Του Σταύρου Λουκά,
Η BP PLC είπε ότι η αδυσώπητη αύξηση της ζήτησης πετρελαίου έχει πλέον τελειώσει, καθιστώντας την πρώτη σούπερ «αγορά» να καλεί το τέλος μιας εποχής, που πολλοί πιστεύουν ότι θα διαρκούσε άλλη μια δεκαετία ή περισσότερο. Η κατανάλωση πετρελαίου δεν μπορεί ποτέ να επιστρέψει στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν πριν από την κρίση του κορωνοϊού, δήλωσε η BP σε έκθεσή της τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου. Ακόμη και το πιο ανοδικό σενάριo βλέπει τη ζήτηση όχι καλύτερη από το «ευρέως επίπεδο» για τις επόμενες δύο δεκαετίες, καθώς η ενεργειακή μετάβαση απομακρύνει τον κόσμο από τα ορυκτά καύσιμα. Η BP κάνει ένα βαθύ διάλειμμα από την ορθοδοξία. Από τα αφεντικά εταιρικών κολοσσών ενέργειας έως υπουργούς από κράτη του ΟΠΕΚ, ανώτερα πρόσωπα της βιομηχανίας επέμειναν ότι η κατανάλωση πετρελαίου θα δει δεκαετίες ανάπτυξης. Ξανά και ξανά, το περιέγραψαν ως το μοναδικό εμπόρευμα που μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις ενός αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού και μιας διευρυμένης μεσαίας τάξης. Ο γίγαντας του Ηνωμένου Βασιλείου περιγράφει ένα διαφορετικό μέλλον, όπου αμφισβητείται η υπεροχή του πετρελαίου και τελικά εξαφανίζεται. Αυτό εξηγεί γιατί η BP έχει κάνει τα πιο τολμηρά βήματα στον κλάδο της για να ευθυγραμμίσει την επιχείρησή της με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα. Μόλις έξι μήνες μετά την ανάληψη της πρώτης θέσης, ο Διευθύνων Σύμβουλος, Bernard Looney, δήλωσε τον Αύγουστο ότι θα μειώσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά 40% την επόμενη δεκαετία και θα ξοδέψει έως και $5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για την κατασκευή μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον κόσμο. Αυτό συμβαίνει επειδή υποψιάζεται ότι η χρήση πετρελαίου μπορεί να έχει ήδη κορυφωθεί ως αποτέλεσμα της πανδημίας, των αυστηρότερων κυβερνητικών πολιτικών και των αλλαγών στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Η ενεργειακή προοπτική της BP δείχνει ότι η κατανάλωση μειώνεται κατά 50% έως το 2050 σε ένα σενάριο και κατά σχεδόν 80% σε ένα άλλο. Σε μια κατάσταση “business as usual”, η ζήτηση θα ανακάμψει, αλλά στη συνέχεια θα σταθεροποιηθεί σχεδόν στα 100 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για τα επόμενα 20 χρόνια.
Η BP δεν είναι η μόνη μεγάλη εταιρεία πετρελαίου που προσαρμόζει τις δραστηριότητές της στην ενεργειακή μετάβαση. Η Royal Dutch Shell PLC, η Total SE και άλλες στην Ευρώπη έχουν ανακοινώσει παρόμοιους άξονες προς καθαρότερες λειτουργίες, καθώς οι πελάτες, οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές ζητούν όλο και περισσότερο την αλλαγή. Η έκθεση της BP εξετάζει τρία σενάρια, τα οποία δεν είναι προβλέψεις, αλλά ωστόσο καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα πιθανών αποτελεσμάτων τα επόμενα 30 χρόνια και αποτελούν τη βάση της νέας στρατηγικής που ανακοίνωσε ο Looney τον Αύγουστο. Η «ταχεία» προσέγγιση βλέπει νέα μέτρα πολιτικής που οδηγούν σε σημαντική αύξηση των τιμών του άνθρακα. Το μάθημα “Net Zero” ενισχύει το Rapid με μεγάλες αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά, ενώ η προβολή “business as usual” προϋποθέτει ότι οι κυβερνητικές πολιτικές, η τεχνολογία και οι κοινωνικές προτιμήσεις συνεχίζουν να εξελίσσονται όπως έχουν γίνει στο πρόσφατο παρελθόν.
Στα δύο πρώτα σενάρια, η ζήτηση πετρελαίου πέφτει ως αποτέλεσμα του κορωνοϊού, δείχνει η έκθεση. «Στη συνέχεια ανακάμπτει αλλά ποτέ δεν επιστρέφει στα επίπεδα πριν από τον COVID», δήλωσε ο Spencer Dale, επικεφαλής οικονομολόγος της BP. «Προωθεί το σημείο στο οποίο η ζήτηση πετρελαίου κορυφώνεται έως το 2019». Οι προοπτικές της BP πέρυσι περιείχαν ένα σενάριο που ονομάζεται «περισσότερη ενέργεια», το οποίο είχε ζήτηση πετρελαίου να αυξάνεται σταθερά σε περίπου 130 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2040. Πλέον δεν υπάρχει τέτοιο σενάριο. «Η ζήτηση για πετρέλαιο μειώνεται τα επόμενα 30 χρόνια», δήλωσε η BP στην έκθεση. «Η κλίμακα και ο ρυθμός αυτής της μείωσης καθοδηγούνται από την αυξανόμενη απόδοση και την ηλεκτροδότηση των οδικών μεταφορών».
Η πανδημία κατέστρεψε την κατανάλωση πετρελαίου φέτος, καθώς οι χώρες κλειδώθηκαν για να αποτρέψουν τη διάδοση λοιμώξεων. Ενώ η ζήτηση έχει βελτιωθεί έκτοτε, και οι τιμές του αργού, η κρίση της δημόσιας υγείας εξακολουθεί να μαίνεται σε πολλά μέρη του κόσμου και οι προοπτικές παραμένουν αβέβαιες ελλείψει εμβολίου. Ο αντίκτυπος, συμπεριλαμβανομένων των διαρκών αλλαγών συμπεριφοράς όπως η αυξημένη εργασία από το σπίτι, θα επηρεάσει την οικονομική δραστηριότητα και την ευημερία στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και τελικά τη ζήτηση για υγρά καύσιμα, σύμφωνα με την BP. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είναι σε θέση να αντισταθμίσει την ήδη μειωμένη κατανάλωση στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η ζήτηση για υγρά καύσιμα φαίνεται να μειώνεται σε λιγότερο από 55 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα έως το 2050 στο σενάριο Rapid της BP και σε περίπου 30 εκατομμύρια την ημέρα στο Net Zero. Η πτώση είναι κυρίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες και στην Κίνα. Στην Ινδία, σε άλλα μέρη της Ασίας και της Αφρικής, η ζήτηση παραμένει σε γενικές γραμμές επίπεδη στο πρώτο σενάριο, αλλά υποχωρεί κάτω από τα επίπεδα του 2018 από τα μέσα της δεκαετίας του 2030 στη δεύτερη.
Άλλα σημεία που επισημαίνονται στην ενεργειακή προοπτική:
- Το σενάριο Rapid έχει τις εκπομπές άνθρακα από τη χρήση ενέργειας να μειώνονται κατά περίπου 70% έως το 2050, ενώ μειώνονται κατά περισσότερο από 95% στο Net Zero. Η επιχείρηση ως συνήθως τις βλέπει να κορυφώνεται στα μέσα της δεκαετίας του 2020.
- Η ζήτηση για όλη την πρωτογενή ενέργεια -τις πρώτες ύλες από τις οποίες προέρχεται ενέργεια- αυξάνεται κατά περίπου 10% στο Rapid και το Net Zero κατά την περίοδο και κατά περίπου 25% στο τρίτο σενάριο.
- Στο Rapid, τα μη ορυκτά καύσιμα αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας ενέργειας από τις αρχές της δεκαετίας του 2040.
- Η αύξηση της ενεργειακής ζήτησης της Κίνας επιβραδύνεται απότομα σε σχέση με τις προηγούμενες τάσεις, φτάνοντας στο αποκορύφωμά του στις αρχές της δεκαετίας του 2030 και στα τρία σενάρια.
- Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -με εξαίρεση την υδροηλεκτρική- αυξάνονται περισσότερο από 10 φορές τόσο στο Rapid όσο και στο Net Zero, με το μερίδιό τους στην πρωτογενή ενέργεια να αυξάνεται από 5% το 2018 σε περισσότερο από 40% έως το 2050 στο Rapid και σχεδόν 60% στο Net Zero.
- Η κατανάλωση φυσικού αερίου παρατηρείται σε γενικές γραμμές αμετάβλητη έως το 2050 στο Rapid και περίπου 35% υψηλότερη στις επιχειρήσεις ως συνήθως. Η ζήτηση μειώθηκε κατά περίπου 40% έως το 2050 στο Net Zero.
Είναι κάτοχος πτυχίου Οικονομικών Επιστημών και έχει 2 μεταπτυχιακά (Msc in Finance και MBA). Εργάζεται από το 2015 σε ιδιωτική εταιρεία παροχής λογιστικών υπηρεσιών ως υπεύθυνος μισθοδοσίας και είναι εξειδικευμένος σε θέματα εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια και ενδιαφέρεται για την εγχώρια και τη διεθνή οικονομία. Ήταν υποψήφιος το 2019 στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
