Της Μαρίας Βασταρδή,
Ο Φρειδερίκος Σοπέν θεωρείται οικουμενικώς ως ένας από τους κορυφαίους συνθέτες της ρομαντικής περιόδου. Τα έργα του συγκαταλέγονται μεταξύ των αριστουργημάτων της κλασσικής μουσικής και διαμόρφωσαν ένα νέο ρεύμα στις συνθέσεις της εποχής.
Γεννήθηκε στην επαρχία Zelazowa Wola του Δουκάτου της Βαρσοβίας την 1η Μαρτίου του 1810 και πέθανε από φυματίωση στο Παρίσι στις 17 Οκτωβρίου 1849 σε ηλικία μόλις 39 ετών. Από πολύ μικρός ξεκίνησε μαθήματα πιάνου με τη μητέρα του και από τα έξι του χρόνια άρχισε να συνθέτει μουσική. Στα οκτώ ξεκίνησε να δίνει συναυλίες στα σαλόνια των Πολωνών αριστοκρατών και χαρακτηρίστηκε «διάδοχος του Μότσαρτ». Μέχρι το 1829, τη χρονιά που άφησε την Πολωνία οριστικά, οι συνθέσεις του συνδύαζαν το μοναδικό του πιανιστικό ύφος με αρμονίες από το πολωνικό φολκλόρ, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις «πολωνέζες» και τις «μαζούρκες» του. Δημιούργησε, έτσι, ένα κίνημα επιρροής της δυτικής μουσικής από το πολωνικό λαϊκό μουσικό στοιχείο, ενώ ακολούθησε η αντίστοιχη επίδραση της ουγγρικής μουσικής, όπως φαίνεται στα έργα του Λιστ, επιστήθιου φίλου του Σοπέν.
Έπειτα από δύο χρόνια συναυλιών στη Γερμανία και την Αυστρία, ο Σοπέν έφτασε στο Παρίσι, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα το 1831. Εκείνη η χρονιά σηματοδότησε και το τέλος της επανάστασης της Πολωνίας εναντίον των Ρώσων, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή της πατρίδας του. Η θλίψη και η οργή που ένιωσε ο Σοπέν από αυτό το γεγονός τον ενέπνευσαν να συνθέσει την τελευταία από το πρώτο σετ των σπουδών του, την επονομαζόμενη «Επαναστατική Σπουδή». Όπως και οι υπόλοιπες 26 σπουδές του, έτσι και αυτή απομακρύνεται από τις παραδοσιακές σπουδές δεξιοτεχνίας και προσφέρει στους σπουδαστές του πιάνου όχι μόνο τη δυνατότητα να εξασκήσουν την τεχνική τους, αλλά ταυτόχρονα ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό έργο για το συναυλιακό τους ρεπερτόριο.
Ο εξαιρετικά ευαίσθητος και μελαγχολικός χαρακτήρας του Σοπέν τον απώθησε από μία λαμπρή καριέρα ως σολίστ του πιάνου. Έτσι, προτίμησε να διδάξει παράλληλα με το δημιουργικό του έργο, ώστε να έχει τα προς το ζην. Στο Παρίσι γνώρισε και ανέπτυξε φιλικούς δεσμούς με μεγάλους συνθέτες της εποχής, όπως τον Μπερλιόζ και τον Λιστ, των οποίων το έργο θαύμαζε. Μέσω του τελευταίου γνωρίστηκε με τη Γεωργία Σάνδη, μία μυθιστοριογράφο, την οποία ερωτεύτηκε βαθύτατα. Έζησε μαζί της για δέκα χρόνια τόσο στο Παρίσι όσο και στη Μαγιόρκα, όπου διέμειναν κυρίως αφού ο Σοπέν διαγνώστηκε με φυματίωση. Μια οικογενειακή διαφορά μεταξύ της Γεωργίας Σάνδη και της κόρης της στάθηκε η αφορμή για τον χωρισμό του ζευγαριού το 1847, γεγονός που επιδείνωσε την ήδη διαταραγμένη υγεία του συνθέτη. Έπειτα από ένα ταξίδι στην Αγγλία και τη Σκωτία, διάρκειας περίπου ενός έτους, ο Σοπέν επέστρεψε στο Παρίσι, όπου και πέθανε.
Στο έργο του Σοπέν πρωταγωνιστεί το πιάνο. Ακόμα και στα δύο κοντσέρτα του η ορχήστρα έχει απλώς συνοδευτικό ρόλο, ενώ το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τα έργα του για μουσική δωματίου. Η απαράμιλλη τεχνική του ανοίγει νέους ορίζοντες για την τέχνη με περάσματα και μελωδικές φιγούρες που δημιουργούν ανεπιτήδευτες αρμονικές παλέτες. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, τα έργα του επιδεικνύουν ωριμότητα και σπάνια δεξιοτεχνία, συναισθηματικό πλούτο αλλά και τολμηρότητα. Απομακρύνει τα βαλς και τις μαζούρκες από τις αίθουσες χορού και τα μεταφέρει στα μεγάλα σαλόνια, αυξάνοντας τον ρυθμό και την εκφραστικότητά τους. Οι μπαλάντες του είναι οι πρώτες της εποχής που μετατρέπονται σε αυτοτελή έργα για ρεσιτάλ και τα νυχτερινά του εξερευνούν βαθύτατα τον συναισθηματικό κόσμο του πιανίστα και του ακροατή.
Ο Σοπέν επηρεάστηκε από τους μεγάλους συνθέτες της εποχής του. Κυρίως, όμως, επέδρασε στους σύγχρονούς του και ενέπνευσε τις μελλοντικές γενεές μουσικών. Αφήνοντας πίσω του αριστουργήματα που σημάδεψαν τη ρομαντική περίοδο, δικαίως συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων συνθετών όλων των εποχών.
