Της Μαριλένας Γιαννίκα,
Οι αμερικανικές εξελίξεις δεν παύουν να εκπλήσσουν και η έκβαση του τελικού αποτελέσματος των εκλογών φαίνεται πως θα κριθεί με παντελώς διαφορετικά κριτήρια από ότι συνήθως· και τι διαφορετικό να περίμενε κανείς σε μία χρονιά όπως το 2020. Στο επίκεντρο, λοιπόν, για άλλη μια φορά, το Supreme Court of the United States (SCOTUS).
Οι λόγοι που είθισται να φέρνουν το SCOTUS στο επίκεντρο είναι είτε η απόφασή του για έκβαση μίας πολύκροτης υπόθεσης είτε ο θάνατος ενός δικαστή, που συνεπάγεται την ανάγκη της αντικατάστασής του. Δυστυχώς, εν προκειμένω, πρόκειται για τη δεύτερη περίπτωση, με τις Η.Π.Α. και γενικότερα όλον τον νομικό -και μη- κόσμο στην υφήλιο να θρηνεί για την απώλεια της Ruth Bater Ginsburg, της “Notorious RBG”, όπως δικαίως έχει χαρακτηριστεί. Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν και να γραφτούν για τη δικαστή, που άφησε εποχή, όμως, ομολογουμένως, τίποτα δεν είναι αρκετό, για να αποτυπώσει τον αντίκτυπο, που προκάλεσε στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ακατάπαυστη προσπάθειά της προς επίτευξη ισότητας φύλων και φυλών.
Σαράντα έξι ημέρες πριν τις εκλογές, λοιπόν, «αδειάζει» μία θέση στο SCOTUS. Και τώρα, τι; Αρχικά, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών διαθέτει την αποκλειστική εξουσία να διορίζει, με τη συμβουλή και την απαραίτητη έγκριση της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, τους δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η απαιτούμενη πλειοψηφία εκλογής ορίζεται στα 3/5 της Γερουσίας, δηλαδή 60 ψήφοι. Σ’ αυτό το σημείο, θεμιτό θα ήταν να γίνει μία νύξη στο παρελθόν, και μάλιστα στο όχι και τόσο μακρινό 2016, όταν προέκυψε ακριβώς το ίδιο περιστατικό, ο θάνατος δηλαδή ενός δικαστή του Supreme Court, τη χρονιά των εκλογών, 269 μέρες πριν την προβλεπόμενη ημέρα διεξαγωγής τους. Τότε, όμως, τα πράγματα κύλησαν αρκετά διαφορετικά…
Κατ’ αρχάς, πρέπει να λεχθεί πως η διαδικασία διορισμού ενός δικαστή αποτελεί μία αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, όχι, όμως, τόσο ώστε να χρησιμοποιηθεί το στοιχείο της μακράς διάρκειας ως τροχοπέδη της διαδικασίας. Η επιλογή του δικαστή και ποιος θα την κάνει έχει πολιτικό χαρακτήρα και προεκτάσεις και χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού αποτελεί ο Mitch McConnell, ο οποίος διατηρεί τα ηνία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στη Γερουσία, από το 2015. Ο Mitch McConnell, λοιπόν, το 2016, απαίτησε ο διορισμός νέου δικαστή να πραγματωθεί όχι από τον απερχόμενο Obama, αλλά από τον επόμενο Πρόεδρο, γεγονός που, ίσως, τότε έμοιαζε αμφιλεγόμενο, με τα σημερινά δεδομένα, όμως, εξωφρενικό. Και πώς, άραγε, να μην είναι, όταν τώρα, 46 ημέρες πριν τις εκλογές, ο ίδιος διατυμπανίζει πως θα αφοσιωθεί καθολικά στην όσο το δυνατόν συντομότερη πλήρωση της θέσης, έπειτα από την απαιτούμενη υπόδειξη του νυν Προέδρου; Εντούτοις, μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως, εν προκειμένω, ο άμεσος διορισμός δικαστή δεν πηγάζει από πολιτικά εφαλτήρια, αλλά πως υπηρετεί κάποιον ανώτερο στόχο;
Ας πάρουμε τα δεδομένα με τη σειρά. Στις επερχόμενες εκλογές, οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες για τους Ρεπουμπλικάνους, τόσο για τη θέση τους στη Γερουσία όσο και για τη διατήρηση της Προεδρίας, καθιστώντας δυσκολότερο τόσο τον διορισμό, όσο και την έγκριση ενός προσκείμενου στο Κόμμα δικαστή. Αν και, το 2017, βρέθηκε η λύση του “nuclear option” (η Γερουσία όρισε πως η πλειοψηφία, που απαιτείται για την εκλογή των Δικαστών, είναι η απλή και όχι η απόλυτη) προς υπερκέραση του εμποδίου των 60 ψήφων, τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα, αν στη θέση του Προέδρου βρίσκεται ο Biden. Από την άλλη πλευρά, είναι πασιφανές πως ο άμεσος διορισμός όχι μόνο δεν θα καταλάγιαζε τα πάθη των Αμερικανών, οι οποίοι εξεγείρονται ήδη κατά της αυθαιρεσίας της εκτελεστικής εξουσίας, αλλά, αντίθετα, θα κλόνιζε και την πίστη τους στη δικαστική· όπως και έγινε. Απώτερος στόχος, λοιπόν, δεν εβρέθη.
Ωστόσο, παρ’ όλα τα ευτράπελα, ποια είναι η πρόταση του Trump για τη διαδοχή της Ginsburg; Αυτό, λοιπόν, αποτελεί το πιο ευαίσθητο σημείο της συζήτησης. Το απόγευμα του Σαββάτου, ο Trump επέλεξε την Amy Coney Barrett, για να είναι η νέα Associate Justice του Ανώτατου Δικαστηρίου. Τι σημαίνει αυτό για το SCOTUS, αν, φυσικά, περάσει την έγκριση της Γερουσίας; Κατά κύριο λόγο, η Amy Coney Barrett προβλέπεται να κινήσει το δικαστήριο ελαφρώς, αλλά σταθερά, προς τα δεξιά, κάνοντας το ενδεχόμενο συμβιβασμών λιγότερο πιθανό και θέτοντας σε κίνδυνο το δικαίωμα στην άμβλωση, που θεσπίστηκε στην υπόθεση Roe κατά Wade. Η θέση αυτή βασίζεται στη σωρεία εκδικασμένων από την Barrett υποθέσεων, οι οποίες διατηρούν μία καθαρά συντηρητική οπτική σε ζητήματα, όπως η άμβλωση, η κατοχή όπλων, το μεταναστευτικό και οι διακρίσεις κάθε μορφής.
Έπειτα από μία συλλογική εξέταση, λοιπόν, συνάγεται σαφώς πως η Amy Coney Barrett εκπροσωπεί ό,τι η Ruth Bater Ginsburg προσπαθούσε να καταπολεμήσει. Πράγματι, ίσως να μην διαψευστούν όσοι πιστεύουν ότι η Barrett μπορεί να καταστρέψει όλα όσα κατάφερε να χτίσει η Ginsburg. Και αυτό, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Barrett σηματοδοτεί την τρίτη δικαστή που διορίζει ο Trump, με την πλειοψηφία εντός του SCOTUS να γέρνει υπερβολικά, σε σημείο που, ίσως, πλέον το Δικαστήριο αποτελεί απλώς ένα άθυρμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ευρισκόμενο ή μη στην εξουσία.
Με τη διάκριση των εξουσιών στην Αμερική να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, μένει να διακριβωθεί πως η επιλογή του Trump, τόσο από πλευράς προσώπου, όσο και από πλευράς χρονικής στιγμής, θα επηρεάσει τις εκλογές. Με την κηδεία της Ruth Bater Ginsburg ακόμα νωπή στις μνήμες όλων και την τελευταία της επιθυμία (του διορισμού νέου δικαστή, μετά τις εκλογές), όπως την εξέφρασε στην εγγονή της, να μένει ανεκπλήρωτη, το μόνο που απομένει είναι να πέσει η αυλαία του τελευταίου μήνα και το αποτέλεσμα να μιλήσει για τις πράξεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Trump nominates Amy Coney Barrett as Supreme Court justice, CNN, https://edition.cnn.com/2020/09/26/politics/amy-coney-barrett-supreme-court-nominee/index.html
-
Who is Amy Coney Barrett, Trump’s Supreme Court nominee?, NBC News, https://www.nbcnews.com/politics/supreme-court/who-amy-coney-barrett-trump-s-supreme-court-nominee-n1241192
- A Look At Amy Coney Barrett’s Record On Abortion Rights, NPR, https://www.npr.org/2020/09/28/917827735/a-look-at-amy-coney-barretts-record-on-abortion-rights
