Του Χάρη Γαζή,
Το Λεσότο είναι μια χώρα αρκετά μικρή και περιτριγυρίζεται από έναν πολύ μεγαλύτερο γείτονα, τη Νότια Αφρική. Έχει πληθυσμό 2.292.682 κατοίκους και πρωτεύουσα του είναι το Μαζέρου. Μέχρι και το 1966 υπήρξε βρετανικό προτεκτοράτο, με την ονομασία Μπασουτολάνδη. Κατατάσσεται στις χώρες χαμηλού εισοδήματος και για αυτό τον λόγο, γίνονται αρκετές προσπάθειες από την μεριά της Κοινότητας Ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής (SADC) προκειμένου να πραγματοποιηθούν κατάλληλες μεταρρυθμίσεις σε ζητήματα, όπως η ασφάλεια που αποτελεί παράγοντα ζωτικής σημασίας. Άλλες μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στο σύνταγμα, τον κοινοβουλευτικό τομέα, τον δικαστικό τομέα και κατά κύριο λόγο τον οικονομικό.
Οικονομικά και Εμπόριο
Η οικονομία του Λεσότο είναι σημαντικά ανοιχτή στο παγκόσμιο εμπόριο. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκδίδει το νόμισμα του Λεσότο, το Loti. Η ενέργεια αυτή πραγματοποιήθηκε το 1980, με απώτερο στόχο την εδραίωση της νομισματικής ανεξαρτησίας από τη Νότια Αφρική. Το Λεσότο έχει κάποιες εμπορικές και αναπτυξιακές τράπεζες. Μαζί με την Νότια Αφρική, την Μποτσουάνα, την Ναμίμπια και την Σουαζιλάνδη αποτελούν μέλη μιας τελωνειακής ένωσης της Νότιας Αφρικής (SACU), αρμόδια για την ελεύθερη ανταλλαγή αγαθών ανάμεσα στα κράτη μέλη.
Το Λεσότο, καθότι δεν αποτελεί προς το παρόν μια προηγμένη οικονομία, εξάγει κατά βάση είδη ένδυσης, έπιπλα και υποδήματα, με το Βέλγιο και τη Νότια Αφρική να αποτελούν τους κύριους προορισμούς των προϊόντων του, όπως καθίσταται σαφές και στο παραπάνω διάγραμμα. Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη για ένα μεγάλο διάστημα του 21ου αιώνα με ένα εμπορικό έλλειμμα, το οποίο θα λέγαμε πως αντισταθμίζεται, ως ένα βαθμό, από εμβάσματα μεταναστών, από την εξωτερική βοήθεια και τις εισπράξεις από την SACU.
Αναφορικά με τον τομέα των εισαγωγών, η Νότια Αφρική έχει την μερίδα του λέοντος. Η εν λόγω χώρα κατέχει το συντριπτικό ποσοστό του 74,6% των εισαγωγών του Λεσότο (Περίπου 1,46 δις δολάρια ΗΠΑ). Οι κύριες ομάδες εμπορευμάτων που εισάγονται, είναι ηλεκτρικά μηχανήματα, είδη από χάλυβα ή σίδηρο, πλεκτά υφάσματα και ορυκτά καύσιμα.
Οικονομικά Στοιχεία και προκλήσεις
Τις τελευταίες δεκαετίες η οικονομία του Λεσότο πορεύεται εν μέσω μιας σημαντικής ύφεσης, η οποία λίγο πολύ έχει επηρεάσει τόσο αναπτυσσόμενες χώρες όσο και προηγμένες οικονομίες. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ εκτιμάται ότι ήταν κατά μέσο όρο 1,6% μεταξύ 2015-2019 και 0,6% το διάστημα 2019-2021, λόγω του αρνητικού αντίκτυπου του COVID-19. Η γεωργία ήταν ένας σημαντικός συντελεστής, ο οποίος συνεισφέρει θετικά στο ΑΕΠ της χώρας, ωστόσο η συνεχιζόμενη μείωση της γεωργικής παραγωγής, λόγω αυξημένης ξηρασίας ή διάβρωσης στην ήδη περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη, από την δεκαετία του 1990 και ύστερα, μαστίζει την χώρα, με αποτέλεσμα ο μικρός γεωργικός τομέας να υφίσταται τις σκληρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Όπως διαπιστώνεται από επίσημα οικονομικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η χώρα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό οικονομικό έλλειμμα, το οποίο αναμένεται να επιδεινωθεί. Το οικονομικό έλλειμμα του Λεσότο προκύπτει λόγω του χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης του γεωργικού τομέα, σε συνδυασμό με τα οικονομικά προβλήματα που έχουν προκύψει σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της πανδημίας, δημιουργώντας έτσι μια σειρά προκλήσεων τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Κυριότερη πρόκληση για την οικονομία του Λεσότο αποτελεί η ανεργία, η οποία κυμαίνεται σε ποσοστό 23,5%. Επίσης, τα μεγάλα ποσοστά HIV/AIDS και φυματίωσης, που κατά καιρούς ανεβάζουν τα ποσοστά θνησιμότητας στις αφρικανικές χώρες, δυσχεραίνουν την οικονομία του Λεσότο να ανθίσει, καθότι οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τον κρατικό προϋπολογισμό. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας είναι δύσκολη για πολλούς ανθρώπους, ειδικά σε αγροτικές περιοχές, δημιουργώντας κατά αυτό τον τρόπο ένα καθεστώς φτώχειας και ανισότητας και συνάμα μια ακόμα πρόκληση, την οποία το Λεσότο καλείται να αντιμετωπίσει.
Προκειμένου να πετύχει τους μακροοικονομικούς στόχους της, η κυβέρνηση του Λεσότο δίνει υψηλή προτεραιότητα στις ιδιωτικοποιήσεις, ακολουθώντας έτσι μια στρατηγική, η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία θέσεων εργασίας και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη της οικονομίας του γενικότερα. Το Λεσότο είναι μέλος του Συντονιστικού Συνέδριου Ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής (SADC). Οι κύριοι στόχοι του SADC είναι η επίτευξη της ανάπτυξης, της ειρήνης και της ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης, η ανακούφιση της φτώχειας, η ενίσχυση του επιπέδου και της ποιότητας ζωής των λαών της Νότιας Αφρικής και η υποστήριξη των κοινωνικά μειονεκτούντων, μέσω της περιφερειακής ολοκλήρωσης, που βασίζεται σε δημοκρατικές αρχές, δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη. Η ικανότητα του Λεσότο να πετύχει τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης συνδέεται άρρηκτα με τις εξελίξεις της οικονομίας παγκοσμίως, αλλά και με την οικονομική και πολιτική δυναμική της Νότιας Αφρικής, όπως και με άλλες χώρες της SADC. Το έργο Lesotho Highlands Water Project, το οποίο ανέλαβε από κοινού με την Νότια Αφρική το 1986, έχει καταστήσει την χώρα αυτάρκη σε υδροηλεκτρική ενέργεια και παρέχει εισόδημα, προμηθεύοντας νερό στην Νότια Αφρική. Οι οικονομικές, λοιπόν, μεταβολές στην Νότια Αφρική έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην οικονομία του Λεσότο.
Κίνητρα για επενδύσεις
Το Λεσότο, επίσης, παρέχει άφθονες επενδυτικές ευκαιρίες και κίνητρα, προκειμένου να προσελκύσει ξένους επενδυτές. Πιο συγκεκριμένα, έχει υπογράψει σύμβαση για την επίλυση επενδυτικών διαφορών μεταξύ κρατών-μελών και είναι μέλος του Πολυμερούς Οργανισμού Εγγυήσεων Επενδύσεων και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Με αυτόν τον τρόπο, το Λεσότο προσφέρει ένα σταθερό περιβάλλον σε σχέση με άλλες χώρες της περιοχής, το οποίο ευνοεί την παραγωγικότητα.
Οι βασικοί τομείς ανάπτυξης του Λεσότο είναι η μεταποίηση, ο τουρισμός, η κλωστοϋφαντουργία και η ένδυση, οι υπηρεσίες, η εξόρυξη, η γεωργία υψηλής αξίας και οι μικρές/μεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών αποτελούν το σταθερό κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον, το οποίο είναι φιλικό προς τους επιχειρηματίες και το οικονομικό σύστημα ελεύθερης αγοράς, που ευνοεί την ανάπτυξη επιχειρηματικών οργανισμών (σε αντίθεση με τις κεντρικές οικονομίες και τα ασταθή καθεστώτα). Ακόμη, το άφθονο εργατικό δυναμικό, που είναι κατά κύριο λόγο αγγλόφωνο, οι ανταγωνιστικοί μισθοί, η διαθεσιμότητα βιομηχανικών εγκαταστάσεων και η ύπαρξη ειδικά κατασκευασμένων κελυφών για ενοικίαση σε ανταγωνιστικές τιμές, ο χαμηλός φορολογικός συντελεστής 15% επί των κερδών που κερδίζουν οι κατασκευαστικές εταιρίες αποτελούν σημαντικά κίνητρα για τους επενδυτές.
Βιβλιογραφία
- World Bank. Lesotho-World Bank Group: retrieved from here
- Britannica(2020),Lesotho| Culture, History & People| retrieved from here
- Africa- International Crisis Group, Southern Africa, retrieved from here
