Του Κωνσταντίνου-Ειρηναίου Σταμούλη,
Το εκρηκτικό κλίμα στο χώρο της εκπαίδευσης δεν αποτελεί μια κατάσταση πρωτόγνωρη, αφού τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ποικίλες πρωτοβουλίες του αρμόδιου υπουργείου οδήγησαν τους μαθητές και τους φοιτητές σε κινητοποιήσεις, οι οποίες απασχόλησαν την επικαιρότητα και πυροδότησαν πλήθος πολιτικών αντιπαραθέσεων.
Σήμερα, οι μαθητές της πλειοψηφίας των σχολείων της χώρας έχουν προβεί σε καταλήψεις των εκπαιδευτικών χώρων διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τα σχολεία ανοίγουν, εν μέσω πανδημίας. Μια κίνηση που διεύρυνε τη θεματολογία της αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, τροφοδότησε τον πολιτικό διάλογο και τάραξε εκ νέου τα νερά του εκπαιδευτικού γίγνεσθαι.
Πριν οδηγηθούμε στην αξιολόγηση της κατάληψης ως μέσω αντίδρασης, ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τα αιτήματα των μαθητών, καθώς και τη στάση της κυβέρνησης απέναντι σε αυτά. Οι βασικότερες επιδιώξεις της «νέας γενιάς» συνοψίζονται γύρω από τα αιτήματα για τη βελτίωση των σχολικών εγκαταστάσεων, για την πρόσληψη εκπαιδευτικού προσωπικού και προσωπικού καθαριότητας, καθώς και για τη μείωση του αριθμού των μαθητών στις διδακτικές αίθουσες. Πράγματι τα συγκεκριμένα αιτήματα έχουν μια ρεαλιστική βάση, ειδικά αν κανείς σκεφτεί, πως από τη μία λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα παντός τύπου στην ευρύτερη ελληνική επικράτεια για την τήρηση των απαιτούμενων αποστάσεων και κατ’ επέκταση την επιβράδυνση μετάδοσης του ιού και την ίδια στιγμή το άνοιγμα των σχολείων γίνεται μοναδικό μέτρο προστασίας μαθητών και προσωπικού τη μάσκα και ενώ οι μαθητές θα συνυπάρχουν σε τμήματα των 25 και πλέον ατόμων. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, εύκολα ότι υπό αυτούς τους όρους τα σχολεία μας κινδυνεύουν να αποτελέσουν υγειονομικές βόμβες, καθώς και μια επώδυνη καθημερινότητα για διευθυντές, καθηγητές, λοιπό προσωπικό και μαθητές.
Η μείωση των αριθμών των μαθητών ανά τμήμα, οι προσλήψεις καθηγητών, καθώς και η εύρεση αιθουσών για τη διεξαγωγή των μαθημάτων αποτελεί κάτι περισσότερο από ένα απλό αίτημα. Θα λέγαμε πως πρόκειται για μία κοινωνική ανάγκη. Και μάλιστα επιτακτική.
Κατανοώντας, ότι οι απαιτήσεις των μαθητών δεν κινούνται στο πλαίσιο του παραλογισμού, μα αντίθετα αποσκοπούν στο λογικό, ας δούμε και πόσο εφικτό είναι αυτό. Πρώτα-πρώτα, και μιλώντας για την Αθήνα η μείωση του αριθμού των μαθητών συνεπάγεται (κυρίως) με την ανάγκη για αύξηση των διαθέσιμων αιθουσών διδασκαλίας, καθώς και με την πρόσληψη δασκάλων και καθηγητών. Αναφορικά με τις αίθουσες, λύση μπορεί να βρεθεί τόσο με την αναπροσαρμογή των ωρολογίων ημερήσιων προγραμμάτων προκειμένου ταυτόχρονα να μένουν περισσότερες αίθουσες διαθέσιμες. Τι γίνεται όμως με τα σχολεία, τα οποία στεγάζονται σε μικρής έκτασης κτήρια; Μια καλή λύση θα ήταν η χρήση αιθουσών κτηρίων του δήμου, (όπως αίθουσες εκδηλώσεων). Μάλιστα ο κύριος Γιώργος Καμίνης, πρώην Δήμαρχος Αθηναίων, πρόσφατα σε πρωινή εκπομπή, διαβεβαίωσε ότι τέτοιες αίθουσες υπάρχουν και μπορούν να είναι διαθέσιμες για τη χρήση αυτή. Βεβαίως και άλλες λύσεις δύναται να βρεθούν, εφόσον υπάρξει η αναγκαία πολιτική βούληση. Σχετικά με τα οικονομικά δεδομένα του «βάρους» της πρόσληψης νέου προσωπικού, η προσωπική μου αντίληψη είναι ότι μια χώρα, η οποία έχει απαλλαχθεί από το βάρος των μνημονίων και της λιτότητας, δύναται να καθορίσει τις κινήσεις της με βάση τη διακριτική ευχέρεια των προτεραιοτήτων της. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Σε κάθε περίπτωση, το δικαίωμα στην αμφισβήτηση και την αντίδραση είναι ένα δικαίωμα το οποίο εκπορεύεται από τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι σε μια υγιή δημοκρατική κοινωνία, το δικαίωμα του ενός πολίτη «τελειώνει» εκεί που αρχίζει το δικαίωμα του άλλου. Θεμιτό είναι λοιπόν, οι μαθητές να αντιδράσουν, μα αθέμιτο είναι η αντίδρασή τους να μεταφράζεται με βεβήλωση δημοσίων περιουσιών ή και ακόμα με καταπάτηση του δικαιώματος των συμμαθητών τους, που θέλουν να παρακολουθήσουν κανονικά τα μαθήματα. Και όλα αυτά, ενώ τη στιγμή που διαμαρτύρονται για τα υγειονομικά μέτρα ασφαλείας, εντός των καταλήψεων συνωστίζονται και έρχονται σε επαφή χωρίς να τηρούν τις απαραίτητες αποστάσεις. Δημιουργούν δηλαδή οι ίδιοι μια τραγική ειρωνεία από την οποία παρασύρονται και απομακρύνονται από τα ίδια τους τα αιτήματα, κάτι που αναμφισβήτητα υποβαθμίζει την προσπάθειά τους να τα πετύχουν. Φυσικά και δεν προβαίνουν όλοι οι μαθητές στις πράξεις αυτές. Προβαίνει όμως ένα ικανό σύνολο μαθητών το οποίο αποδεικνύεται αρκετό για να αλλοιώσει τον «χαρακτήρα» των καταλήψεων και να υποβαθμίσει την ουσία τους.
Κλείνω με δύο παραδοχές: Αρχικά, πράγματι, η κατάληψη δημόσιου χώρου εγείρει συζητήσεις περί νομιμότητας ή μη της πράξης αυτής. Δεύτερον, αν κανείς αξιολογήσει τα έως τώρα δεδομένα, θα διαπιστώσει ότι πάνω από 130 σχολεία σε όλη την Ελλάδα, ανέστειλαν τη λειτουργία τους εξαιτίας δεκάδων κρουσμάτων του κορωνοϊού που προέκυψαν κατά τις πρώτες μέρες της νέας σχολικής χρονιάς. Αυτό μας δείχνει ότι το σχέδιο για το άνοιγμα των σχολείων ήταν λάθος. Και μιας και δεν θεωρείται και επιτυχία τις δύο πρώτες εβδομάδες λειτουργίας να έχουν ήδη κλείσει πάνω από 100 σχολεία συνειδητοποιούμε εκ νέου ότι τα αιτήματα των μαθητών είναι δίκαια και κινούνται στην ορθή κατεύθυνση. Ενδεχομένως να μπορούσαν να εκφραστούν με τρόπο διαφορετικό και αποτελεσματικότερο. Όμως εμείς οφείλουμε να ακούσουμε τους μαθητές. Και με τη σειρά τους, οι μαθητές να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, ένα ύψος που τα δίκαια αιτήματά τους θέτουν. Η Κυβέρνηση οφείλει να λάβει περαιτέρω μέτρα για το χώρο των σχολείων και με τη σειρά τους τα στελέχη της να ακούσουν τους μαθητές προτού τους κατηγορήσουν για τις καταλήψεις. Και αυτό γιατί είναι πραγματικά αναποτελεσματικό, όταν με τα έγκαιρα μέτρα κατά του κορωνοϊού η κυβέρνηση να κάνει ένα βήμα μπροστά, μα παράλληλα, να κάνει δύο βήματα πίσω, όσο καθυστερεί να βρει λύσεις για υγειονομικές βόμβες, όπως τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή τα σχολεία.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
