Της Νίκης Αγγελοπούλου,
Ο Οκτώβρης είναι εδώ, η καινούργια ακαδημαϊκή χρονιά έχει ήδη αρχίσει, τα πανεπιστήμια άνοιξαν και οι περισσότεροι φοιτητές ετοιμάστηκαν να μην πάνε. Η φετινή χρόνια έχει τις ιδιαιτερότητες της και μια από αυτές είναι η εξ αποστάσεως διδασκαλία στην πλειοψηφία των μαθημάτων, εκτός από ορισμένα εργαστήρια. Αυτό το μοντέλο διδασκαλίας δεν είναι πρωτόγνωρο, καθώς και το εαρινό εξάμηνο του προηγούμενου έτους είχε διεξαχθεί με αυτόν τον τρόπο. Το γεγονός αυτό βέβαια, δεν το καθιστά λιγότερο προβληματικό.
Οι συνθήκες που οδήγησαν σε αυτού του είδους διδασκαλία είναι δεδομένες: η πανδημία είναι μια πραγματικότητα και οφείλουμε να ορίσουμε κατάλληλα υγειονομικά μέτρα. Δεν χωράει καμιά διαπραγμάτευση για αυτά τα γεγονότα (θα θύμιζε εξάλλου συζήτηση συνωμοσιολόγων), αλλά και καμία διαπραγμάτευση δεν είναι απαραίτητη. Όταν οι φοιτητές και το πανεπιστημιακό προσωπικό επικρίνουν την εξ αποστάσεως διδασκαλία, δεν αρνούνται την πραγματικότητα της πανδημίας, αλλά διεκδικούν αποτελεσματικότερα και εστιασμένα μέτρα στο σύνολο της κοινωνίας, ώστε να γίνει δυνατή η αναγκαία επιστροφή στα πανεπιστημιακά έδρανα.
Η ουσία της κριτικής και των αιτημάτων, όπως και η ουσία των κυβερνητικών μέτρων, συναντιούνται από αντίρροπα μέτωπα στο ίδιο ερώτημα: Ποια είναι η θέση της εκπαίδευσης στην κρατική πολιτική; Πόσα είμαστε διατεθειμένοι να «θυσιάσουμε» για την ασφάλεια μας; Το ερώτημα έχει ήδη τεθεί στο πλαίσιο της ελευθερίας εναντίον της ασφάλειας, όσο υπήρχε περιορισμός μετακινήσεων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Στο ζήτημα της παιδείας όμως οφείλουμε να επιμείνουμε ακόμα περισσότερο, επειδή δεν είναι η πρώτη, ούτε και θα είναι η τελευταία φορά, που θα κληθούμε να απαντήσουμε.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, μόνο το 2,82% του ΑΕΠ προσφέρεται ως χρηματοδότηση για το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων το 2020. Το ποσοστό αυτό είναι συντριπτικά μικρό αν αναλογιστεί κανείς ότι σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Δανία, Σουηδία), τα αντίστοιχα ποσοστά αγγίζουν το 7%. Έχοντας διδαχθεί από μικρή ηλικία πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση, και ακούγοντας αυτήν την δήλωση να αναπαράγεται διαρκώς στην οικογένεια, τα ΜΜΕ, την κοινωνία, είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο, γιατί η κυβερνητική πολιτική δεν επιδεικνύει ούτε οικονομικά, ούτε σε επίπεδο μέτρων, το απαραίτητο ενδιαφέρον.
Ίσως για κάποιους το άνοιγμα των σχολείων της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας, το μοίρασμα παγουριών, ή όποιο άλλο εστιασμένο στην επικοινωνιακή πολιτική μέτρο να είναι αρκετό. Ίσως τα πανεπιστήμια δεν χρειάζεται να ανοίξουν, αφού και έτσι ικανοποιητικό μάθημα γίνεται, οι νέοι δεν προσέχουν και δεν υπάρχουν (ή δεν θεσπίζονται;) κατάλληλα μέτρα για να μην εξαπλωθεί ο ιός. Στην τελική, τα πράγματα έτσι είναι και όσο νωρίτερα το δεχθούμε τόσο το καλύτερο, σωστά;
Σε όλα αυτά είναι εύκολο να απαντήσεις ένα απλό όχι. Είναι πολύ πιο δύσκολο όμως να εξηγήσεις ότι παιδεία σημαίνει μάθηση και αγάπη για την μάθηση, σημαίνει δημιουργικές συλλογικότητες, σημαίνει ανθρώπινη επαφή και διάλογος. Τα πανεπιστήμια δεν είναι εργοστάσια παραγωγής επαγγελματιών, είναι θεσμοί της επιστήμης, της ελευθερίας και της έκφρασης. Δεν είναι μια διάλεξη που μπορεί ανώδυνα να μεταφερθεί από την αίθουσα στην βιντεοκλήση, είναι πολυσύνθετοι οργανισμοί. Η καρδιά τους είναι οι φοιτητές, τα μέλη ΔΕΠ, το διοικητικό προσωπικό, οι βιβλιοθηκονόμοι, και τόσοι άλλοι. Δεν μπορούν να λειτουργήσουν άδεια, χρειάζονται οι άνθρωποι.
