Της Γαρυφαλλιάς Κουτζή,
Είναι τάση, σήμερα, να υιοθετούνται νέες μορφές ενέργειας που σκοπό έχουν να αντικαταστήσουν τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας. Αυτές οι νέες μορφές είναι ως επί το πλείστον ανανεώσιμες, δηλαδή οι πόροι τους οποίους «χρησιμοποιούν» για την παραγωγή ενέργειας δεν κινδυνεύουν να εξαντληθούν ή να εξαφανιστούν άμεσα από τον πλανήτη. Σύμφωνα με το συλλογισμό αυτό, ο άνεμος είναι ένας από τους ανανεώσιμους πόρους και για την αξιοποίησή του έχουν κατασκευαστεί αιολικά πάρκα.
Τα αιολικά πάρκα εγκαθίστανται σε διάφορες κενές εκτάσεις γης. Μπορεί να είναι μικρά ή μεγάλα, ανάλογα με την έκτασή τους και το πλήθος των ανεμογεννητριών που διαθέτουν. Οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν ως μέσο αξιοποίησης του αέρα, καθώς με τη βοήθειά του κινούνται οι άξονές τους και έτσι παράγεται ενέργεια.
Μέχρι τώρα η διαδικασία αυτή ήταν σχετικά γνωστή. Όποιος κι αν βγει έστω και λίγο έξω από την Αθήνα ή αν μπει στην Εθνική Οδό, σίγουρα θα παρατηρήσει μικρά αιολικά πάρκα. Οι ανεμογεννήτριες δεξιά και αριστερά του δρόμου συνεχώς πολλαπλασιάζονται. Βρίσκονται συνήθως στις κορυφές των λόφων και, όταν λειτουργούν, οι άξονές τους γυρνάνε με μανία, οπότε είναι δύσκολο να περάσουν απαρατήρητες.
Ωστόσο, σχετικά με τα αιολικά πάρκα εκφράζονται δύο διαφορετικές απόψεις. Από τη μία, καταλαβαίνουμε πως χρειαζόμαστε τις ανεμογεννήτριες για την παραγωγή καθαρής ενέργειας που δεν αφήνει σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Από την άλλη, αυτό που τις βλέπουμε σχεδόν παντού και που καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις φυσικού τοπίου είναι κατά άλλους ενοχλητικό. Πράγματι, είναι ορατές από χιλιόμετρα μακριά. Κάποιες είναι χτισμένες κοντά σε οικισμούς, σύμφωνα πάντα με τις αποστάσεις ασφαλείας που ορίζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ κάποιες είναι πολύ ψηλές, ακριβώς για να είναι αποδοτικές. Επίσης, κατά τη λειτουργία τους παράγεται θόρυβος, ενώ έχει παρατηρηθεί πως τα πουλιά χτυπούν πάνω στις ανεμογεννήτριες και θανατώνονται.
Πρώτη, τη λύση στο πρόβλημα αυτό των ανεμογεννητριών την έδωσε η Δανία. Και δεν μιλάμε για ένα πρόσφατο γεγονός. Ήδη από το 2002 η χώρα εφάρμοσε μια νέα στρατηγική για την αιολική ενέργεια. Τη χρονιά εκείνη κατασκευάστηκε το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο μεγάλης κλίμακας κοντά στο Esbjerg. Η Δανία ήταν η πρώτη χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο που αποφάσισε να τοποθετήσει ανεμογεννήτριες στη θάλασσα. Σήμερα, στη χώρα υπάρχουν υπεράκτια -ή αλλιώς θαλάσσια- αιολικά πάρκα κοντά στις ακτές, αλλά και πιο μακριά από αυτές. Μάλιστα, η δυναμική των θαλάσσιων αιολικών πάρκων αυξάνεται συνεχώς και η ενέργεια που προέρχεται από αυτά αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ποσοστό της εγχώριας παραγωγής ενέργειας. Το 2019 το μερίδιο των θαλάσσιων αιολικών πάρκων ανήλθε στο 18% της συνολικής παραγωγής ενέργειας της χώρας.
Η κατασκευή θαλάσσιων αιολικών πάρκων είναι μια πρακτική που μπορεί να αποβεί εξαιρετικά χρήσιμη για το μέλλον της αιολικής ενέργειας. Η κίνηση των ανεμογεννητριών εξαρτάται από την ταχύτητα του ανέμου, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από τη διαφορά θερμοκρασίας και τη μορφολογία της περιοχής. Στη θάλασσα η διαφορά θερμοκρασίας προκαλεί ισχυρότερα ρεύματα αέρα και, συνεπώς, η τοποθέτηση ανεμογεννητριών εκεί μπορεί να τις καταστήσει περισσότερο αποδοτικές. Επιπλέον, στη θάλασσα το πρόβλημα περί αισθητικής μειώνεται σημαντικά, ενώ παράλληλα μειώνονται και οι αντιδράσεις για την εγκατάστασή τους κοντά σε οικισμούς. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά, παρόλα αυτά δεν λείπουν και τα μειονεκτήματα.
Σε κάθε περίπτωση η λύση που προτείνει η Δανία μπορεί να αποβεί χρήσιμη για πολλές παράκτιες χώρες, όπως είναι η Ελλάδα. Ίσως κάποιος να έχει ήδη παρατηρήσει πως σε κάποια νησιά υπάρχουν ανεμογεννήτριες ή πως κάποιες βραχονησίδες είναι γεμάτες από αυτές. Όμως, το να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες ακριβώς πάνω στο νερό είναι κάτι πρωτόγνωρο για τη χώρα μας. Το θέμα είναι αν μπορεί να γίνει αυτό και αν μπορεί να είναι αποδοτικό, δεδομένου ότι οι θαλάσσιοι δρόμοι μπορεί να επηρεαστούν άμεσα από αλλαγές τέτοιου είδους.
Πηγές
- http://www.opengov.gr/minenv/?p=1026
- https://www.reuters.com/article/us-climate-change-denmark-windpower-idUSKBN1Z10KE
- https://ens.dk/en/our-responsibilities/wind-power/facts-about-wind-power
