Του Ιωάννη Γκατζούνα,
Εδώ και τέσσερις δεκαετίες η πόλη της Αμμοχώστου αποτελεί την πόλη-φάντασμα της ομώνυμης επαρχίας, που έπεσε θύμα της δεύτερης εισβολής των Τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, και συγκεκριμένα στις 14 Αυγούστου. Η Αμμόχωστος συνιστούσε το κεντρικό λιμάνι της Κύπρου και ο τουρισμός είχε εξελιχθεί ραγδαία με την πάροδο των ετών, οδηγώντας την περιοχή σε ένα επίπεδο εξαιρετικής οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Η επέλαση των τουρκικών στρατευμάτων είχε ως αποτέλεσμα να πέσουν χιλιάδες νεκροί και οι κάτοικοι της περιοχής να διωχθούν από τις οικίες και τον τόπο εργασίας τους, έχοντας μετατραπεί αυτομάτως σε πρόσφυγες εντός της ίδιας τους της χώρας. Μετά την εισβολή αυτή, η πλειονότητα των εδαφών της κυπριακής αυτής επαρχίας έπαψαν να ελέγχονται από τη Δημοκρατία της Κύπρου και έγιναν de facto κτήμα της μη αναγνωρισμένης τουρκικής δημοκρατίας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Περνώντας στο παρόν, όπως κατέστη ταχέως γνωστό, η αποσχισθείσα Βόρεια Κύπρος άνοιξε κομμάτι της πόλης των Βαρωσίων, συγκεκριμένα παραθαλάσσιο, την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2020. Πώς όμως μπορεί να εξηγηθεί η κίνηση αυτή από την τουρκική πλευρά;
Ο Ερσίν Τατάρ, βρισκόμενος σε αναβρασμό λόγω των επερχόμενων εκλογών στην «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου» και καθώς στις δημοσκοπήσεις βρισκόταν στην τρίτη θέση, κάτι που τον απέκλειε υποθετικά από τον δεύτερο γύρο των εκλογών, δέχτηκε από τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και την Άγκυρα την έμμεση αυτή βοήθεια, ανοίγοντας κομμάτι της προαναφερθείσας περιοχής. Η Άγκυρα με τον τρόπο αυτό συνδράμει στον αγώνα του Τατάρ στις εκλογές των κατεχομένων και θεωρεί ότι με το να ανοίξει τμήμα των Βαρωσίων θα βοηθήσει κατά πολύ στον εκλογικό του αγώνα έναντι του αντιπάλου του, Μουσταφά Ακιντζί. Οι αντιδράσεις υπήρξαν έντονες από την πλευρά του Ακιντζί, χαρακτηρίζοντας μάλιστα ντροπιαστικές για την «Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου» τις παρεμβάσεις της Τουρκίας, αναφέροντας πως με τον τρόπο αυτό, το λάθος για το άνοιγμα περιοχής των Βαρωσίων, θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό η εκλογική διαδικασία. Συνεπώς, γίνεται αντιληπτό ότι απώτερος στόχος ήταν ο διεμβολισμός των ψηφοφόρων από τους υπόλοιπους υποψηφίους, οδηγώντας τους να στηρίξουν τον Ερσίν Τατάρ.
Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του διχασμένου μεσογειακού νησιού καταδίκασε γρήγορα την απόφαση ως προεκλογικό κόλπο και υπέβαλε διαμαρτυρίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Συμβούλιο Ασφαλείας διατηρεί τη θέση του, που πηγάζει από ψηφίσματα τα οποία στηρίζουν την επιστροφή των κατοίκων στην περιοχή, και οι Βρυξέλλες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι η κατάσταση δεν αποκλιμακώνεται στην περιοχή και πως θα υπάρξουν αυξημένες εντάσεις για τη διευθέτηση του ζητήματος.
Το άνοιγμα ενός συγκεκριμένου σημείου στην περιοχή της Αμμοχώστου έδωσε τη σειρά του στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 11 Οκτωβρίου στα κατεχόμενα της Κύπρου. Ο δεύτερος γύρος, που θα κρίνει και το αποτέλεσμα, θα πραγματοποιηθεί ανάμεσα στον Ερσίν Τατάρ και τον Μουσταφά Ακιντζί. Και, όπως έχει ήδη καταστεί σαφές, η εκλογική αυτή αναμέτρηση θα έχει μείζονα ρόλο στην πορεία των σχέσεων των δύο πλευρών της Κύπρου. Από τη μία πλευρά, ο Ερσίν Τατάρ, έχοντας τη στήριξη του Προέδρου της Τουρκίας, Ερντογάν, υποστηρίζει σθεναρά, όπως αποδείχθηκε, το άνοιγμα διαφόρων τμημάτων της Αμμοχώστου, εξετάζοντας βήμα βήμα τις κινήσεις του ώστε να μην αντιτίθενται στα Ηνωμένα Έθνη και να μην είναι αντίθετες με το διεθνές δίκαιο. Από την άλλη πλευρά, ο Μουσταφά Ακιντζί, επικεφαλής μέχρι τώρα των Τουρκοκυπρίων, δεν επιθυμεί να έρθει η «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» σε αντιπαράθεση με τα Ηνωμένα Έθνη, διατηρώντας μία πιο μετριοπαθή στάση αναφορικά με το θέμα των Βαρωσίων.
Ο δεύτερος γύρος των εκλογών θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 18 Οκτωβρίου και η πορεία της πόλης-φάντασμα, όπως έχει εδραιωθεί να αποκαλείται, είναι ρευστή. Θα εξακολουθήσει ο Ερσίν Τατάρ να επιμένει και να επιδιώκει το άνοιγμα της πόλης των Βαρωσίων ή ο Μουσταφά Ακιντζί, παραμένοντας ως Πρόεδρος, θα καταφέρει να διατηρήσει την κατάσταση σε ήρεμα επίπεδα;
Το μόνο σίγουρο είναι πως η Αμμόχωστος δέχτηκε ακόμα ένα καρφί στη μακρά ιστορία της. Η κυπριακή κυβέρνηση, επί του παρόντος, κρατά χαμηλούς τόνους αναφορικά με το συμβάν, καθώς το αντίθετο θα επιφέρει μόνο κέρδος για την Τουρκία. Η κίνηση αυτή στα Βαρώσια αποτελεί επίσης για την Κύπρο άλλο ένα περίτρανο παράδειγμα για όλα τα προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει χωρίς ουσιαστική λύση.