Της Άννας Αρκούδη,
Η άσκηση δεν αφορά μόνο τη φυσική μας κατάσταση και την μυϊκή μας μάζα. Σίγουρα, μπορεί να βελτιώσει τη σωματική μας υγεία και να μας προσφέρει καλύτερες φυσικές επιδόσεις και αντοχή, τα οφέλη της όμως δεν σταματούν εκεί. Η τακτική σωματική άσκηση έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής ως προς το σύνολό της. Οι επιδράσεις της δεν έχουν να κάνουν μόνο με το σώμα μας, αντιθέτως εκκινούν μία σειρά από θετικές αλλαγές, δίνοντας νέα πνοή στην καθημερινότητά μας. Οι άνθρωποι που ασκούνται τακτικά το κάνουν επειδή νιώθουν ευεξία. Νιώθουν ότι έχουν περισσότερη ενέργεια, κοιμούνται καλύτερα τη νύχτα, έχουν καλύτερη μνήμη και νιώθουν πιο ήρεμοι και αισιόδοξοι για τον εαυτό τους και τις ζωές τους. Είναι επίσης πανίσχυρο φάρμακο για τα συχνά προβλήματα ψυχικής υγείας. Η τακτική άσκηση έχει θετική επίδραση στην κατάθλιψη, στο άγχος και σε πολλά ακόμη. Ανακουφίζει από το στρες και ενισχύει τη συνολική διάθεση.
Δεν είναι ανάγκη να είστε φανατικοί οπαδοί της άσκησης για να δείτε τα αποτελέσματα. Η μέτρια άσκηση μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Δεν έχει σημασία πόσο χρονών είστε , μπορείτε να μάθετε να χρησιμοποιείτε την άσκηση σαν εργαλείο για να νιώσετε καλύτερα. Πολύ σημαντικό είναι επίσης, να συνειδητοποιήστε ότι δεν είναι όλα τα είδη άσκησης κατάλληλα για τους πάντες. Το είδος, η ένταση και η συχνότητα της γυμναστικής που θα επιλέξετε, θα πρέπει να ταιριάζει στις αντοχές σας, τους στόχους, τις προτιμήσεις και γενικότερα σε «εσάς». Η άθληση είναι μία καλή ευκαιρία να περάσετε χρόνο με τον εαυτό σας, οπότε επιλέξτε κάτι που θα ανταποκρίνεται στις προτιμήσεις σας και θα σας κάνει να αδημονείτε για την ώρα που πάτε να κάνετε τη γυμναστική σας. Έτσι, θα αντιμετωπίζετε την σωματική άσκηση σαν ένα «δώρο» από εσάς για εσάς και όχι σαν αγγαρεία.
Τα ψυχολογικά οφέλη της άσκησης
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τα σωματικά οφέλη της άσκησης: Ο έλεγχος του βάρους, η χαμηλή αρτηριακή πίεση, ο μειωμένος κίνδυνος για την εμφάνιση διαβήτη, η αύξηση των επιπέδων ενέργειας είναι κάποια από αυτά. Όπως όμως προαναφέρθηκε, ο αντίκτυπος της σωματικής άσκησης δεν σταματά μόνο στο σώμα μας, αλλά έχει προεκτάσεις και στην ψυχική μας υγεία. Η άσκηση βοηθά στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους. Για αυτό κάθε φορά που χάνετε το κίνητρο να πάτε στο γυμναστήριο ή πάτε για τρέξιμο, σκεφτείτε τα παρακάτω οφέλη της άσκησης στην ψυχολογία σας.
1. Βοηθά στην κατάθλιψη και το άγχος: Η κατάθλιψη μετριάζεται και το στρες υποχωρεί πιο εύκολα μετά από μια αθλητική δραστηριότητα. Ο λόγος είναι ότι η άσκηση επηρεάζει τη χημεία του οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα, η συγκέντρωση της σεροτονίνης στον εγκέφαλο αυξάνεται όταν ασκούμαστε. Πρόκειται για την ορμόνη που επηρεάζει τη διάθεση. Παράλληλα, η σωματική άσκηση βοηθά στην παραγωγή ενδορφινών, των επονομαζόμενων «ορμονών της χαράς. Δρουν, λοιπόν, θετικά στον ψυχισμό, έχουν παυσίπονη δράση και μπορούν να προκαλέσουν ευφορία. Η εξωτερίκευση της έντασης όταν κάνουμε κάποια αθλητική δραστηριότητα, μειώνει τον εκνευρισμό και τις αρνητικές σκέψεις που πιθανόν να μας διακατέχουν κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης μέρας και μας αποφορτίζει νοητικά και συναισθηματικά. Σε γενικές γραμμές, όλοι οι τύποι άθλησης (π.χ. τρέξιμο, περπάτημα, αεροβική γυμναστική, κολύμπι, βάρη κ.ά.) είναι αποτελεσματικά στο να μας ανακουφίσουν από το στρες και την κατάθλιψη. Ωστόσο, για να αισθανθούμε κάποια βελτίωση, χρειάζονται τουλάχιστον μερικές εβδομάδες, κατά τις οποίες θα ασκούμαστε με συνέπεια.
2. Βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου: Αν δεν κοιμάστε καλά το βράδυ, η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό. Η σωματική άσκηση αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουμε. Η καλύτερη ώρα για ένα ασκηθούμε είναι 3-4 ώρες πριν κοιμηθούμε ή νωρίς το πρωί, ξεκινώντας δυναμικά την ημερά μας . Έτσι, με συστηματική άσκηση θα λαμβάνουμε έναν ποιοτικό και αναζωογονητικό ύπνο και θα απολαμβάνουμε μια ξεκούραστη ημέρα.
3. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση: Η σωματική άσκηση σε μεγάλο βαθμό συνοδεύεται από την επίτευξη στόχων που οι ίδιοι έχουμε θέσει στον εαυτό μας. Είτε πρόκειται για έλεγχο του σωματικού μας βάρους ή την αύξηση της αντοχής μας ή τη βελτίωση της υγείας μας είτε απλώς για να τρέξουμε ένα αριθμό χιλιομέτρων που έχουμε θέσει, αυτοί είναι στόχοι που όταν τους κατακτήσουμε είναι μία εσωτερική προσωπική νίκη. Έτσι, η αυτοπεποίθησή μας εκτοξεύεται. Αισθανόμαστε πιο σίγουροι και δυναμικοί. Αυτό συμβαίνει πριν καν το συνειδητοποιήσετε. Και η αυτοπεποίθηση που απορρέει από την άθληση έχει φυσικά προεκτάσεις και σε άλλους τομείς , όπως για παράδειγμα στον εργασιακό στίβο.
4. Ενισχύει τη λειτουργία του εγκεφάλου: Η αυξημένη ροή του αίματος χάρη στη σωματική δραστηριότητα επίσης ωφελεί τον εγκέφαλο. Συμβάλλει στη μεταφορά επαρκούς ποσότητας οξυγόνου σε όλο το σώμα, ενώ τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να ενεργοποιούνται για να επιτελέσουν τις λειτουργίες που τους αντιστοιχούν. Ως αποτέλεσμα, το άτομο μπορεί να παρουσιάζει βελτιωμένη ικανότητα διανοητικής συγκέντρωσης. Επιπλέον, αρχίζουν να αναπτύσσονται νέα κύτταρα, γεγονός που βελτιώνει τη μνήμη και τη μάθηση.
Η «χρυσή» τομή
Η τακτική σωματική άσκηση, λοιπόν, αποτελεί «φάρμακο» για την ψυχική μας υγεία και ισορροπία. Ένα δώρο της φύσης, στο οποίο όλοι με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο έχουμε πρόσβαση και μπορούμε να το εντάξουμε στο πρόγραμμά μας. Η ποσότητα και η συχνότητα της άθλησης συσχετίζεται σαφώς με το πρόγραμμα, τους στόχους και τους λόγους για τους οποίους θέλουμε να εντάξουμε στη ζωή μας τη γυμναστική. Μία πρόταση για καθημερινή άθληση χωρίς ιδιαίτερο κόστος είναι το επονομαζόμενο «green exercise», γυμναστική δηλαδή σε υπαίθρους χώρους κοντά στη φύση. Πρόκειται για μία ανερχόμενη τάση και πόσο μάλλον στην τρέχουσα χρονική συγκυρία, όπου η πανδημική κρίση έχει περιορίσει την πρόσβαση στα γυμναστήρια και τους κλειστούς χώρους.
Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση σε υπαίθριο χώρο αυξάνει το επίπεδο της φυσικής κατάστασης, με συγκριτικά χαμηλότερο επίπεδο αντιληπτής άσκησης. Δηλαδή, αυτός που γυμνάζεται σε ελεύθερο φυσικό περιβάλλον βελτιώνει τη φυσική κατάστασή του χωρίς να αντιλαμβάνεται το πραγματικό επίπεδο κόπωσης, κάτι πολύ σημαντικό προκειμένου να συνεχίζει αυτή τη δραστηριότητα και να μην εγκαταλείψει την προσπάθεια. Επιπλέον, το «green exercise» βελτιώνει ακόμη περισσότερο τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση, μειώνει το στρες, ξεκουράζει τον εγκέφαλο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φυσικό φάρμακο, αλλάζει θετικά τη συμπεριφορά, δίνει την εντύπωση ότι είναι ευκολότερη ως μέθοδος άσκησης. Επίσης, είναι πιθανότερο να οδηγήσει ευκολότερα σε δια βίου υιοθέτηση της άσκησης, ενώ μπορεί να εκτελείται σε μεγάλη ποικιλία διαφορετικής μορφής φυσικού περιβάλλοντος, από το πάρκο της περιοχής σας μέχρι και σε δάση, χιονισμένα τοπία, παραλίες και αμμουδιές. Δραστηριότητες όπως η ποδηλασία και το τρέξιμο βουνού, η κολύμβηση ανοικτής θάλασσας, η πεζοπορία, η αναρρίχηση, το ράφτινγκ, το κανόε καγιάκ, η χιονοδρομία, οι καταδύσεις, η ιστιοπλοΐα κ.α. είναι μερικές από τις πολλές επιλογές που έχει κάποιος που θέλει να ξεφύγει από την καθημερινότητα και να πάρει μία μικρή δόση δράσης στη φύση.
