Της Γιώτας Κοσκινά,
Τις τελευταίες μέρες γίνεται εκτενής λόγος για την αλλαγή του σήματος του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Πιο συγκεκριμένα, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, πριν από λίγες μέρες, το νέο σήμα του κόμματος. Πρόκειται για ένα αστέρι, που βασίζεται σε πέντε βασικές αξίες που -όπως υποστηρίζουν οι δημιουργοί του- εμπνέουν και οδηγούν την Αριστερά και τη Δημοκρατική Παράταξη. Οι αξίες αυτές είναι η Δημοκρατία, η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η ισότητα. Η τακτική του εγχειρήματος αλλαγής και αναπροσαρμογής του σήματος, του εμβλήματος ενός κόμματος είναι κάτι το οποίο το βλέπουμε συχνά να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Απότοκο αυτής της αλλαγής είναι το πολιτικό rebranding με μοναδικό στόχο την ανανέωση και την άνοδο της απήχησής τους στο εκλογικό κοινό. Κάπως έτσι και τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ μετά από την φθορά που υπέστη ως Κυβέρνηση, αλλά και την συνακόλουθη εκλογική ήττα στις αλλεπάλληλες εκλογικές διαδικασίες το προηγούμενο έτος, φαίνεται να αναζητά ένα νέο “αφήγημα”, μία νέα επικοινωνιακή στρατηγική με σκοπό τις καλύτερες εκλογικές μέρες.
Σύμφωνα με τον Η C. Needham, ένα κόμμα οφείλει να ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα για την επαναπροσαρμογή και τη σχεδίαση μίας στρατηγικής. Αρχικά, πρέπει να δρουν απλά και κατανοητά, να παρέχουν πλεονεκτήματα στους ψηφοφόρους, να καθησυχάζουν τον ψηφοφόρο και να μην αντανακλούν ρίσκο στην επιλογή, να γίνονται εύκολα αντιληπτοί από τον ψηφοφόρο, να συμβολίζουν ηθικές αρετές, να υλοποιούν τις νέες τους προτάσεις, να ταυτίζονται με τις επιταγές των ψηφοφόρων τους, να παρέχουν θετικά και αισιόδοξα μηνύματα για το μέλλον των πολιτών και την ευμάρεια και φυσικά να παρουσιάζουν αλλαγές της οπτικής τους ταυτότητας. (Needham, Catherine. ‘’Brand Leaders: Clinton, Blair and the limitations of the permanent campaign’’ Political Studies 53(2), 343-361.)
Με άλλα λόγια, όταν ένα brand, ένα όνομα φθαρεί, με τη διαδικασία ενός σωστά σχεδιασμένου και δομημένου rebranding επέρχεται μία αναπροσαρμογή, μία ανανέωση, που στο πολιτικό σκηνικό μπορεί να καταστεί αντικείμενο εσωτερικού και εξωτερικού διάλογου, από και προς το κόμμα, αλλά και να μην αψηφά τα ταυτοτικά χαρακτηριστικά κάθε παράταξης.
Περιπτωσιολογικά, πρέπει να θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η δεύτερη φορά που επιδιώκει αυτό το rebranding τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη αλλαγή στο σήμα του κόμματος επήλθε λίγο πριν τις εθνικές εκλογές, το οποίο απαρτιζόταν από πολύχρωμα τρίγωνα με έμφαση στο αρχικό κόκκινο που είχε ούτως ή άλλως και παλαιότερα, ενώ στο φόντο προστέθηκαν και δύο αποχρώσεις του μπλε. Άλλωστε, υπήρξε και μια μικρή τροποποίηση στο όνομα που πέραν του ΣΥΡΙΖΑ προστέθηκε και το «Προοδευτική Συμμαχία». Μέσα σε λίγα χρόνια, το rebranding μετέτρεψε το ΣΥΡΙΖΑ από brand που αντιπροσώπευε μια μάλλον μετριοπαθή πρόταση κάποιας ανανεωτικής αριστεράς, στον κύριο φορέα μιας νέας ιδιόμορφης πρότασης που αναζητούσε τότε η πολιτική αγορά, αναδεικνύοντας και εκφράζοντας συναισθήματα εναντίον των Ευρωπαίων, υποστηρίζοντας τους εκφραστές του λαϊκισμού, και φυσικά όλα αυτά σε ένα φρέσκο και «αριστερό» περιτύλιγμα. Η περίοδος 2010 – 2015 ήταν μία χρυσή εποχή για το πολιτικό brand του ΣΥΡΙΖΑ. Αντίθετα από το καλοκαίρι του 2015 και μετά, το brand «ΣΥΡΙΖΑ» φάνηκε να φθίνει σε δημοτικότητα και να μην εκπροσωπεί πλέον με συνέπεια τις κεντρικές του προτάσεις.
Πέντε χρόνια μετά και έχοντας τρεις πρόσφατες εκλογικές ήττες στο δυναμικό του, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκφράζει έντονα την ανάγκη για μία αλλαγή. Μία ουσιαστική αλλαγή στο προφίλ και τη δημόσια εικόνα του. Μετά από ένα χρόνο αποχής από τα τεκταινόμενα, ο Αλέξης Τσίπρας προέβη στον ορισμό νέου Γραμματέα του κόμματος, ενώ μετά από λίγους μήνες παρουσίασε και το νέο σήμα, σε μία απέλπιδα προσπάθεια ανάταξης και ανασύνταξης των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων του κόμματος. Όπως πάντα, μετά από ένα πολιτικό rebrαnding, ο λόγος είναι και πάλι στους ψηφοφόρους.
