως εκείνος θέλει.
Δεν ξέρω αν είναι το ιδανικότερο βιντεοκλίπ για μια τόσο σημαντική στιγμή της νεότερης ιστορίας μας. Δεν θα μπορούσα να το κρίνω άλλωστε. Εξάλλου, οτιδήποτε κι αν αποδοθεί, όσο υπέροχο κι αν φαίνεται στα μάτια των περισσότερων, πάντα κάποιος θα βρεθεί, που κατ’ αυτόν «θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα». Εγώ το μόνο που θέλω να πω είναι πως η διάρκεια του βιντεοκλίπ είναι 4 λεπτά και 57 δευτερόλεπτα. Και θα ήθελα πολύ η χώρα μου να είναι έτσι. Όχι μόνο για 4:57. Όχι μόνο το Παναθηναϊκό Στάδιο. Όλη η χώρα μου. Να έχει αυτή την καθαρότητα, αυτό το τέμπο, αυτά τα βλέμματα.
Για πάντα.
