Του Αλέξανδρου Ζάρκα,
Στην Ελλάδα των υπερχρεωμένων νοικιών, των Airbnb, των πλειστηριασμών, του ΕΝΦΙΑ και των εξώσεων, το δικαίωμα στη στέγη αφενός έχει αμεληθεί από τους κατοίκους που γίνονται έρμαια των τραπεζών και των κερδοσκόπων και αφετέρου από την πολιτεία που γνωρίζοντας το πρόβλημα τον αστέγων αρνείται να το αντιμετωπίσει. (Όχι! Η μετακίνηση των αστέγων από τα τουριστικά σημεία της πόλης, για να αποβληθεί η άσχημη εικόνα, δε θεωρείται αντιμετώπιση!). Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι το κοινωνικό κράτος υποβαθμίζεται προς όφελος των ιδιωτών.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα από 2.000 άδεια σπίτι, ενώ παράλληλα σύμφωνα με μια έρευνα της εφημερίδα Guardian, το 2014, υπολογίστηκαν στην Ευρώπη 4.1 εκατομμύρια άστεγοι και 11 εκατομμύρια άδεια σπίτια! Οι μεταναστευτικές «κρίσεις» και τα μπαράζ εξώσεων σε χώρες, όπως στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, οδήγησαν στην ανοδική πορεία τους αριθμούς των αστέγων που αγγίζουν τα 20 εκατομμύρια μετά την αλλαγή της δεκαετίας. Ωστόσο, οι κινήσεις της πολιτείας παραμένουν ελάχιστες και χωρίς ουσία, γεγονός που βάζει φρένο στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων (ούτε η εγκατάσταση των hot spots θεωρείται αντιμετώπιση).
Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε και τα 30 άρθρα περί ανθρώπινων δικαιωμάτων που διατυπώθηκαν τον Δεκέμβριο του 1948, ευδιάκριτη γίνεται η τεράστια σημασία του δικαιώματος της στέγης. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 25 αναφέρεται: Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη, όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες. Παράλληλα, το δικαίωμα στην κατοικία προστατεύεται και από το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στο οποίο επισημαίνεται: Παν πρόσωπον δικαιούται εις τον σεβασμόν της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του και της κατοικίας του.
Δυστυχώς, ο ατομικισμός και η επιθυμία αύξησης του προσωπικού κέρδους και συνάμα της ατομικής ιδιοκτησίας έχει καταφέρει να ποδοπατήσει τα θεμελιώδη δικαιώματα με έναν έμμεσο τρόπο, στον οποίο το κράτος και οι επιχειρηματίας προχωρούν χέρι-χέρι με στόχο όχι μόνο την ιδιωτικοποίηση-τουριστικοποίηση, αλλά και την μεγέθυνση του χάσματος μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών. Ο φαύλος αυτός κύκλος έχει ως επακόλουθο την δυσκολία και αδυναμία του φτωχού να συντηρήσει την οικία του, την οποία σε τελική φάση χάνει. Οι αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, η αμφισβήτηση της ικανότητας των πολιτικών, η κατευθυνόμενη πολιτική των ΜΜΕ και η προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική έχει «παγώσει» το πρόβλημα των αστέγων.
Εν κατακλείδι, το φαινόμενο των αστέγων δεν αντανακλά μόνο ατομικά, προσωπικά προβλήματα ή συμπεριφορές που οδήγησαν τα άτομα σε κατάσταση έλλειψης στέγης, ή την οικονομική κατάσταση μιας χώρας, αλλά και την ύπαρξη/ανυπαρξία κρατικής πολιτικής σχετικής με τα στεγαστικά προγράμματα, τις αστικές αναβαθμίσεις και κυρίως την ιδιωτικοποίηση μεγάλων δημόσιων κτιρίων με σκοπό το κέρδος. Τεράστια ειρωνεία προκαλεί ο προσδιορισμός «κράτος πρόνοιας» σε μια εποχή στην οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα χάνουν την αξία τους το ένα μετά το άλλο.