Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού: Ωδή στην μοντέρνα τέχνη

Της Ματίνας Κανάτα,

Ο Ζωρζ Πομπιντού, κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρος της Γαλλίας (1969-1974), εξέφρασε την επιθυμία του να δημιουργηθεί στη γαλλική πρωτεύουσα ένα κέντρο γραμμάτων και τεχνών, ένα ανατρεπτικό πολιτιστικό κέντρο αφιερωμένο στη μοντέρνα τέχνη. Το 1977, το Πολιτιστικό Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού (Centre Georges Pompidou), γνωστό και ως Κέντρο Μπομπούρ ή απλά Μπομπούρ (Beaubourg), ανοίγει τις πύλες του κάνοντας πραγματικότητα το όραμα του Γάλλου Προέδρου. Βρίσκεται στο τέταρτο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού (4eme Arrondissement), στην περιοχή Μπομπούρ και φιλοξενεί τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Πληροφοριών, ένα βιβλιοπωλείο, εκθεσιακούς χώρους και το Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Καθημερινά δέχεται περισσότερους από 25.000 επισκέπτες.

Με τη δημιουργία του Κέντρου Πομπιντού, ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας και λάτρης της μοντέρνας τέχνης, Ζωρζ Πομπιντού, φιλοδοξούσε να επαναφέρει τη Γαλλία στο επίκεντρο των σύγχρονων εικαστικών κινημάτων και να την κάνει και πάλι πολιτιστικό σταυροδρόμι της Ευρώπης και όχι μόνο, μια θέση που είχε χάσει μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αρχιτεκτονική

Το 1971 πραγματοποιήθηκε ο διαγωνισμός για το νέο κέντρο, ο οποίος και προσέλκυσε 650 συμμετοχές. Το νικητήριο σχέδιο υποβλήθηκε από τους διεθνούς φήμης αρχιτέκτονες Ρέντσο Πιάνο, Ρίτσαρντ Ρότζερς και Τζιανφράνκο Φρανκίνι. Η industrial κατασκευή του κτιρίου ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις από τους κατοίκους της ιστορικής περιοχής. Η κατασκευή ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1972. Η διακεκριμένη ομάδα αρχιτεκτόνων θέλησε να «σπάσει» τη συμβατική αρχιτεκτονική και να δημιουργήσει ένα πραγματικό δείγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής τέχνης.

Στηρίχτηκαν σε δύο βασικά υλικά: το μέταλλο και το γυαλί. Εξωτερικά δεσπόζει ο μεταλλικός σκελετός. Οι κυλιόμενες σκάλες και οι σωλήνες ύδρευσης μετακινήθηκαν επίσης στον εξωτερικό χώρο του κτιρίου, «απελευθερώνοντας» χώρο στο εσωτερικό για την καλύτερη και πιο άνετη παρουσίαση των έργων τέχνης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι χρωματισμοί των σωλήνων δεν είναι καθόλου τυχαίοι αλλά ακολουθούν μια συγκεκριμένη σύμβαση: μπλε χρώμα για τους αγωγούς αέρος, πράσινο για σωλήνες νερού και κίτρινο για τις γραμμές ηλεκτρισμού. Τα στοιχεία που συνδέονται με τη μετακίνηση, όπως οι ανελκυστήρες, διαθέτουν κόκκινο χρώμα. H θέα, ανεβαίνοντας τις κυλιόμενες σκάλες, καθώς εμφανίζεται σιγά σιγά όλο το Παρίσι, είναι μοναδική. Ξεκινάει από την Sacré Coeur στη Μονμάρτη και φτάνει μέχρι τον Πύργο του Άιφελ.

Το κτίριο διαιρείται σε 5 ορόφους. Η εντυπωσιακή βιβλιοθήκη στεγάζεται στους τρεις πρώτους ορόφους, ενώ ο τέταρτος και ο πέμπτος όροφος φιλοξενούν τις μόνιμες συλλογές του μουσείου. Ο πρώτος και ο τελευταίος όροφος χρησιμοποιούνται σαν εκθεσιακοί χώροι. Η τέχνη είναι παρούσα εντός και εκτός του κτιρίου. Μπροστά από το Centre Pompidou βρίσκεται μια πλατεία (Place Georges Pompidou), η οποία συγκεντρώνει πλανόδιους ζωγράφους πορτρέτων, μιμητές και κάθε είδους καλλιτέχνες. Στα δεξιά της πλατείας αυτής, βρίσκεται το περίφημο σιντριβάνι Στραβίνσκι (La Fontaine Stravinsky), το πρώτο σύγχρονο σιντριβάνι του Παρισιού, με τα πρωτοποριακά γλυπτά των αρχιτεκτόνων Νίκι Ντε Σαν Φαλ και Ζαν Τινγκλί.

Το μουσείο

Το Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στεγαζόταν στο Ανάκτορο του Τόκυο από το 1947. Με τη δημιουργία του Κέντρου Πομπιντού, το 1977, μεταφέρθηκε εκεί όπου και στεγάζεται μέχρι σήμερα. Διαθέτει μία από τις πιο βαρυσήμαντες συλλογές μοντέρνας τέχνης με περισσότερα από 50.000 έργα, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται έργα ζωγραφικής γλυπτικής και φωτογραφίας. Δημόσια εκτίθενται περίπου 2.000 έργα. Ο 5^ος όροφος περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν από το 1905 έως και το 1965. Μπορείτε να θαυμάσετε έργα των Ματίζ, Πικάσο, Καντίνσκι και Μιρό. Στον 4^ο όροφο, παρουσιάζονται έργα από το 1965 και έπειτα. Στο πλαίσιο των εκθέσεών του, εκπροσωπούνται διάφορα ρεύματα μοντέρνας τέχνης του 20^ου αιώνα, όπως του Φωβισμού (1905-1908), του Υπερρεαλισμού (ή Σουρεαλισμού) και του Κυβισμού (1907-1914).

Στο κέντρο, στεγάζεται και μία σημαντική συλλογή βιομηχανικού σχεδιασμού (Design). Στο βόρειο τμήμα του Πομπιντού, υπάρχει και μια άλλη έκθεση του Εθνικού Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, το εργαστήριο του διάσημου γλύπτη Μπρανκούζι. Στον πρώτο και στον έκτο όροφο του κτιρίου, έχουν φιλοξενηθεί, κατά καιρούς, εκθέσεις έργων μεγάλων καλλιτεχνών, όπως ο Νταλί (1979, 2013), ο Καντίνσκι (1984, 2009), ο Άντι Γουόρχολ (1990), ο Ματίς (1993), ο Πικάσο (2000) και ο Μιρό (2004).

Χρήσιμες πληροφορίες πριν την επίσκεψη

Το κέντρο Πομπιντού είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 11 π.μ. έως τις 10 μ.μ., εκτός από τις Τρίτες και την Πρωτομαγιά. Την πρώτη Κυριακή του μήνα η είσοδος στο μουσείο είναι δωρεάν. Τα άτομα ηλικίας 18-25 ετών δικαιούνται μειωμένο εισιτήριο. Καλό θα ήταν να κάνετε ηλεκτρονική αγορά του εισιτηρίου πριν την επίσκεψή σας μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του Πομπιντού. Μπορείτε να φτάσετε εκεί είτε με μετρό (στάσεις Rambuteau, γραμμή 11, Hôtel de Ville γραμμές 1 και 11 και Châtelet, γραμμές 1, 4, 7, 11 και 14) είτε με λεωφορείο (γραμμές 29, 38, 47, 75). Η επίσκεψη στο κέντρο Πομπιντού μπορεί να συνδυαστεί με την επίσκεψη στο Ιλ ντε λα Σιτέ (Île de la Cité), στην Σαιντ Σαπέλ (Sainte Chapelle) και το Μουσείο Πικάσο (Musée National Picasso), που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση.

Παραρτήματα του Κέντρου Πομπιντού λειτουργούν τόσο στη γαλλική πόλη Μετς, όσο και στις Βρυξέλλες, τη Μάλαγα και τη Σαγκάη. Δεν πρόκειται, επομένως, για ένα απλό πολιτιστικό κέντρο, αλλά για ένα «κύτταρο» σύγχρονης τέχνης, ο «πυρήνας» του οποίου είναι το κέντρο Πομπιντού.

ΠΗΓΕΣ

• Centre Pompidou, διαθέσιμο εδώ
• Αξιοθέατα στο Παρίσι-Κέντρο Πομπιντού, διαθέσιμο εδώ
• Πολιτιστικό Κέντρο Ζώρζ Πομπιντού, διαθέσιμο εδώ
• Κέντρο Ζόρζ Πομπιντού ή Κέντρο Μπομπούρ, διαθέσιμο εδώ
• Κέντρο Μπομπούρ, το πιο πολυσύχναστο μουσείο στον κόσμο, διαθέσιμο εδώ
• Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Παρίσι, διαθέσιμο εδώ
• Centre Pompidou, διαθέσιμο εδώ