Της Σοφίας Χρηστακίδου,
Πρόκειται για μία χώρα η οποία έχει απασχολήσει τα μέσα ενημέρωσης αρκετές φορές, καθότι χαρακτηρίζεται από αρκετά ασταθή πολιτική κατάσταση και αρκετές αναταραχές. Όπως είναι λογικό, οι αναταραχές αυτές επηρεάζουν όλες τις πτυχές της ζωής στη χώρα. Τι επιπτώσεις έχουν όμως όλα αυτά στην οικονομία της Αιγύπτου;
Η Αίγυπτος είναι μία οικονομία η οποία βιομηχανοποιήθηκε κατά τη δεκαετία του 1950 και του 1960. Τα κύρια προϊόντα που παρήγαγε αρχικά ήταν ο σίδηρος, το ατσάλι, τα χημικά προϊόντα και μηχανήματα.
Αρχικά, ήταν μία κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία, σταδιακά όμως προχώρησε σε ιδιωτικοποιήσεις, μείωσε τον πληθωρισμό και τη φορολογία, ενώ χαλάρωσε πολλά από τα πλαφόν που είχε στο παρελθόν στις τιμές διάφορων προϊόντων. Εξάγει διάφορα προϊόντα που έχουν ως βάση τους τη βενζίνη και το φυσικό αέριο, ενώ είναι ο μεγαλύτερος δέκτης εμβασμάτων στη Μέση Ανατολή.
Όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, η Αίγυπτος κρατά πάντα τα έσοδά της από φόρους ως ένα σταθερό ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ αυξάνει ανά χρονικά διαστήματα τα έξοδά της. Αυτό σημαίνει ότι ακολουθεί μία επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, προσπαθεί δηλαδή μέσω των κρατικών δαπανών να στηρίξει και να επεκτείνει την οικονομία της. Συνήθως ο προϋπολογισμός του κράτους της Αιγύπτου έχει έλλειμμα, το οποίο κυμαίνεται από 5% μέχρι 10% κατά μέσο όρο. Ο ελλειμματικός προϋπολογισμός είναι μία τακτική που ακολουθούν και οι ανεπτυγμένες χώρες (όπως, για παράδειγμα, η Γερμανία, η πιο δυνατή οικονομία της Ευρώπης) προκειμένου να στηρίξουν τις οικονομίες τους σε περιόδους κρίσης ή να τις επεκτείνουν σε πιο σταθερές περιόδους. Η μόνη στιγμή που ένα κράτος ακολουθεί ανασταλτική δημοσιονομική πολιτική είναι όταν ο πληθωρισμός ξεφεύγει από τα επιτρεπτά όρια μίας οικονομίας. Σε μία τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση μειώνει τις κρατικές δαπάνες και αυξάνει τους φόρους προκειμένου να περιορίσει το χρήμα που βρίσκεται σε κυκλοφορία.
Η Αίγυπτος έχει το δικό της νόμισμα, την Αιγυπτιακή Λίρα, η οποία εκδίδεται από την Κεντρική Τράπεζα της χώρας. Το νόμισμα της χώρας έχει προσδεθεί στο δολάριο από το 1950. Οι περισσότερες τράπεζες και οι λογαριασμοί που υπάρχουν σε αυτές ανήκουν κυρίως σε κρατικά χέρια. Η διείσδυση ιδιωτών είναι ακόμα χαμηλή, ενώ οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες. Επίσης, πολλές από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Αίγυπτο δεν έχουν πρόσβαση σε δανειακούς πόρους. Οι τράπεζες αδυνατούν να δανείσουν λόγω των πολλών κόκκινων δανείων που έχουν στα βιβλία τους. Τα τελευταία αποτελούν δάνεια τα οποία έχουν εκδοθεί αλλά υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα (έως και μηδενική σε κάποιες περιπτώσεις) να εισπραχθούν ξανά πίσω από τις τράπεζες. Ως αποτέλεσμα, λοιπόν, τα τραπεζικά ιδρύματα εμφανίζουν ζημιές. Κάποιες πηγές υποστηρίζουν ότι τα δάνεια αυτά αφορούν κάποιους συγκεκριμένους επιχειρηματίες της Αιγύπτου και κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Η Αίγυπτος διαθέτει επίσης ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία. Η δημόσια επιχείρηση El Nasr Automotive Manufacturing Company κατασκευάζει για λογαριασμό άλλων εταιρειών κάποια από τα πιο διάσημα μοντέλα αυτοκινήτων. Πελάτες της έχουν υπάρξει η Kia, η Peugeot, η Jeep Cherokee και άλλες.
Επίσης, όσον αφορά τον Ενεργειακό Τομέα, η Αίγυπτος είναι παραγωγός πυρηνικής ενέργειας και ανήκει στην IAEA (International Atomic Energy Agency), ενώ έχει υπογράψει και επικυρώσει την Συνθήκη περί μη Πολλαπλασιασμού των Πυρηνικών. Επίσης, διαθέτει έναν αρκετά μεγάλο κατασκευαστικό τομέα, ισχυρό τομέα μεταφορών και επενδύει σε project που αφορούν τις έξυπνες πόλεις.
Γενικότερα, η Αίγυπτος αποτελεί μία από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Αφρικής. Διαθέτει τις μεγαλύτερες εταιρείες συνολικά στην περιοχή και ένα από τα μεγαλύτερα επίπεδα ΑΕΠ. Μάλιστα, το ΑΕΠ της σε πολλές χρονικές περιόδους θα μπορούσε να θεωρηθεί συγκρίσιμο με αυτό της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά όμως οι άνθρωποί της αντιμετωπίζουν μεγάλα ποσοστά ανεργίας, ένδειας και φτώχειας. Δεν υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για όλους και η εκάστοτε κυβέρνηση της χώρας θα πρέπει να προχωρήσει σε δομικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αυξήσει την ευημερία των πολιτών της και να συνεχίσει να είναι μία από τις πιο ισχυρές οικονομίες της ηπείρου.
Με μπλε το ΑΕΠ της Αιγύπτου. Με πράσινο το ΑΕΠ της Αιθιοπίας και με πορτοκαλί της Λιβύης. Βλέπουμε ότι το ΑΕΠ της Αιγύπτου είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό των άλλων αφρικανικών χωρών, γεγονός που την καθιστά μία από τις ισχυρότερες οικονομίες της περιοχής.
Πηγή: Παγκόσμια Τράπεζα
O Δείκτης Gini για την Αίγυπτο από την περίοδο 1990 – 2016. Βλέπουμε ότι στη χώρα υπάρχει ανισότητα, η οποία ωστόσο ακολουθεί πτωτική τάση. Επίσης, ο Δείκτης Gini της Αιγύπτου είναι σημαντικά χαμηλότερος από αυτόν των υπόλοιπων αφρικανικών χωρών, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η Αίγυπτος έχει σημαντικά χαμηλότερη ανισότητα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ηπείρου.
Πηγή: εδώ
Ενδεικτικές Πηγές:
- Egypt’s Economic Update – April 2020, World Bank, Retrieved from here
- Ease of doing business rankings, World Bank, Retrieved from here
- Trading across borders in Egypt, World Bank, Retrieved from here
- Egypt overview, Trading Economics, Retrieved from here
