Αχίλλειο: Η πολυτελής έπαυλη της πριγκίπισσας Σίσσυ» στην Κέρκυρα

Της Θεοδώρας Κρέπη,

Κοντά στον οικισμό Γαστούρι της Κέρκυρας, σε ένα καταπράσινο κτήμα έκτασης 81.600 τ.μ. που φτάνει ως τη θάλασσα, βρίσκεται το Αχίλλειο, ένα παλάτι του 19^ου αιώνα, ένα μεγαλοπρεπές κτήριο με πλούσια ιστορία, που φιλοξένησε δύο διακεκριμένες προσωπικότητες της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Το Αχίλλειο χτίστηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα με πρωτοβουλία της αυτοκράτειρας της Αυστροουγγαρίας, Ελισάβετ (γνωστής και με το παρωνύμιο «Σίσσυ»). Η Ελισάβετ επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Κέρκυρα το 1861, όταν ακόμα τα Επτάνησα βρίσκονταν υπό αγγλική κατοχή, και έμεινε εκεί για τουλάχιστον 4 μήνες. Μαγεύτηκε από τη φυσική ομορφιά του νησιού, που κατά κάποιο τρόπο της θύμιζε τον τόπο καταγωγής της, τη Βαυαρία. Όπως κι εκεί, έτσι και στην Κέρκυρα μπορούσε να ζει ελεύθερη και ανέμελη μακριά από την αυστηρή ζωή και τα πρωτόκολλα της αυστριακής αυλής, που την έκαναν να ασφυκτιά, αλλά και τις διαμάχες με τη μάλλον χειριστική πεθερά της, Αρχιδούκισσα Σοφία. Επιπλέον τα συχνά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε καθιστούσαν επιβεβλημένα τα ταξίδια σε θερμότερα κλίματα.

Το 1889 η αυτοκτονία του μοναχογιού της και διαδόχου του θρόνου, Ροδόλφου, την πλήγωσε βαθιά και την ανάγκασε να αναζητήσει ένα ήσυχο μέρος για να αποσυρθεί. Την ίδια χρονιά αγόρασε στην Κέρκυρα ένα κτήμα κοντά στο χωριό Γαστούρι από τον Κερκυραίο διπλωμάτη και ποιητή Πέτρο Βράιλα Αρμένη. Το ήδη υπάρχον σπίτι του κατεδαφίστηκε και δύο Ιταλοί αρχιτέκτονες, οι Raffaele Caritto και Antonio Landy, επιστρατεύτηκαν για να χτίσουν το ανάκτορο της αυτοκράτειρας. Το έργο ολοκληρώθηκε ανάμεσα στα έτη 1890 και 1892, με την Ελισάβετ να επιβλέπει προσωπικά τόσο τις εργασίες ανέγερσης όσο και τη διακόσμηση.

Η αρχιτεκτονική του ανακτόρου συνδυάζει αρμονικά τον πομπηιανό με τον νεοκλασικό ρυθμό. Αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους, καθώς και από τον μεγάλο κήπο που το περιβάλλει και που φθάνει ως τη θάλασσα. Τόσο το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό του κοσμούν αγάλματα και τοιχογραφίες εξαιρετικής ποιότητας, πολλά από τα οποία είναι επηρεασμένα από την ελληνική μυθολογία. Η Ελισάβετ ήταν λάτρης του αρχαιοελληνικού πνεύματος και είχε αρκετούς Έλληνες δασκάλους, με πιο σημαντικό ανάμεσά τους τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο. Το ανάκτορό της το βάφτισε «Αχίλλειο» από τον Αχιλλέα, τον αγαπημένο της ήρωα της ελληνικής μυθολογίας, καθώς κατά τη γνώμη της ενσάρκωνε το αθάνατο ελληνικό πνεύμα.

Τα ορειχάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά που διακοσμούν το Αχίλλειο, αντίγραφα αρχαίων έργων (όπως ο «Αναπαυόμενος Ερμής») ή πρωτότυπα, έχουν σχέση με τη μυθολογία και την αρχαία Ελλάδα. Συναντάμε αγάλματα θεών, των τριών Χαρίτων, των Μουσών, φιλοσόφων, ρητόρων, ποιητών και άλλων μορφών. Το γνωστότερο ίσως γλυπτό είναι αυτό του «θνήσκοντος Αχιλλέα», έργο του Γερμανού γλύπτη Herter, που εικονίζει τον Αχιλλέα να προσπαθεί να βγάλει το θανατηφόρο βέλος από τη φτέρνα του.

Ο Αχιλλέας εικονίζεται και σε μια πολύ γνωστή τοιχογραφία, τον «θρίαμβο του Αχιλλέα», έργο του Frantz Matsch, στο τέλος της κλίμακας που οδηγεί στον δεύτερο όροφο του ανακτόρου. Εδώ ο Αχιλλέας πάνω σε άρμα κρατά θριαμβευτικά την περικεφαλαία του νικημένου Έκτορα, το πτώμα του οποίου σέρνεται πίσω από το άρμα.

Η Ελισάβετ χρησιμοποίησε το Αχίλλειο ως προσωπικό της ησυχαστήριο. Μετά τη δολοφονία της, το 1898, κληροδοτήθηκε στην κόρη της, Γκιζέλα, η οποία όμως δεν ενδιαφέρθηκε να το αξιοποιήσει. Το ανάκτορο ερημώθηκε για μία δεκαετία, μέχρι που αγοράστηκε, το 1908, από τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Γουλιέλμο Β΄, γνωστό και ως Kaiser. Ο νέος ιδιοκτήτης, που αφιέρωσε και ένα νέο ορειχάλκινο άγαλμα του Αχιλλέα, τον «νικώντα Αχιλλέα», ύψους 11 μέτρων, το χρησιμοποίησε ως το 1914. Το 1919 το ανάκτορο πέρασε στα χέρια του Ελληνικού Δημοσίου. Μετά από μια περίοδο εγκατάλειψης και χρήσης του για διάφορους σκοπούς, αλλά και μια φάση κατά την οποία λειτούργησε ως καζίνο, σήμερα είναι μουσείο, στο οποίο εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα των δύο ιδιοκτητών του. Τα γλυπτά του, πίνακες, καθώς και πολλά από τα έπιπλα και τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, τόσο της Ελισάβετ όσο και του Γουλιέλμου, έχουν χαρακτηριστεί μνημεία λόγω της εξαιρετικής τους ποιότητας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Νησιά του Ιονίου: Κέρκυρα, Λευκάδα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Σταύρακας, Β. (διευθ.), Γιούργος, Κ., Δρακόπουλος, Χ. (επιμ.), Αθήνα: Καθημερινή Α. Ε., 1996, σ. 32-36.
• Αχίλλειο στην Κέρκυρα στον οικισμό Γαστουρίου, ΟΔΥΣΣΕΥΣ (Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού)

• Μνημεία τα γλυπτά στο Αχίλλειο, αλλά και σπάνιο αρχειακό υλικό, Αρχαιολογία Online

• Μνημεία χαρακτηρίστηκαν περίτεχνα έπιπλα από το Αχίλλειον, Αρχαιολογία Online

• A glimpse into the private life of Princess Sisi, E Kathimerini
• Life for this Bavarian princess was no fairy tale, National Geographic