Της Εύης Τσάκαλη,
«Aux Champs Élysées, aux Champs Élysées/ Au soleil, sous la pluie, à midi ou à minuit/ Il y a tout ce que vous voulez aux Champs Élysées… »: Στα Ηλύσια Πεδία με ήλιο, με βροχή, το μεσημέρι, τα μεσάνυχτα, υπάρχει οτιδήποτε θέλεις, ακούγεται να τραγουδά ο Joe Dassin στο ακουστικό σου, ενώ σύντομα θα το διαπιστώσεις και μόνος σου. Κατεβαίνεις στην επόμενη στάση: ονομάζεται Concorde, όπως και η πλατεία που αντικρύζεις, όταν βγαίνεις από τον σταθμό. Εκεί βλέπεις να απλώνεται μπροστά σου η -για πολλούς- ομορφότερη λεωφόρος του κόσμου, αυτή των Ηλυσίων Πεδίων, η οποία εκτείνεται μέχρι την Αψίδα του Θριάμβου. Δε χάνεις λεπτό και ο περίπατός σου ξεκινά.
Δεν αργείς να παρατηρήσεις το πλήθος κόσμου που περπατάει γύρω σου. Αρχικά, εστιάζεις στους τουρίστες που συρρέουν στα καταστήματα. Είτε αναζητούν πιο φθηνές επωνυμίες είτε γνωστούς σχεδιαστές, όλοι βρίσκουν αυτό που ψάχνουν και είναι φορτωμένοι με σακούλες. Μένεις στάσιμος ένα λεπτό ξεχωρίζοντας μια συγκεκριμένη μπουτίκ, εκείνη της Louis Vuitton, η οποία λειτουργεί παράλληλα ως μουσείο σύγχρονης τέχνης προς ευχαρίστηση των επισκεπτών της, που σχηματίζουν μεγάλες ουρές στην είσοδο. Προσπερνάς τους ποδοσφαιρόφιλους, που κάνουν μια στάση στην επίσημη μπουτίκ της Paris Saint Germain, τα μικρά παιδιά που τρέχουν ενθουσιασμένα στο εντυπωσιακό Disney store, αποφασίζεις να επενδύσεις σε ένα πιο… βρώσιμο σουβενίρ και προμηθεύεσαι τα περιβόητα μακαρόν από το Ladurée.
Δίπλα στον μέσο τουρίστα βλέπεις να περπατά ο φίλος της κουλτούρας που δεν ψάχνει στα Ηλύσια Πεδία την υψηλή ραπτική αλλά τα πολιτιστικά δρώμενα. Και θα τα βρει στο Théâtre du Rond-Point, το Théâtre Marigny και το ομώνυμο με τη λεωφόρο θέατρο Théâtre des Champs Élysées. Αν ήσουν στο ίδιο σημείο τον Ιούλιο, μπορεί να έβλεπες τον ποδηλάτη που τερματίζει τον Γύρο της Γαλλίας ή τον πατριώτη που παρακολουθεί τη μεγάλη παρέλαση την ημέρα της Βαστίλης (14 Ιουλίου). Εάν πάλι μεταφερόσουν στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς, θα ενωνόσουν με το πλήθος γύρω σου σε μια ομαδική αντίστροφη μέτρηση. Επιστρέφεις όμως στο παρόν, καθώς έχεις φτάσει στον προορισμό σου: την Αψίδα του Θριάμβου. Σουρουπώνει και, αν έχεις την τύχη, βρίσκεσαι εκεί μία από τις δύο και μοναδικές φορές τον χρόνο που ο ήλιος δύει ακριβώς στο κέντρο της Αψίδας.
Η Αψίδα, που αποτελούσε διακαή πόθο του Ναπολέοντα, θεμελιώθηκε το 1836 για τον εορτασμό των νικών του Βοναπάρτη (οι οποίες είναι εγχάρακτες στην επιφάνεια της Αψίδας) και ο σχεδιασμός της βασίστηκε στην Αψίδα του Τίτου στη Ρώμη. Είναι η μεγαλύτερη αψίδα στον κόσμο, με ύψος 55 μέτρα, ενώ στην πλατεία Charles de Gaulle, στην οποία βρίσκεται η Αψίδα, συναντιούνται 12 από τις μεγαλύτερες λεωφόρους της γαλλικής πρωτεύουσας. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που σε συνεπαίρνει. Σε συγκινεί παράλληλα με το θέαμα και το γεγονός ότι στο σημείο το οποίο στέκεσαι, εκεί που σήμερα μπορείς να δεις τον τουρίστα, τον πατριώτη, τον ποδηλάτη, έχουν συμβεί γεγονότα θαυμαστά, όπως την αυγουστιάτικη μέρα του 1919 που ο Charles Godefroy έγινε ο πρώτος και τελευταίος πιλότος που πέταξε με αεροπλάνο μέσα από την Αψίδα, αλλά και γεγονότα που στιγμάτισαν τη γαλλική και ευρωπαϊκή ιστορία, όπως η ημέρα που το 1921 άναψε για πρώτη φορά η φλόγα εις μνήμην των πεσόντων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ή η ημέρα που τον Ιούνιο του 1940 οι δυνάμεις του Χίτλερ καταλάμβαναν ολοκληρωτικά την Πόλη του Φωτός, σηματοδοτώντας την έναρξη της γερμανικής κατοχής.
Ο ήλιος έδυσε κι εσύ έχεις διασχίσει μια από τις ομορφότερες λεωφόρους του κόσμου, έχεις δει τον καταναλωτισμό, τον πολιτισμό και τη μεγαλοπρέπεια, το παρελθόν και το παρόν. Χαμογελάς, συνειδητοποιείς ότι τα ονόματα δε δίνονται τυχαία: τα Ηλύσια Πεδία οφείλουν το όνομά στους στην ελληνική μυθολογία, από το ομώνυμο μέρος του Άδη, όπου μεταφέρονταν οι ψυχές των ηρώων και των ενάρετων. Και αυτή τη στιγμή, η ψυχή σου, όπως των ηρώων και των ενάρετων, νιώθει γαλήνη…
Προσωπικά, θυμάμαι με πολλή αγάπη τις βόλτες μου στα Ηλύσια Πεδία, ενώ θα ξεχώριζα μία συγκεκριμένη φορά, τον περασμένο Δεκέμβριο, που η λεωφόρος έσφυζε από ζωή, γεμάτη τουρίστες που επισκέπτονταν το Παρίσι για τις διακοπές των Χριστουγέννων, αλλά και από εμάς τους φοιτητές, που επωφελούμασταν των τελευταίων ημερών στην πόλη των σπουδών μας, προτού επιστρέψουμε στις οικογένειές μας για τις γιορτές. Παρά το τσουχτερό κρύο που χαρακτηρίζει το Παρίσι εκείνη την περίοδο, η μέρα τότε ήταν ηλιόλουστη, σαν να μας καλωσόριζε ο παρισινός ουρανός, σαν να μας ευχαριστούσε για αυτή την εικόνα: την εικόνα της λεωφόρου των Ηλυσίων Πεδίων που ο κόσμος δε φορούσε μάσκα και η μεγαλύτερη μάστιγα για τη γαλλική πρωτεύουσα δεν ήταν η πανδημία, αλλά η μεγάλη απεργία των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Σήμερα, δυστυχώς τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ευελπιστώ ότι σύντομα θα ξαναδούμε τα Ηλύσια Πεδία όπως τα γνωρίσαμε και πως η κατάσταση που βιώνουμε τώρα θα χαραχτεί ως ένα ακόμα σημείο, αν και μελανό, στην ιστορία της λεωφόρου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ladurée Paris Champs-Elysées, laduree.fr
- Louis Vuitton Maison Champs-Élysées, fr.louisvuitton.com
-
Ο Κόσμος που κληρονομήσαμε: Γαλλία, Το Βήμα, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, σσ.54-55, Αθήνα, 2009.
