Του Παναγιώτη Παναγιωτακόπουλου,
Διανύοντας την 3η ημέρα του Οκτωβρίου, αρχίζουν οι σκέψεις για το τι μέλλει γενέσθαι για τον επερχόμενο χειμώνα. Έχοντας νωπές, ακόμα, τις μνήμες από την οικονομική κρίση που ταλαιπώρησε την παγκόσμια κοινότητα ως αποτέλεσμα της υγειονομικής κρίσης, εντείνονται οι προβληματισμοί για τις δυσκολίες που θα προκύψουν το τελευταίο τρίμηνο του 2020.
Το πρώτο δείγμα στο άνοιγμα του έτους ήταν πλήρως αρνητικό. Η οικονομία σχεδόν παρέλυσε και το μεγαλύτερο ποσοστό του εργατικού δυναμικού παρέμεινε ανενεργό για τρίμηνο διάστημα, προτιμώντας την ασφάλεια των κρατικών επιδομάτων, δίχως μέριμνα για τις όποιες ευκαιρίες προσωπικής και επαγγελματικής εξέλιξης, έστω και σε κατάσταση πανδημίας. Ενδεικτικό παράδειγμα, τα πολυάριθμα διαδικτυακά προσφερόμενα σεμινάρια για όλους τους κλάδους και για όλα τα αντικείμενα ενδιαφέροντος.
Ας βάλουμε στην κουβέντα την μάσκα προστασίας, η οποία τείνει να γίνει, αν δεν είναι ήδη, το πιο must αξεσουάρ της καθημερινότητας. Μέχρι στιγμής ο γενικός κανόνας αφορά την εφαρμογή της σε όλους τους κλειστούς χώρους, πλην εστίασης, εκτός φυσικά από τις περιοχές που είναι στο «κόκκινο», βάσει πλήθους κρουσμάτων, στις οποίες έχει εφαρμοστεί καθολική εφαρμογή σε ανοικτούς και κλειστούς χώρους. Ας προσθέσουμε και το υποθετικό σενάριο, που όμως δεν είναι πλέον μόνο στην σφαίρα της φαντασίας, κατά το οποίο ενόψει χειμερινής περιόδου, θα προταθεί εφαρμογή της χρήσης της μάσκας σε όλους τους κλειστούς χώρους, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, κάτι τέτοιο θα ισοδυναμεί με το «κύκνιο άσμα» όλων όσων δραστηριοπιούνται στον χώρο. Αναγκαστικά, πλέον, καφετέριες, εστιατόρια, κέντρα νυχτερινής διασκέδασης θα βάλουν λουκέτο. Έπεται ένας φαύλος κύκλος, μία αλυσίδα επιπτώσεων που θα παρασύρει μεγάλη μερίδα όσων απασχολούνται στο χώρο. Οι χιλιάδες εργαζόμενοι θα αναγκαστούν να φέρουν την ταμπέλα του «ανέργου». Κάτι τέτοιο, μαζί με το μεγάλο ποσοστό των εποχικά άνεργων, πολλοί εκ των οποίων αντιμέτωπισαν σοβαρά προβλήματα, αφού μόνο φυσιολογικά δεν κινήθηκε η αγορά το καλοκαίρι, αυξάνουν κατακόρυφα το εργατικό δυναμικό που πρόκειται να βρεθεί σε απραξία. Την ίδια ώρα, θα πρέπει οι επιχειρηματίες να αναζητήσουν νέες πηγές εσόδων, μιας και η πεπατημένη θα είναι, πλέον, απρόσιτη.
Επιπλεόν, ένα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος, σαν αυτά που μελετάμε, για να λειτουργήσει έχει άμεση συνεργασία με πολλές επιχειρήσεις περαιτέρω. Προμήθειες, πρώτες ύλες, ηλεκτρολογικό υλικό, υδραυλικές εγκαταστάσεις, ασφαλιστικές υπηρεσίες, φύλαξη χώρου, λογιστικές υπηρεσίες είναι μερικές μόνο από τις ανάγκες πρώτου βαθμού που καλείται να καλύψει κάθε «παίκτης» ανεξαρτήτως επιτυχημένης ή αποτυχημένης παρουσίας στο χώρο. Με την αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων «σπάει» ένα επίπεδο της πυραμίδας, η οποία είναι καταδικασμένη προς κατάρρευση.
Ποιος είναι αυτός που θα λύσει το πρόβλημα; Κανείς δεν ξέρει. Σίγουρα η περσινή χρονιά δεν έχει αφήσει πολλούς με οικονομικά αποθέματα ικανά να ανταπεξέλθουν σε μία κατάσταση πλήρους αδράνειας. Αν κάποιοι διαβασμένοι και συνάμα τυχεροί είχαν μεριμνήσει για την αξιοποίηση των κερδών τους κατά τις περασμένες περιόδους, τότε ναι, αυτοί ίσως καταφέρουν να επιβιώσουν και να δουν το φως στο τούνελ. Για τους υπόλοιπους, οι οιωνοί δεν είναι καθόλου καλοί, σε επίπεδο που μπορεί να τεθεί επί τάπητος μέχρι και ζήτημα ουσιαστικής επιβίωσης.
Οι αντίστοιχες ανάγκες που σημειώθηκαν παραπάνω θα πρέπει με τις ανάλογες προσαρμογές να καλυφθούν για κάθε είδους επιχείρηση, γεγονός που γεννά προβληματισμούς για την οικονομική ζωή πολλών μονάδων και συνόλων. Μέχρι στιγμής, τα μέτρα που αφορούν μόνο τα περιορισμένα καθίσματα, την απαγόρευση των ορθίων και την τήρηση αποστάσεων, οριακά, συντηρούν, ως εναλλακτική παροχή οξυγόνου, στην «ζωή» την οικονομία.
Σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Εδώ που φτάσαμε σίγουρα όχι. Οι παραπάνω γραμμές αποτελούν μια ωραία υπόθεση για δύσκολους λύτες. Ακολουθούν σημαντικές αποφάσεις από τις αρχές, οι οποίες, όμως, θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στην προστασία της δημόσιας υγείας ή της «δημόσιας» οικονομίας. Η αίσθηση μας είναι πως αυτή τη φορά θα πρέπει οι πράξεις να γίνουν με γνώμονα την επιβίωση του οικονομικού χώρου, έχοντας, φυσικά, πάντα κατά νου τον σεβασμό απέναντι στην απειλή που ακούει στο όνομα «κορωνοϊός». Αναμένουμε στον βωμό των εξελίξεων με αγωνία για το τι θα ακολουθήσει.
