Της Ελπίδας Καλαμαράκη,
Ένα χρόνο μετά την ίδρυσή της, στις 11 Δεκεμβρίου του 1946, η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών δημιούργησε την UNICEF, με στόχο να παρέχει στήριξη και βοήθεια στα παιδιά των χωρών που είχαν υποστεί τεράστιες καταστροφές, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ονομασία της προέρχεται από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων “United Nations International Children’s Emergency Fund” (Διεθνές Έκτακτο Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά). Μετά το 1950, το εύρος των δραστηριοτήτων του ταμείου επεκτάθηκε σε πιο γενικά προγράμματα για τη βελτίωση της ευημερίας των παιδιών στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και για την παροχή στήριξής τους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το 1953, έγινε μόνιμο τμήμα του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, με κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη και με βασική αποστολή την κάλυψη των μακροπρόθεσμων αναγκών των φτωχών παιδιών και των οικογενειών τους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπλέον, για να ανταποκρίνεται καλύτερα στην πραγματικότητα, το ταμείο μετονομάστηκε σε Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (United Nations Children’s Fund) διατηρώντας, όμως, το αρχικό του ακρωνύμιο. Το 1965, η UNICEF τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, για την προστασία των παιδιών του Τρίτου Κόσμου. Σήμερα έχει καταφέρει να είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους και αναγνωρίσιμους οργανισμούς κοινωνικής πρόνοιας παγκοσμίως, έχοντας παρουσία σε 192 χώρες και επικράτειες.
Δομή και λειτουργία
Η UNICEF διοικείται από εκτελεστική επιτροπή, η οποία αποτελείται από 36 μέλη, που είναι κυβερνητικοί εκπρόσωποι και εκλέγονται για θητεία τριών ετών από το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών (ECOSOC). Σε κάθε περιοχή που εξυπηρετεί η UNICEF, εκχωρείται ένας αριθμός θέσεων στην Εκτελεστική Επιτροπή. Έτσι, διασφαλίζεται η εκπροσώπηση όλων των περιοχών. Ο ρόλος της επιτροπής είναι να θεσπίζει πολιτικές, να εγκρίνει προγράμματα και να αποφασίζει για διοικητικά και οικονομικά σχέδια και προϋπολογισμούς. Το έργο της συντονίζεται από το Προεδρείο, το οποίο σχηματίζεται από έναν Πρόεδρο και τέσσερις Αντιπροέδρους, εκ των οποίων ο κάθε ένας είναι εκπρόσωπος μίας εκ των πέντε περιφερειακών ομάδων. Η εκλογή τους γίνεται από την Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία επιλέγει ανάμεσα στα μέλη της. Η διάρκεια της θητείας τους είναι ένας χρόνος. Κάθε χρόνο, αλλάζει, επίσης, η περιφέρεια της οποίας ο εκπρόσωπος αναλαμβάνει το ρόλο του Προέδρου. Κατά κανόνα, τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν υπηρετούν ως εκπρόσωποι του Προεδρείου της Εκτελεστικής Επιτροπής. Επιπλέον, υπάρχει το Γραφείο του Γραμματέα της Εκτελεστικής Επιτροπής, που συμβάλλει στη διατήρηση μιας αποτελεσματικής σχέσης μεταξύ της Εκτελεστικής Επιτροπής και της Γραμματείας της UNICEF και οργανώνει επιτόπιες επισκέψεις από μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
Τα κεντρικά γραφεία της UNICEF βρίσκονται, όπως προαναφέρθηκε, στη Νέα Υόρκη. Εκεί, πραγματοποιείται η συνολική διαχείριση και διοίκηση του Οργανισμού και διαμορφώνεται η παγκόσμια πολιτική για τα παιδιά. Επιπλέον, υπάρχουν εξειδικευμένα γραφεία του Οργανισμού ανά τον κόσμο, τα οποία επιτελούν διάφορες λειτουργίες, με στόχο τη βελτίωση της οργάνωσης και της απόδοσης της UNICEF. Αυτά είναι τα εξής:
- Περιφερειακό Γραφείο για την Ευρώπη, Γενεύη, Ελβετία
- Τμήμα εφοδιασμού, Κοπεγχάγη, Δανία
- Κέντρο Έρευνας Innocenti , Φλωρεντία, Ιταλία
- Γραφείο Βρυξελλών, Βέλγιο
- Γραφείο για την Ιαπωνία, Τόκιο, Ιαπωνία
- Γραφείο της Σεούλ, Δημοκρατία της Κορέας
- Global Shared Center Service, Βουδαπέστη, Ουγγαρία
Τέλος, για την πραγματοποίηση των εργασιών της στα κράτη υποδοχής, η UNICEF βασίζεται στα εθνικά της γραφεία. Τα προγράμματά της διαρκούν 5 χρόνια και έχουν στόχο, σε συνεργασία με την κυβέρνηση υποδοχής, να αναπτύξουν στρατηγικές, ώστε να αναγνωριστούν και να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των παιδιών και των γυναικών/μητέρων στη χώρα. Οι ανάγκες που υπάρχουν αναλύονται σε μια έκθεση κατάστασης που έχει εκπονηθεί στην αρχή του κύκλου του προγράμματος. Η καθοδήγηση αυτού του έργου γίνεται από τα περιφερειακά γραφεία της UNICEF, τα οποία παρέχουν και τεχνική υποστήριξη στα εθνικά. Τα περιφερειακά γραφεία του Οργανισμού εδρεύουν ως εξής:
- Περιφερειακό Γραφείο Αμερικής και Καραϊβικής, Πόλη του Παναμά, Παναμάς
- Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, Γενεύη, Ελβετία
- Περιφερειακό Γραφείο Ανατολικής Ασίας και Ειρηνικού, Μπανγκόκ, Ταϊλάνδη
- Περιφερειακό Γραφείο Ανατολικής και Νότιας Αφρικής, Ναϊρόμπι, Κένυα
- Περιφερειακό Γραφείο Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, Αμμάν, Ιορδανία
- Περιφερειακό Γραφείο Νότιας Ασίας, Κατμαντού, Νεπάλ
- Περιφερειακό Γραφείο Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, Ντακάρ, Σενεγάλη
Σύμβαση Δικαιωμάτων Παιδιού
Στις 20 Νοεμβρίου του 1989, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ψήφισε ομόφωνα τη Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού. Το επίσημο κείμενο της σύμβασης αυτής έχει μεταφραστεί στις 5 επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ (Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Κινέζικα και Ρώσικα). Τα κράτη-μέλη του οργανισμού όφειλαν να δημοσιεύσουν και να φροντίσουν τη διάδοσή του σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του κράτους, ανεξάρτητα από το είδος του πολιτεύματος που επικρατεί. Μέχρι σήμερα, όλες οι χώρες του ΟΗΕ έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη σύμβαση, εκτός από την Σομαλία και τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει, αλλά δεν έχουν επικυρώσει την σύμβαση, επομένως νομικά παραμένει μη δεσμευτική.
Σύμφωνα με την σύμβαση, τα παιδιά δεν είναι απλώς αντικείμενα που ανήκουν στους γονείς τους, ούτε άβουλα όντα, για τα οποία λαμβάνουν αποφάσεις οι ενήλικες και τα εκπαιδευτικά συστήματα. Αντίθετα, είναι άνθρωποι με δικά τους δικαιώματα. Αναφέρεται, επίσης, ότι η παιδική ηλικία είναι ξεχωριστή από την ενηλικίωση και διαρκεί έως τα 18 έτη. Σε αυτό το χρονικό διάστημα πρέπει να επιτρέπεται στα παιδιά να μεγαλώνουν, να μαθαίνουν, να παίζουν, να αναπτύσσονται και να ευδοκιμούν με αξιοπρέπεια.
Η συγκεκριμένη σύμβαση έχει κατορθώσει να εμπνεύσει τις κυβερνήσεις να αλλάξουν τους νόμους και τις πολιτικές τους και να πραγματοποιήσουν επενδύσεις, έτσι ώστε όλο και περισσότερα παιδιά να λάβουν την υγειονομική περίθαλψη και την κατάλληλη διατροφή που απαιτείται για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν. Ακόμη, χάρη στη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, υπάρχουν ισχυρότερες διασφαλίσεις για την προστασία των παιδιών από τη βία και την εκμετάλλευση. Είναι, επομένως, κατανοητός ο λόγος για τον οποίο η συγκεκριμένη Σύμβαση είναι η πιο διαδεδομένη συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ιστορία.
ΣΤΟΧΟΙ
Ο στρατηγικός σχεδιασμός της UNICEF για τα έτη 2018-2021 προβλέπει 5 βασικούς στόχους και τα αποτελέσματα που θέλει να πετύχει ο Οργανισμός για το 2021 περιλαμβάνουν:
- Kάθε παιδί πρέπει να επιβιώνει και να ευδοκιμεί
- 120 εκατομμύρια μωρά να γεννηθούν με ασφάλεια στις εγκαταστάσεις που θα έχουν χρηματοδοτηθεί από τον οργανισμό.
- 30 εκατομμύρια παιδιά να εμβολιαστούν εγκαίρως.
- 6 εκατομμύρια παιδιά που πάσχουν από υποσιτισμό να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία.
- 1,19 εκατομμύρια γυναίκες έγκυοι που έχουν διαγνωστεί με HIV να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία, ώστε να επιβιώσουν.
- Κάθε παιδί πρέπει να μαθαίνει
- 60 εκατομμύρια παιδιά, που δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, να ξεκινήσουν να πηγαίνουν σχολείο.
- 79% των χωρών να βελτιώσει το εκπαιδευτικό σύστημα.
- Κάθε παιδί πρέπει να προστατεύεται από τη βία και την εκμετάλλευση
- 5,1 εκατομμύρια παιδιά μετανάστες ή πρόσφυγες να προστατευτούν, μέσω της UNICEF.
- Κάθε παιδί πρέπει να ζει σε ένα ασφαλές και καθαρό περιβάλλον
- 60 εκατομμύρια άνθρωποι επιπλέον να έχουν πρόσβαση σε καθαρό και πόσιμο νερό.
- 250 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι να μην έχουν πρόσβαση σε λειτουργικά συστήματα αποχέτευσης.
- Κάθε παιδί να έχει μία ίση και δίκαιη ευκαιρία στη ζωή
- 77 εκατομμύρια λιγότερα παιδιά να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Καταλήγοντας, η UNICEF έχει κληθεί να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα περίπλοκο και ευαίσθητο ζήτημα. Ωστόσο, παρά τη δυσκολία του έργου της, οι επιτυχίες της είναι αξιοσημείωτες, καθώς τα τελευταία 30 χρόνια, ο αριθμός θνησιμότητας τις ηλικίες 0-5 έχει μειωθεί περίπου κατά 60% και ο αριθμός των παιδιών που δεν παρακολουθεί την πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχει μειωθεί από 18% σε 8%. Τα επιτεύγματα αυτά του Οργανισμού, γεννούν τις ελπίδες για έναν καλύτερο κόσμο. Βέβαια, υπάρχουν ακόμη εκατομμύρια παιδιά, των οποίων τα δικαιώματα παραβιάζονται, καθώς δε λαμβάνουν κατάλληλη ιατρική περίθαλψη, δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο για να δουλέψουν, να παντρευτούν, ακόμη και να πολεμήσουν. Είναι, λοιπόν, χρέος μας να ενημερωθούμε και να προσπαθήσουμε να συμβάλλουμε με οποιονδήποτε τρόπο στο έργο των οργανισμών που μάχονται για την προστασία των μελλοντικών ηγετών του κόσμου.
Ενδεικτικές Πηγές
- UNICEF. (n.d.). About. Διαθέσιμο σε: https://www.unicef.org/
- UNICEF. (n.d.). Structure and Contact Information. Διαθέσιμο σε: https://www.unicef.org/about/structure/index_headquarters.html
- UNICEF. (2018). UNICEF Strategic Plan 2018-2021. Διαθέσιμο σε:https://www.unicef.org/media/48126/file/UNICEF_Strategic_Plan_2018-2021-ENG.pdf
- UNICEF Press Release. (2019). 30 years of child rights: Historic gains and undeniable achievements, but little progress for the world’s poorest children. Διαθέσιμο σε: https://www.unicef.org/eca/press-releases/30-years-child-rights-historic-gains-and-undeniable-achievements-little-progress
