Του Θεόφιλου Νούση,
H Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πραγματοποίησε μία κομβική ομιλία στις 17 Σεπτεμβρίου 2020 αναφερόμενη σε πολλά καίρια θέματα που απασχολούν αυτό το διάστημα την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της.
Αρχικά, το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας της επικεντρώθηκε στη σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. αυτό το διάστημα, που δεν είναι άλλη από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία έχει προκαλέσει όλεθρο στις επιχειρήσεις και τα δημόσια οικονομικά σε ολόκληρη την Ένωση. Όπως δήλωσε, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργήσει τον δικό της οργανισμό για τη βιοϊατρική έρευνα, ενώ ανακοίνωσε ότι η ίδια θα συγκαλέσει στην Ιταλία μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την υγεία το επόμενο έτος, σε μια προσπάθεια να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μελλοντικές πανδημίες. Επίσης, η Πρόεδρος της Επιτροπής υποστήριξε ότι πρέπει να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες της Ε.Ε. στον τομέα της υγείας και ζήτησε τη σύσταση μιας υπηρεσίας της Ε.Ε. με αντικείμενο την φαρμακευτική έρευνα.
Τα νέα σχέδια, τα οποία ανακοίνωσε, που αποσκοπούν στην έξοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση του κορωνοϊού, περιλαμβάνουν τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού και την ισχυρότερη αφοσίωση στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, την οποία πρότεινε η Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2019, ως μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική για την Ε.Ε. με στόχο τον μετασχηματισμό της σε μια κλιματικά ουδέτερη, δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, που θα διαθέτει μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και την οποία επαναβεβαίωσαν οι ηγέτες της Ε.Ε. στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του ίδιου μήνα. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα προτείνει την αναθεώρηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στο 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, έως το 2030.
«Η Ε.Ε. πλήττεται εδώ και χρόνια από κρίσεις, από την οικονομική κατάρρευση του 2008 έως τις διαμάχες για τη μετανάστευση και την παρατεταμένη ιστορία της εξόδου της Βρετανίας από το μπλοκ» ανέφερε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τον Ιούλιο τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν σε ένα σχέδιο τόνωσης των επιπτώσεων της πανδημίας, που άνοιξε τον δρόμο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να συγκεντρώσει δισεκατομμύρια ευρώ στις κεφαλαιαγορές εξ ονόματος όλων αυτών, μια πρωτοφανής πράξη αλληλεγγύης εδώ και σχεδόν επτά δεκαετίες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. «Τους τελευταίους μήνες ανακαλύψαμε ξανά την αξία αυτού που θεωρούμε κοινό. Μετατρέψαμε τον φόβο και τους διαχωρισμούς μεταξύ των κρατών-μελών σε εμπιστοσύνη στην Ένωσή μας» σχολίασε με ένα αρκετά θετικό τόνο η ίδια. Δυστυχώς, όμως, αυτά είναι μόνο μερικά από τα πρώτα βήματα, και κάπως καθυστερημένα μάλιστα, από το σύνολο των αλλαγών, που πρέπει να πραγματοποιηθούν εντός της Ε.Ε. προκειμένου να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, όσον αφορά τόσο τον ρόλο της ως παγκόσμια δύναμη όσο και την ευημερία των κρατών-μελών της στο σύνολό τους.
Για τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, ένα θέμα που αγγίζει ιδιαίτερα την Αθήνα και τη Λευκωσία, η κ. Φον ντερ Λάιεν ζήτησε να ενταθούν οι προσπάθειες διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Η πυρκαγιά στον καταυλισμό της Μόριας «υπενθυμίζει οδυνηρά πως η Ευρώπη οφείλει να δρα με ενότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά, καθώς και ότι όλη η Ευρώπη πρέπει να σταθεί ενωμένη απέναντι σε αυτήν τη δοκιμασία. Κλείνοντας το συγκεκριμένο θέμα, ανακοίνωσε ότι πρόκειται η ίδια να παρουσιάσει στις 23 Σεπτεμβρίου την πολυαναμενόμενη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, αποφεύγοντας να επεκταθεί σε κάτι ποιο ουσιώδες.
Όσον αφορά τις εξωτερικές υποθέσεις, η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο πλευρό του λαού της Λευκορωσίας. «Έχουμε όλοι συγκινηθεί από το τεράστιο κουράγιο όσων συγκεντρώνονται ειρηνικά στην Πλατεία Ανεξαρτησίας ή συμμετέχουν αδιαφορώντας για τον κίνδυνο στις διαδηλώσεις των γυναικών» δήλωσε. Για τη δηλητηρίαση του Ρώσου αντιπολιτευόμενου Αλεξέι Ναβάλνι είπε πως «δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Έχουμε δει τον ίδιο τρόπο δράσης στη Γεωργία και την Ουκρανία, στη Συρία και στο Σάλσμπουρι του Ηνωμένου Βασιλείου – καθώς και σε περιστατικά ανάμειξης σε εκλογικές διαδικασίες σε όλο τον κόσμο. Ο τρόπος δράσης αυτός δεν αλλάζει – και δεν θα τον αλλάξει κανένας αγωγός φυσικού αερίου». Η αναφορά της αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να ζητά από την Ε.Ε. να μην συνδέει την υπόθεση της δηλητηρίασης του Ναβάλνι με τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream-2.
Όσον αφορά τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Κίνα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι το Πεκίνο αποτελεί σημαντικό εταίρο σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει την Ε.Ε. από το να καταδικάσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ακόμη πως οι χώρες της Ε.Ε. πρέπει να είναι ταχύτερες στην εξωτερική πολιτική τους όταν πρόκειται να υποστηρίξουν διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Λευκορωσία ή να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι στη Ρωσία και την Τουρκία. Προκάλεσε ακόμη τα κράτη μέλη να δείξουν περισσότερο θάρρος και ταχύτερα αντανακλαστικά σε περιστατικά παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, αναλαμβάνοντας δράση πιο συχνά με ενισχυμένη πλειοψηφία αντί ομοφωνίας.
Τέλος, όσον αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις για την εμπορική συμφωνία (η οποία έχει αποσυρθεί) δεν πήραν την επιθυμητή τροπή και αυτό πιέζει χρονικά και τις δύο πλευρές. Επίσης, προσέθεσε πως η αρχική συμφωνία δεν μπορεί να αλλάξει, να αγνοηθεί ή να εφαρμοσθεί μονομερώς και πως αυτό είναι ζήτημα διεθνούς δικαίου, εμπιστοσύνης και καλής θελήσεως, αναφερόμενη σε ένα αμφισβητούμενο νομοσχέδιο, το οποίο δημοσίευσε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, που επιδιώκει να παρακάμψει τμήματα της συμφωνίας Brexit με την Ε.Ε. Η κυβέρνηση της Αγγλίας έχει δηλώσει πως το εν λόγω νομοσχέδιο θεσπίστηκε ως ενός είδους δίχτυ ασφαλείας, ζωτικής σημασίας, για την χώρα σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί κάποια εμπορική συμφωνία με την Ευρώπη, ωστόσο η Ε.Ε. επιμένει στην κατάργησή του.
Εν κατακλείδι, η ομιλία της κ. Φον ντερ Λάιεν, συμπεριέλαβε ένα αρκετά μεγάλο φάσμα τον θεμάτων της επικαιρότητας της Ε.Ε. και εμπεριείχε θετικά μηνύματα και σε πολύ μεγάλο βαθμό τόνο αισιοδοξίας για το μέλλον της Ένωσης. Επομένως, οι ερχόμενοι μήνες και χρόνια θα δείξουν εάν αρχικά θα υλοποιηθούν τα προαναφερθέντα μακρόπνοα σχέδια, όπως και εάν η πρόεδρος της Επιτροπής θα δικαιωθεί για την αισιοδοξία της.
Γεννήθηκε το 1994 στη Γερμανία και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Αυτή τη περίοδο, κάνει μεταπτυχιακό με τίτλο "International Public Administration" στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Έχει κάνει πρακτική στην Black Sea Trade and Development Bank και δουλεύει ως ιδιωτικός υπάλληλος. Μιλάει άπταιστα αγγλικά και γερμανικά, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πολιτική, τις διεθνείς σχέσεις και την γεωπολιτική και έχει παρακολουθήσει πολλά επιστημονικά συνέδρια, ανάλογων θεματικών.
