Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
Το πολυδιαφημισμένο πρότζεκτ των golden visas, έρχεται να προσθέσει νομικές, πλέον, κατηγορίες εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης που μάχεται για να αναστυλώσει την ελληνική οικονομία εν μέσω μίας υποτροπιάζουσας πανδημίας. Σαν να μην ήταν αρκετό το βάρος της κυβερνητικής αποστολής, η ασυνέπεια της ελληνικής γραφειοκρατίας και τα λάθη του παρελθόντος, αποκαλύπτουν νέες μαζικές μηνύσεις κινέζων ιδιωτών που δεν έμειναν διόλου ικανοποιημένοι από το επενδυτικό πρόγραμμα.
Οι golden visas έχουν κατοχυρωθεί στη χώρα μας με πλήρη λειτουργικότητα από το 2013 κι έκτοτε έχουν αποφέρει στην ελληνική αγορά πάνω από 2 δις εσόδων από ξένο νόμισμα. Το πρόγραμμα αφορά, κυρίως, ιδιώτες που μετά από συνεργασία ελληνικών και κινεζικών γραφείων διαμεσολάβησης, αγοράζουν ακίνητα με κατώτατη τιμή τα 250.000 ευρώ. Η αγορά τους συνεπάγεται τη χορήγηση ευρωπαϊκού διαβατηρίου για ελεύθερη μετακίνηση σε χώρες εντός της ζώνης Σένγκεν και 5ετή άδεια διαμονής στην ελληνική επικράτεια. Η Ελλάδα διατηρεί πολύ χαμηλά τα ποσά ελάχιστης επένδυσης σε σύγκριση με άλλες χώρες που εφαρμόζουν το πρόγραμμα (στην Κύπρο απαιτούνται 2 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στην Ισπανία 500.000 ευρώ κτλ), γεγονός που φαντάζει πολύ ελκυστικό στους νέους πιθανούς επενδυτές. Για τον λόγο αυτό, έχουν χορηγηθεί συνολικά πάνω από 7.000 golden visas, με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον να προέρχεται από τους Κινέζους (περίπου 5.000) και στις επόμενες θέσεις να βρίσκονται Ρώσοι και Τούρκοι.
Ωστόσο, παρά το πόσο απλό φαίνεται το κόνσεπτ του προγράμματος, τα ζητήματα που έχουν δημιουργηθεί ανά τα χρόνια λειτουργούν σωρευτικά. Μέχρι και πριν τον Οκτώβριο του 2019 επικρατούσε νομολογική σύγχυση ως προς το κατά πόσο γίνονταν δεκτές πληρωμές για τα ακίνητα των επενδύσεων μέσω POS. Η σύγχυση αυτή είχε οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις έγκρισης αλλά και σε απόρριψη αιτήσεων που αφορούσαν το πρόγραμμα. Για λόγους διαφάνειας των συναλλαγών, η σχετική διάταξη έλεγε ότι υπήρχαν μόνο δύο αποδεκτοί τρόποι πληρωμής: μεταφορά μεταξύ λογαριασμών ή δίγραμμη επιταγή ελληνικής τράπεζας. Σύμφωνα με σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) τον Απρίλιο του 2018, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας αποφάσισε για την υπόθεση Κινέζου επενδυτή, ο οποίος είχε καταβάλει 294.000 ευρώ για την αγορά ακινήτου στην Αθήνα, ένα μέρος του οποίου είχε μεταφερθεί με πιστωτική κάρτα, ότι οι πληρωμές μέσω POS δεν θεωρούνται τραπεζικά εμβάσματα. Η τροπολογία που εισηγήθηκε όμως τον Οκτώβριο του 2019, προέβλεπε τη δυνατότητα μεταφοράς χρημάτων μέσω τερματικού POS με αναδρομική ισχύ από τον Ιανουάριο του 2017. Η πρόταση υπερψηφίστηκε.
Ακόμη, 35 Κινέζοι επενδυτές έχουν καταβάλει τα απαραίτητα έγγραφα για την εξαπόλυση μηνύσεων κατά του ελληνικού κράτους με αντικείμενο τις τεράστιες καθυστερήσεις στη διαδικασία απόκτησης των golden visas, που έχουν κοστίσει σε εκείνους και τις οικογένειές τους εκατομμύρια ευρώ. Το αντικείμενο των μηνύσεων επικεντρώνεται στην αποζημίωσή τους για αιτήσεις που είχαν καταβληθεί έως και δύο χρόνια πριν και είχαν λάβει υποσχέσεις για την ολοκλήρωσή τους μέσα σε μόλις δύο μήνες.
Ένα ακόμη πρόβλημα που παρουσιάζεται εξαιτίας της τρέχουσας κατάστασης, είναι η έκφραση έντονης δυσαρέσκειας από κινέζους αγοραστές ακινήτων, λόγω των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόζονται στις ταξιδιωτικές μετακινήσεις και δεν τους επιτρέπουν να επισκεφθούν τις ιδιοκτησίες τους και να ολοκληρώσουν τη διαδικασία απόκτησης των visas. Σε δήλωσή της, η Ομοσπονδία Ελλήνων Επενδυτών, παραδέχθηκε ότι λαμβάνει καθημερινά εκατοντάδες παράπονα Κινέζων επενδυτών που δεν μπορούν να περατώσουν τις απαραίτητες διαδικασίες και διαθέτουν μόνο τη «μπλε κάρτα» ή το συμβόλαιό τους. Το ελληνικό οικονομικό επιτελείο απαντά στα αιτήματα της Ομοσπονδίας με τη δυνατότητα χορήγησης αδειών ακόμη και μέσω πληρεξουσίου.
Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που έχουν φτάσει στα χέρια του οικονομικού Εισαγγελέα, περιγράφεται με μηνύσεις Κινέζων πολιτών που εξαπατήθηκαν σε «κενές» επενδύσεις ή σε αγορά ακινήτων με τιμή υπερπολλαπλάσια της πραγματικής τους αξίας. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις επενδυτών που, καταφθάνοντας στη χώρα μας ενθουσιασμένοι να αντικρίσουν για πρώτη φορά τη νέα τους ιδιοκτησία, καταλήγουν να πέφτουν από τα σύννεφα. Διαμερίσματα άδεια, μη επιπλωμένα, σε χείριστη κατάσταση ή ακόμη και ανολοκλήρωτα. Τοποθεσίες διαφορετικές από αυτές που τους παρουσίασε ο ατζέντης τους στην Κίνα, μακριά από τα αξιοθέατα στο κέντρο της Αθήνας, σε υποβαθμισμένες επικίνδυνες γειτονιές. Αναφορές έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη και για ανύπαρκτους τίτλους ιδιοκτησίας ή ψευδή τεχνικά χαρακτηριστικά των ακινήτων προς πώληση. Η τυφλή εμπιστοσύνη των επενδυτών, που προέρχονται κυρίως από μεσοαστικά στρώματα, τους καθιστά έρμαια σε μία πλεκτάνη παράνομου πλουτισμού και ξεπλύματος χρημάτων ανάμεσα σε Έλληνες και Κινέζους μεσάζοντες.
Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν προειδοποιούν πως οι κίνδυνοι δεν περιορίζονται πάντα επαρκώς από τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη-μέλη. Τα διάφορα προγράμματα Golden Visa δεν ρυθμίζονται σε επίπεδο Eυρωπαϊκής Ένωσης και εξακολουθούν να διέπονται από την εθνική νομοθεσία. Από το 2019 έχει δημιουργηθεί μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων από διάφορα κράτη-μέλη για τον έλεγχο της διαφάνειας, της εφαρμογής και της ασφάλειας των συγκεκριμένων επενδυτικών προγραμμάτων. Η επιτροπή εργάζεται επί του παρόντος σε ένα κοινό σύνολο ελέγχων ασφάλειας, με σκοπό την ελάφρυνση των εθνικών συστημάτων απονομής δικαιοσύνης και την αποκατάσταση της υπόληψης των επενδύσεων στην ελληνική, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές.
Πηγές
