Της Ευτυχίας-Μαρίας Μητροπούλου,
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η ελληνική κυβέρνηση χαρακτηρίζεται από πλήρη απραξία και πενιχρή αποφασιστικότητα έναντι της θαλάσσιας τουρκικής απειλής. Το ελληνικό κράτος δεν κατάφερε ποτέ να αντιληφθεί την ουσία της ατέρμονης αύξησης των γειτονικών προκλήσεων, διεκδικήσεων και ισχύος, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στη λήψη απρόσφορων μέτρων για την αμυντική θωράκιση της χώρας.
Πληθώρα αντιθέσεων και ενστάσεων προκάλεσε η δήλωση του υπουργού επικρατείας για τη χάραξη της «κόκκινης γραμμής» ενάντια στην τουρκική επίδειξη δύναμης στο εξωτερικό όριο των 6 ναυτικών μιλίων της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης. Ανέκαθεν, οι λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» τείνουν να τοποθετούνται από την πλευρά που διατηρεί αμυντική στάση απέναντι στον εχθρό, η οποία κρίνει ως μη συμφέρουσα μια επικείμενη σύγκρουση. Παρόλα αυτά, η επίσημη τοποθέτηση προειδοποιητικών ορίων πρέπει πάντοτε να τίθενται με φειδώ, αφού έχουν εξαντληθεί όλοι οι πιθανοί τρόποι αντίδρασης του αντίπαλου μέρους, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος αυτοκαταστροφής του αμυνόμενου.
Το τελευταίο διάστημα, η Άγκυρα, προκειμένου να βελτιώσει τη νομική και διεθνή της εικόνα, καταφεύγει σε προμελετημένες και εξονυχιστικές ενέργειες, δεσμεύοντας την περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας για έρευνες από το Oruc Reis. Ωστόσο, η Ελλάδα αδυνατεί να εξασφαλίσει πλήρως τη διευθέτηση σταθερών ορίων και τη διεκδίκηση, εκτός ορίων αιγιαλίτιδας ζώνης, τμημάτων της υφαλοκρηπίδας. Ως εκ τούτου, το ελληνικό κράτος επιλέγει τη διπλωματική οδό, αποφεύγοντας ουσιαστικές πιέσεις κατά της Τουρκίας και εναποθέτοντας τις ελπίδες του σε μια ενδεχόμενη μεταστροφή της αμερικανικής διακυβέρνησης, ενώ, την ίδια στιγμή, το αντίπαλο μέρος εξακολουθεί να υποσκάπτει τα κυριαρχικά δικαιώματα και συμφέροντα του αμυνόμενου. Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί, ότι η ανακοπή πιθανής εισόδου του Oruc Reis στην περιοχή εντός των 12 ναυτικών μιλίων, που προσδοκά η Τουρκία, προϋποθέτει χρήση βίας, πυρών και ναυτικών συγκρούσεων.
Ως άμεση και δραστική απάντηση της Ελλάδας έναντι των τουρκικών επιθετικών ενεργειών και παραβιάσεων κυριαρχίας προτάθηκε η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, εύρους 12 ναυτικών μιλίων. Πρόκειται για ένα μέτρο αρκετά ριψοκίνδυνο, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε πολεμική σύγκρουση των δύο αντιμαχόμενων μερών. Δεδομένων των συνθηκών, οι ελληνικές κυβερνήσεις απέφυγαν να προβούν στις σχετικές προετοιμασίες επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης είτε λόγω έλλειψης ετοιμότητας είτε φοβούμενες τις επακόλουθες εξελίξεις.
Συνοψίζοντας, αδήριτη καθίσταται η ανάγκη προάσπισης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, καθώς και ανάληψης πρωτοβουλιών και νομικών ενεργειών για την καθιέρωση ενός λειτουργικού πλαισίου προμηθειών απαραίτητων για μια επικείμενη διένεξη. Επιπρόσθετα, οι ελληνικές προθέσεις και δηλώσεις ίσως πρέπει να παραμείνουν άγνωστες στο γειτονικό κράτος, περιορίζοντας την προκλητικότητα και παραβατικότητά του στον θαλάσσιο χώρο. Η Ελλάδα οφείλει να παραμερίσει την αναποτελεσματική ανταλλαγή διαξιφισμών και να εστιάσει στη διεύρυνση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης, η οποία θα συνοδεύεται από ενδυνάμωση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας, χωρίς να παραμελείται η σημασία της διεθνούς υποστήριξης και της εγχώριας οικονομίας.
