Της Ευαγγελίας Παλαιολόγου,
Ο προ-Διαφωτιστικός κόσμος της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας ήταν ταυτόχρονα συναρπαστικός και τρομακτικός. Οι άνθρωποι συχνά δεν είχαν άλλη επιλογή από το να βασίζονται στις φαντασίες τους, για να κατανοήσουν τα μυριάδες φαινόμενα γύρω τους. Το αποτέλεσμα ήταν ένας κόσμος που όλα φαίνονταν μαγικά. Ένας κόσμος γεμάτος αγγέλους, δαίμονες, νεράιδες και μάγισσες. Μόνο μέσα από παράξενες και μερικές φορές γελοίες δεισιδαιμονίες, οι άνθρωποι της Σκοτεινής Εποχής (ή αλλιώς της Μεσαιωνικής περιόδου) προσπαθούσαν να κατανοήσουν τον κόσμο τους.
H ιδέα της εναλλαγής ενός μωρού (changeling)
Η ιδέα της εναλλαγής, δηλαδή το ότι οι νεράιδες θα μπορούσαν να κλέψουν ένα παιδί και να αφήσουν ένα τρομερά τροποποιημένο υποκατάστατο στη θέση του, είναι μια από τις πιο διαδεδομένες παραδόσεις στην ιρλανδική λαογραφία. Πολλοί πίστευαν ότι τα μωρά των νεραϊδών ήταν άσχημα και ενοχλητικά, ενώ τα ανθρώπινα βρέφη ήταν υπάκουα και όμορφα. Οι νεράιδες προσελκύονταν πάντα από την ομορφιά και τη μουσική. Δεν ήταν μόνο τα μωρά που διέτρεχαν κίνδυνο, αλλά και οι όμορφοι νεαροί άνδρες και οι γυναίκες. Στην Ιρλανδία, η παράδοση έλεγε ότι είναι συνηθισμένο να ανταλλάσσεται μια ηλικιωμένη νεράιδα, που πεθαίνει, με ένα ανθρώπινο μωρό. Από την άλλη, οι Σκωτσέζοι πίστευαν ότι οι νεράιδες είχαν κάνει μια συμφωνία με τον Διάβολο και αυτός σε αντάλλαγμα απαίτησε μια θυσία αίματος, αλλά η υψηλή αυτοεκτίμηση των νεράιδων τούς εμπόδιζε να σκοτώσουν έναν δικό τους και έτσι, κάθε επτά χρόνια, απήγαγαν ένα ανθρώπινο παιδί, για να πληρώσουν το χρέος τους. Ένας γονέας πίστευε ότι το παιδί του είχε αλλαχθεί από τις νεράιδες, όταν το παλιό μωρό του ξαφνικά αποτύγχανε να ευδοκιμήσει και όταν ανεξάρτητα από το πόση τροφή κατανάλωνε, παρέμενε άρρωστο και εξασθενημένο ή όταν το μωρό έκλαιγε συνεχώς, ήταν ανήσυχο ή εξαντλημένο.
H καλτσοδέτα της νύφης
Τα νυφικά ρούχα θεωρούνταν ευλογημένα. Όλοι οι καλεσμένοι προσπαθούσαν να αρπάξουν ένα κομμάτι από τα ρούχα της νύφης, τη νύχτα του γάμου της. Σταδιακά, η προσοχή επικεντρώθηκε στην καλτσοδέτα της νύφης, ως ένα σύμβολο σεξουαλικότητας και γονιμότητας. Στα μεσαιωνικά χρόνια, οι ανύπαντροι άντρες πολεμούσαν για την καλτσοδέτα της νύφης, για να διασφαλίσουν ότι θα ήταν οι επόμενοι που θα βρουν μια όμορφη και γόνιμη γυναίκα να παντρευτούν. Κάποιοι εργένηδες, μάλιστα, συνήθιζαν να κλέβουν τη νύφη, καθώς στεκόταν στον βωμό. Την έριχναν στο έδαφος και της τράβαγαν την καλτσοδέτα, κατά τη διάρκεια της γαμήλιας τελετής. Όταν η εκκλησία διαμαρτυρήθηκε, το έθιμο επικεντρώθηκε στον γαμπρό, ο οποίος αφαιρούσε την τυχερή καλτσοδέτα από τη νέα του σύζυγο στο νυφικό δωμάτιο και την πέταγε στους άντρες, που περίμεναν έξω από το σπίτι.
Αριθμός 13: Μια ενοχλητική φοβία
Η πεποίθηση ότι ο αριθμός 13 είναι καταραμένος είχε, κατά κύριο λόγο, μια θρησκευτική λογική στο Μεσαίωνα. Για παράδειγμα, υπήρχαν 13 άτομα που παρακολούθησαν τον Μυστικό Δείπνο και ως εκ τούτου πιστεύεται ότι 13 άτομα σε μια συγκέντρωση ήταν κακοί οιωνοί. Πολλοί πίστευαν ότι, εάν πραγματοποιείτο ένα πάρτι για 13 άτομα, όποιος σηκωνόταν πρώτος, θα ήταν νεκρός εντός του έτους. Με αυτήν τη δεισιδαιμονία, οι άνθρωποι των Σκοτεινών Εποχών εξασφάλισαν ότι δεν θα υπήρχαν ποτέ 13 άνθρωποι συγκεντρωμένοι. Στην πραγματικότητα, μέχρι τον 16ο αιώνα, πολλοί πίστευαν ότι σε μια συγκέντρωση 13 ατόμων, το ένα από αυτά ήταν μάγισσα.
Όταν κάποιος σκέφτεται τη μαγεία και τις δεισιδαιμονίες των Σκοτεινών Εποχών, έρχονται στο μυαλό του πολλές υποθέσεις, που μερικές φορές αποτελούν λανθασμένες πεποιθήσεις. Οι δεισιδαιμονίες και τα κυνήγια μαγισσών προκάλεσαν πολλούς θανάτους και ανησυχούσαν αμέτρητους ανθρώπους της εποχής. Ο κόσμος, στον οποίο ζούσαν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι, εμπλέκονταν σε υπερφυσικά και μυστικιστικά στοιχεία. Επρόκειτο για έναν κόσμο, πάνω στον οποίο οι άνθρωποι μπορούσαν να ασκήσουν κάποια επιρροή, όχι μόνο με κακές προθέσεις και αποτελέσματα, αλλά και με καλά αποτελέσματα, ορισμένες φορές. Παρόλο που η εκκλησία τα απαγόρευσε, οι μαγικές δραστηριότητες και οι ανορθολογικές μεσαιωνικές πεποιθήσεις ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της συνηθισμένης ζωής των ανθρώπων για πάρα πολλά χρόνια.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Bengt Ankarloo, Stuart Clark, Witchcraft and Magic in Europe, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2002
- Jones Terry, Medieval Lives, ΒΒC BOOKS 2004
Έχει μεγαλώσει στο νησί της Αντιπάρου. Διανύει το τελευταίο έτος των σπουδών της στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει συμμετάσχει σε διάφορες εθελοντικές δράσεις και προσομοιώσεις και έχει κάνει διαλέξεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχολεία. Φέτος ξεκίνησε εθελοντικά μαθήματα χορωδίας σε παιδιά Δημοτικού. Αγαπάει τα βιβλία, την ιστορία, τον εθελοντισμό και την μουσική.
