Του Άρη Ρεμούνδου,
Ένα πρωτοφανές περιστατικό σημειώθηκε την Παρασκευή, στις 25 Σεπτεμβρίου, με το Βορειοκορεάτη ηγέτη, Kim Jong Un, να απολογείται για το θάνατο ενός Νοτιοκορεάτη κυβερνητικού, ο οποίος εργαζόταν για το υπουργείο ναυτιλιακών υποθέσεων και αλιείας. Αναλυτικότερα, ο Νοτιοκορεάτης, του οποίου το όνομα δεν έχει δημοσιευθεί, αγνοούταν από τη Δευτέρα, 21 Σεπτεμβρίου. Οι αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος αυτός προσπαθούσε να αυτομολήσει στη Βόρεια Κορέα, από μυστικές πληροφορίες που διέθεταν, συμπεριλαμβάνοντας, πάντως, και το γεγονός ότι είχε αφήσει τα παπούτσια του στη βάρκα και μπήκε στο νερό φορώντας σωσίβιο. Γιατί, όμως, η Βόρεια Κορέα να σκοτώσει έναν Νοτιοκορεάτη που θέλει να αυτομολήσει; Επιπλέον, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες πάνω από 30.000 Βορειοκορεάτες έχουν δραπετεύσει προς τα Νότια, το αντίθετο σενάριο μοιάζει σπάνιο. Ακόμη, οι ίδιοι διατείνονται ότι οι στρατιωτικοί της Βόρειας Κορέας έκαψαν το σώμα του Νοτιοκορεάτη, που βρήκαν σε ύδατα της πρώτης, ενώ, στη συνέχεια, απαίτησαν από την τελευταία εξηγήσεις επ’ αυτού, καταδικάζοντας την αποτρόπαια αυτή πράξη.
Η Πιονγιάνγκ, από την πλευρά της, απολογήθηκε για αυτό το γεγονός, χαρακτηρίζοντάς το απροσδόκητο και επαίσχυντο. Αρνήθηκε ότι οι στρατιωτικοί της έκαψαν το σώμα και ότι, όταν τον βρήκαν να πλέει στα νερά τους, την Πέμπτη, στην απαίτησή τους να γνωστοποιήσει την ταυτότητά του, εκείνος απάντησε μόνο ότι είναι από τη Νότια Κορέα. Όταν αρνήθηκε να απαντήσει σε άλλες ερωτήσεις, τον πυροβόλησαν προειδοποιητικά δύο φορές. Τότε, ο άνδρας, σύμφωνα πάντα με την εκδοχή της Βορείου Κορέας, προσπάθησε να ξεφύγει και πυροβολήθηκε 10 φορές, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, σε περίπτωση παράνομου εισβολέα. Εν συνεχεία, έκαψαν τον εξοπλισμό του Νοτιοκορεάτη, στα πλαίσια της πρόληψης της πανδημίας, βάσει, πάλι, του πρωτοκόλλου τους. Με λίγα λόγια, το «πρωτόκολλο» και ο «κανόνας» αποτελούν δεύτερη φύση των αξιωματούχων της Πιονγιάνκγ, οι οποίοι -τουλάχιστον- πρέπει να διαθέτουν καλή μνήμη.
Γιατί είναι ασυνήθιστη αυτή η απολογία της Βόρειας Κορέας; Το 1996, η τελευταία είχε εκφράσει μετάνοια, μετά από ένα αιματηρό επεισόδιο, όταν ένα μικρό βορειοκορεάτικο υποβρύχιο έπλεε με πρόβλημα στη μηχανή του, στα νερά της Νότιας και το περιστατικό κατέληξε με 39 αμφίπλευρες απώλειες. Το 2002, ένας ανώτερος διπλωματικός της Πιονγιάνκγ εξέφρασε τη μεταμέλειά του σε Νοτιοκορεάτη ομόλογό του για μια ναυτική συμπλοκή. Σημειωτέον, ότι, το 2008, όταν η Βόρειος Κορέα θεωρήθηκε υπεύθυνη για το θάνατο μιας Νοτιοκορεάτισας τουρίστριας, προχώρησε σε μια «ντεμέκ» απολογία, αποδίδοντας την ευθύνη σε αυτήν, η οποία περπατούσε σε στρατιωτική ζώνη. Το 2010, για τις επιθέσεις της στη Νότια Κορέα δεν απολογήθηκε, ενώ φέρεται να ζήτησε συγγνώμη, το 2015, για να αποκλιμακώσει την ένταση, όταν ακρωτηρίασε 2 στρατιώτες της γείτονος χώρας. Εδώ και χρόνια, λοιπόν, οι δημόσιες συγγνώμες της Πιονγιάνκγ προς τη Σεούλ είναι ελάχιστες, δεδομένου και του πλούσιου αιματηρού ιστορικού των δύο κρατών.
Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτήν την απολογία του Kim Jong Un; Αρχικά, η συγγνώμη είναι μια μικρού κόστους μέθοδος διαχείρισης μιας πιθανής κρίσης. Ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Μουν Τζε-ιν, από το 2017 πίεζε για στενότερες σχέσεις με τη Βόρεια γείτονα και για μια συμφωνία για τα πυρηνικά της. Οι δύο ηγέτες, πάντως, έχουν συναντηθεί 4 φορές από το 2018 και έχουν επιτύχει μια πρωτοφανή περίοδο ύφεσης στη Κορεατική χερσόνησο. Το 2019, όμως, οι σχέσεις τους γνώρισαν ύφεση, όταν η συνάντηση του Κιμ με τον Τράμπ στο Βιετνάμ κατέληξε ατελέσφορη, με τον πρώτο να κατηγορεί τον Μουν ότι προσπάθησε να μπλοκάρει το διάλογό τους. Τον φετινό Ιούνιο, η Πιονγιάνκγ ανατίναξε το γραφείο σύνδεσης των δύο χωρών, το οποίο χρησιμοποιούταν για τη μεταξύ τους επικοινωνία. Επομένως, η απολογία του Κιμ μειώνει τις πιθανότητες κλιμάκωσης της έντασης διατηρώντας, παράλληλα, την ελπίδα για έναν ανοιχτό διάλογο. Αυτό επιβεβαιώνεται από τον υπουργό εξωτερικών της Νότιας Κορέας, ο οποίος δήλωσε ότι η δέσμευση των δύο κρατών προς την αποπυρηνικοποίηση και την ειρήνη πρέπει να συνεχιστεί, παρά την αποτρόπαια αυτή ενέργεια.
Επιπρόσθετα, δύο μέρες μετά την απολογία της, η Βόρεια Κορέα προειδοποίησε τη Νότια να μην υπερβεί τα αυστηρά όρια-σύνορα των χωρών, σχετικά με τις επικείμενες έρευνες για το θάνατο του Νοτιοκορεάτη, του οποίου το πτώμα και δεν έχει ακόμη βρεθεί. Τέτοια περιστατικά θα μπορούσαν να αποτελούν ευκαιρίες αυστηροποίησης της αυταρχικότητας και των μέτρων της Πιονγιάνγκ, με το πρόσχημα της παραβίασης των υδάτων της. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κάλεσμα της Νότιας Κορέας για αμοιβαία έρευνα στο φόνο του σαρανταεπτάχρονου άνδρα αρνήθηκε η Βόρεια Κορέα.
Η λογική της Πιονγιάνγκ παραμένει η εξαναγκαστική διαπραγμάτευση. Ειδικότερα, διατηρεί την επιθυμία να αυξάνει τη διαπραγματευτική της επιρροή, με το να πυροδοτεί συνειδητά την ένταση, με αντάλλαγμα παραχωρήσεις. Έτσι έδρασε και με την ανατίναξη του γραφείου σύνδεσης των δυο κρατών, τον Ιούνιο, ως απάντηση στην αδυναμία ενίσχυσης της οικονομικής τους συμφωνίας. Αν ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Μουν Τζε-ιν, θέλει να συνεχιστεί η περίοδος κατευνασμού, δεν πρέπει να αφήνει τις ΗΠΑ να παρεμβαίνουν στο πεδίο δράσης της Βόρειας. Επιπλέον, θέλει να αποτρέψει τη Νότια από το να επιδιώκει διεθνείς κυρώσεις για την Πιονγιάνγκ και να ακολουθήσει μια διακορεατική οικονομική συνεργασία, όπως είχε υποσχεθεί ο Μουν Τζε-ιν, το 2018. Με το θάνατο, όμως, του Νοτιοκορεάτη, προχωρά σε μια πράξη μη αναστρέψιμη, η οποία δίνει περιθώρια στην Νότια να αναζητά κυρώσεις, λόγω της παραβίασης του στρατιωτικού συμφώνου «Σεπτέμβριος 19» μεταξύ τους. Επομένως, δε θέλει να χαλάσει αυτή την επιλεκτική συνεργασία, αλλά να διατηρήσει το status quo, περιμένοντας το αποτέλεσμα των εκλογών των ΗΠΑ.
