Της Μαριάννας Ηλιοπούλου,
Ο σοσιαλιστής υποψήφιος για την προεδρία της Βολιβίας και πρώην υπουργός οικονομικών, Luis Arce, αναδείχθηκε από τον πρώτο γύρο των εκλογών, με ποσοστό άνω του 50%. Ο Arce ανήκει στο κόμμα του πρώην προέδρου της Βολιβίας, Evo Morales, και προηγήθηκε με περισσότερες από 20 μονάδες του βασικού του αντιπάλου, του κεντρώου πρώην προέδρου, Carlos Mesa, διασφαλίζοντας έτσι την επιστροφή στην εξουσία του Κινήματος για τον Σοσιαλισμό (MAS). Με αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, γίνεται φανερό πως ο λαός θέλει να συνεχιστεί το σοσιαλιστικό έργο του Morales.
Την Κυριακή οι Βολιβιανοί ψηφοφόροι κλήθηκαν να πάρουν μια σημαντική απόφαση για το μέλλον και την κατεύθυνση της χώρας τους. Ο τελευταίος χρόνος ήταν πολύ ταραγμένος πολιτικά για τη Βολιβία, με το στρατιωτικό πραξικόπημα του Νοεμβρίου του 2019 και τη φυγή του πρώην προέδρου, Evo Morales, για το εξωτερικό, καθώς και τις συνεχείς διαδηλώσεις. Σε συνδυασμό με το ξέσπασμα του κορωνοϊού, στις αρχές της χρονιάς, μια από τις πιο υποσχόμενες και αναδυόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής φαινόταν να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.
Πριν από έναν χρόνο, στις προηγούμενες εκλογές, ο Morales κατηγορήθηκε για νοθεία και έτσι δόθηκε η αφορμή για ένα πραξικόπημα, υποστηριζόμενο από τον στρατό και την αντιπολίτευση. Οι ταραχές που ακολούθησαν ήταν δραματικές και αιματηρές και ανάγκασαν τον πρώην πρόεδρο να καταφύγει στο Μεξικό, ζητώντας πολιτικό άσυλο. Το πραξικόπημα είχε, επιπλέον, την υποστήριξη των ΜΜΕ και της Αμερικανικής Κυβέρνησης, με τον Donald Trump να δηλώνει πως έτσι προφυλάσσεται η δημοκρατία και τα ηνία τα παίρνει πια ο λαός της Βολιβίας. Εκείνη την περίοδο, προσωρινά είχε την προεδρία η γερουσιαστής Janine Añez, η οποία, λίγο καιρό αφότου ανέλαβε τις υποχρεώσεις της, κατηγορήθηκε ότι καταπίεζε τους διαδηλωτές και εξέφραζε ρατσισμό προς τους ιθαγενείς που υποστήριζαν το κίνημα του σοσιαλισμού (Movement of Socialism), το οποίο είχε αναδείξει τον Ενο Morales, πριν από χρόνια. Την άποψη αυτή ενίσχυαν και οι εκτεταμένες σφαγές διαδηλωτών και οπαδών του Morales, που ήταν κυρίως αυτόχθονες, κάνοντας φανερή την πολιτική καταπίεση και τη βία που επικρατούσε στη χώρα.
Ο Morales ήταν ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος στην ιστορία της Βολιβίας, στην οποία τα δύο τρίτα του πληθυσμού είναι αυτόχθονες. Έτσι, αποτελεί μια προσωπικότητα που συμβολίζει την αλλαγή του κατεστημένου, προωθούμενη από το όραμα αυτών που κατέχουν την κρατική εξουσία. Από την ανεξαρτησία της, το 1825, τη Βολιβία κυβερνούσε η ελίτ των πλουσίων λευκών και μιγάδων, που τη βύθισαν στη φτώχεια, με αποτέλεσμα εξεγέρσεις και συνεχή πολιτική αστάθεια. Στα δεκατέσσερα χρόνια που βρισκόταν στην προεδρία, η κυβέρνηση του Morales έδρασε για τη μείωση της φτώχειας, για την κατασκευή δρόμων και σχολείων, καθώς και για την κρατικοποίηση της βιομηχανίας του πετρελαίου και του αερίου. Από το 2006 και μέσα σε 10 χρόνια, η φτώχεια μειώθηκε κατά 42% και η ακραία φτώχεια κατά 60%, ενώ κατάφερε να τετραπλασιαστεί το ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που ωφέλησε ιδιαίτερα τους αυτόχθονες Βολιβιανούς. Το λεγόμενο μπολιβαριανό οικονομικό θαύμα ήταν πολύ σημαντικό για την προεκλογική εκστρατεία του Arce, καθώς ως πρώην υπουργός οικονομικών συνέβαλε στο μεγαλύτερο βαθμό για την επίτευξή του.
Είναι φανερό, μετά τα εκλογικά αποτελέσματα, πως ο Arce θα πρέπει να αναλάβει να αναστηλώσει τη χώρα του, που είναι βαθιά διχασμένη και αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Οι διαδηλώσεις της προηγούμενης χρονιάς έχουν αφήσει σίγουρα τα κατάλοιπά τους και η πανδημία του κορωνοϊού έχει προκαλέσει μια γενικευμένη αβεβαιότητα για το μέλλον. Έτσι, ο νέος Βολιβιανός πρόεδρος έχει την ευθύνη να χειριστεί πολύ προσεκτικά την κατάσταση, ώστε να μη δημιουργήσει περαιτέρω διχασμούς. Πάντως, η φωνή και η επιθυμία του Βολιβιανού λαού ακούστηκε και έδειξε τη μεγάλη απόσταση που έχουν πολλές φορές τα διεθνή ΜΜΕ από την πραγματικότητα των λαών της Λατινικής Αμερικής.
