Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
O πυρήνας της Σινο-Ινδικής διαμάχης για την de facto συνοριακή γραμμή που διακρίνει την επικράτεια των δύο χωρών, γνωστή και ως Line of Actual Control (LAC), διαχωρίζει τα Σινο-κρατούμενα και τα Ινδο-κρατούμενα εδάφη από την περιοχή του Ladakh, στα δυτικά, έως και την ανατολική περιοχή του Arunachal Pradesh της Ινδίας. Η Κίνα διεκδικεί την παραπάνω ζώνη, εις ολόκληρον.
Σύμφωνα με την Ινδία, η γραμμή ελέγχου αποτελείται από 3.488 χλμ., ενώ η Κίνα ισχυρίζεται ότι είναι δραματικά μικρότερη. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών διακρίνονται συχνά από εντάσεις, κυρίως λόγω των αδιευκρίνιστων συνόρων τους. Το 1962, κατέληξαν σε συνοριακό πόλεμο που έληξε με μία δυσχερή συνθήκη ειρήνης. Έκτοτε, υπάρχει μόνιμη παρουσία στρατευμάτων στην αμφισβητούμενη ζώνη, τα οποία έχουν ενίοτε συγκρουστεί.
Τον Αύγουστο του 2019, η Ινδία κήρυξε μονομερώς το Ladakh ως ομοσπονδιακό έδαφος και τερμάτισε την ημιαυτόνομη θέση του. Η διαμάχη, ωστόσο, αναζωπυρώθηκε μόλις τον περασμένο Μάιο και οδήγησε σε έξαρση τον Ιούνιο, η οποία κατέληξε στην πιο πολύνεκρη σύγκρουση μεταξύ των δύο μερών, μέσα σε διάστημα δεκαετιών.
Μετά το περιστατικό αυτό, που οδήγησε σε απώλειες εκατέρωθεν, έχουν διοργανωθεί πολλαπλές συναντήσεις μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχηγών, σε μία προσπάθεια διαπραγμάτευσης. Στις 22 Σεπτεμβρίου, μία μέρα μετά τον έκτο γύρο συνομιλιών, οι δύο αντίμαχοι εξέδωσαν κοινή, σύντομη δήλωση, η οποία παρουσιάζει στασιμότητα των διαπραγματεύσεων. Πολλοί αναλυτές θεώρησαν πως η δήλωση, χωρίς την εισήγηση σημαντικών δεσμεύσεων, υποδηλώνει ότι η Ινδία ίσως είναι πρόθυμη -πλέον- να δεχθεί το νέο status quo για την LAC, προς όφελος της Κινεζικής πλευράς. Ανάμεσα σε άλλα, η Ινδία συμφώνησε να μην ενισχύσει τα ήδη υπάρχοντα στρατεύματά της στη ζώνη. Της εν λόγω συνάντησης είχε προηγηθεί συζήτηση των δύο υπουργών εξωτερικών για τα ίδια ζητήματα, στη Μόσχα, στις 10 Σεπτεμβρίου.
Την περασμένη, μόλις, Δευτέρα, εκκίνησε ο 7ος γύρος διαπραγματεύσεων, κατά τον οποίο ανώτατοι αξιωματικοί του ινδικού και κινεζικού στρατού βρέθηκαν και πάλι μαζί, με σκοπό τη λήξη της συνοριακής διαμάχης το συντομότερο. Παράγοντα ενίσχυσης των διαδικασιών αποτελούν πλέον οι χιλιάδες αντίπαλοι στρατιώτες, που ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τον βαρύ χειμώνα της στέπας, με τις θερμοκρασίες να αγγίζουν ακόμη και τους -50ο C.
Μία νέα εξέλιξη, από την πλευρά της Ινδίας, αναθερμαίνει τις συζητήσεις, οδηγώντας, όμως, και πάλι σε αδιέξοδο. Η ινδική κυβέρνηση επιδίδεται τώρα στο άνοιγμα νέων γεφυρών, 8 από τις οποίες βρίσκονται στο Ladakh, και την κατασκευή πολλαπλών δρόμων, που θα παρέχουν ευκολότερη πρόσβαση στις αμφισβητούμενες ζώνες. Σε δήλωσή του, ο αξιωματούχος του ινδικού στρατού, Harpal Singh, υπογραμμίζει ότι οι νέοι δρόμοι θα ελαχιστοποιήσουν τον χρόνο μεταφοράς εξοπλισμών στις συνοριακές περιοχές και θα αποσυμφορήσουν την αυξημένη πολιτική και στρατιωτική κίνηση, συμβάλλοντας, παράλληλα, στην ενίσχυση των ακριτικών χωριών, λόγω του κορωνοϊού. Η πρωτοβουλία αυτή, ωστόσο, προκαλεί ανησυχίες στην κινεζική πλευρά για τον πιθανό αποκλεισμό του Σινο-πακιστανικού εμπορικού δρόμου, που αποφέρει στο Πεκίνο πολλά δισεκατομμύρια ετησίως.
Σε μία ακόμη αμφιλεγόμενη κίνηση στρατηγικής, η Ινδία τροποποίησε ελαφρά τη νομοθεσία της για τις ξένες επενδύσεις, έτσι ώστε οι χώρες με τις οποίες συνορεύει στη στεριά να υποχρεώνονται να αναζητήσουν την έγκριση της κυβέρνησης για να αποκτήσουν τοπικές εταιρείες. Ακόμη, προχώρησε σε αυστηροποίηση των κριτηρίων για την απόκτηση Visa από κινέζους πολίτες.
Η απάντηση του Πεκίνου στις κινήσεις της Ινδίας αναμένεται να φανερωθεί τις επόμενες εβδομάδες, καθώς το σενάριο της ομαλής επίλυσης μετά το πρόσφατο αδιέξοδο δε φαίνεται να είναι πλέον στο τραπέζι.
