Της Νικολέτας Ζιώγα,
Επί μήνες, πλήθος Ινδονησίων -μεταξύ των οποίων και συνδικάτα- ξεχύνονταν στους δρόμους, προκειμένου να αντιταχθούν στις προγραμματισμένες αλλαγές της κυβέρνησης. Κύματα αντιδράσεων και διαδηλώσεων που καταδίκαζαν τον πρόσφατα θεσπισμένο νόμο “Omnibus” ξέσπαγαν σε όλη την επικράτεια της Ινδονησίας, μέχρι την Παρασκευή, 9 Οκτωβρίου. Η αστυνομία ανέφερε ότι ο συνολικός αριθμός των διαδηλωτών που συνελήφθησαν ανερχόταν στους 4.115. Στις διαδηλώσεις συμμετείχαν μαθητές γυμνασίου, φοιτητές, εργαζόμενοι, άνεργοι, αναρχικοί, καθώς επίσης και το ευρύτερο κοινό.
Η ψήφιση του νόμου Omnibus είχε προ πολλού προκαλέσει τη σφοδρή κριτική όχι μόνο των πολιτών και των λαϊκών κινημάτων, αλλά και των ακαδημαϊκών, οι οποίοι ζητούσαν περισσότερη διαφάνεια κατά τη διαδικασία συζήτησης αναφορικά με το περιεχόμενο του προτεινόμενου νόμου, ισχυριζόμενοι ότι η κυβέρνηση δε συνεργάστηκε επαρκώς με το κοινό. Εξέφρασαν, ακόμη, ανησυχίες, σχετικά με το πώς θα μπορούσε ένας τέτοιος νόμος να επηρεάσει την εργατική τάξη, το περιβάλλον, αλλά και σε τι βαθμό καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στο μεταξύ, ο συντονιστής του Δικτύου Δημογραφικών Μπόνους (Jaringan Bonus Demografi), Yoki Yusanto, αποκάλυψε πρόσφατα στην ινδονησιακή εφημερίδα Koran Tempo ότι η ομάδα του πλήρωσε 22 διασημότητες και δημιουργούς περιεχομένου (influencers) μεταξύ 1,5 και 10 εκατομμυρίων ρουπιών (ποσά που αντιστοιχούν περίπου σε 101-677 αμερικανικά δολάρια), με σκοπό να προωθήσουν το νόμο Omnibus στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρησιμοποιώντας το hashtag #IndonesiaButuhKerja ή #IndonesiaNeedsJobs. Ο ίδιος τόνισε ότι τα ποσά που δαπανήθηκαν για την προωθητική αυτή καμπάνια προήλθαν από χρηματοδοτήσεις νέων επιχειρηματιών και ακαδημαϊκών. Πολλοί, όμως, ήταν εκείνοι που στάθηκαν με δυσπιστία απέναντι στον τελευταίο αυτόν ισχυρισμό, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση χρηματοδότησε τις διαφημιστικές αυτές προσπάθειες, επιβαρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισμό
Τι είναι, όμως, ο πολυσυζητημένος νόμος Omnibus;
Ο Πρόεδρος της Ινδονησίας, Joko Widodo, έκανε μια πρώτη αναφορά στο νόμο Omnibus σε ομιλία του τον περασμένο Οκτώβριο, μετά την επανεκλογή του, λέγοντας ότι επρόκειτο να προχωρήσει στην αναθεώρηση δεκάδων νόμων που παρεμποδίζουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Εκτός, όμως, του ανθρωπίνου εργατικού δυναμικού, ο νόμος θα καλύπτει δέκα ακόμη τομείς, ξεκινώντας από τη διευκόλυνση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την προμήθεια γης, καταλήγοντας στις επενδυτικές απαιτήσεις και την επιβολή κυρώσεων. Ο αναλυτής Kevin O’Rourke έγραψε στην τελευταία έκδοση του ενημερωτικού του δελτίου, Reformasi Weekly, ότι ο Πρόεδρος έχει δώσει προτεραιότητα στο νομοσχέδιο, μιας και αποτελούσε τη μεγάλη προσπάθεια της κυβέρνησης για οικονομική μεταρρύθμιση. Ο O’Rourke προσέθεσε ότι ο περιορισμένος αριθμός θέσεων εργασίας οφείλεται, ως επί το πλείστον, στην ακαμψία του εργατικού νόμου, ο οποίος προβλέπει αυστηρούς κανόνες για την πρόσληψη, την απόλυση, αλλά και την αποζημίωση των εργαζομένων, με αποτέλεσμα να αποτρέπονται κάθε είδους νέες επιχειρηματικές ενέργειες.
Ο Glenn Wijaya, συνεργάτης του δικηγορικού γραφείου Christian&Teo Partners, με έδρα την Τζακάρτα, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ως άκρως αποτελεσματικό. «Φανταστείτε να περιμένετε χρόνια για να τροποποιηθούν ή να αντικατασταθούν όλοι αυτοί οι νόμοι, μέσω του προγράμματος εθνικής νομοθεσίας», δήλωσε ο Wijaya, του οποίου το γραφείο προτρέπει συχνά ξένες εταιρείες να εισέλθουν στην αγορά της Ινδονησίας. Εξάλλου, αν η Ινδονησία θέλει να αυξήσει τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες των ιδιωτών και να παραμείνει ανταγωνιστική στη Νοτιοανατολική Ασία, το Omnibus Bill αποτελεί ένα είδος πανάκειας, ικανό να θεραπεύσει κάποιες από τις ελλείψεις των ισχυόντων νόμων.
Οι αντιτιθέμενοι στο συγκεκριμένο νόμο ισχυρίζονται ότι θα είναι περισσότερο επιζήμιος παρά επωφελής για την οικονομία. Σε δήλωσή της, η Συνομοσπονδία Συνδικάτων της Ινδονησίας τόνισε ότι ο Omnibus θα μπορούσε να μειώσει την αξία της αποζημίωσης, καθώς και να εφαρμόσει «εκμεταλλευτικές» ώρες εργασίας. Το νομοσχέδιο, ακόμη, θα καθιστούσε ευκολότερη την είσοδο ανειδίκευτων ξένων εργατών στην Ινδονησία, χωρίς γραπτή άδεια από αρμόδιο υπουργό, μειώνοντας, παράλληλα, την ασφάλιση υγείας των εργαζομένων, με ένα διά βίου σύστημα εξωτερικής ανάθεσης, προσέθεσαν τα συνδικάτα.
Επιπροσθέτως, η Greenpeace Indonesia δήλωσε ότι το προαναφερθέν νομοσχέδιο επρόκειτο να απειλήσει το φυσικό περιβάλλον της χώρας, καθώς οι επενδυτικές ενέργειες θα επιδεινώσουν τις δασικές πυρκαγιές και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την υποστήριξη της κυβέρνησης, ζήτησε από τον Πρόεδρο να τερματίσουν τις συζητήσεις για το νόμο Omnibus, καθώς εγγυάται τα συμφέροντα μιας ομάδας ανθρώπων και καταλύει το δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ο εν λόγω νόμος έχει αποτελέσει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα που έχει λάβει τόσο πολιτικοοικονομικές, όσο κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις. Οι μεν υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο Omnibus πρόκειται να προκαλέσει τη χαλάρωση του σύνθετου ιστού των επιχειρησιακών, εργασιακών και περιβαλλοντικών νόμων, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων και τόνωσης της οικονομίας. Υπόσχονται δηλαδή, την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης και γραφειοκρατίας, καθώς και το άνοιγμα της οικονομίας σε περισσότερες ξένες επενδύσεις. Οι δε υποστηρίζουν ότι ο νόμος Omnibus θα οδηγήσει στην καταπάτηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην νομιμοποίηση της ανεξέλεγκτης αποψίλωσης των δασών. Οι υποθέσεις και τα σενάρια για το μέλλον ποικίλλουν, άλλα είναι περισσότερο και άλλα λιγότερο αισιόδοξα, ωστόσο ο χρόνος θα δείξει αν το εν λόγω νομοσχέδιο θα λειτουργήσει υπέρ ή ερήμην της Ινδονησίας και των πολιτών της.
