Της Αγγελικής Μανωλάκη,
«…Οι δολοφονίες τιμής δεν τιμούνται από το Θεό. Οδηγούνται από άγνοια και εγωισμό και τίποτα περισσότερο. Ο Δημιουργός ευνοεί τον άνθρωπο που αγαπά τον άνθρωπο και όχι αυτόν που μισεί…»
― Suzy Kassem, Rise Up and Salute the Sun: The Writings of Suzy Kassem.
Η ανθρωποκτονία ενός μέλους της οικογένειας ή μιας ομάδας από άλλα μέλη λόγω της άποψης πως το θύμα ή τα θύματα έχουν με κάποιον τρόπο ατιμάσει την οικογένεια ή και την κοινωνία ονομάζεται έγκλημα τιμής με κύριο αποδέκτη γυναίκες και κορίτσια. Ως ατίμωση μπορεί να θεωρηθεί η σχέση μιας γυναίκας με κάποιον άνδρα εν αγνοία της οικογένειάς της, η άρνηση να τελέσει έναν κανονισμένο γάμο, η απόφαση να τερματίσει έναν γάμο, το πιο «δυτικό» ντύσιμο, η μοιχεία και οι ομοφυλοφιλικές πράξεις, η αίτηση διαζυγίου, ο βιασμός (θεωρείται πως ευθύνεται το θύμα για τον βιασμό του).
Πολλές γυναικείες οργανώσεις στην Μέση Ανατολή και στη νοτιοδυτική Ασία υπολογίζουν πως περίπου 20.000 γυναίκες τον χρόνο δολοφονούνται στο όνομα μιας διαστρεβλωμένης αντίληψης της τιμής από τα αρσενικά συγγενικά τους μέλη.
Επίσης, θύματα εγκλημάτων τιμής μπορεί να βρεθούν και άντρες, οι οποίοι θεωρείται ότι έχουν συμμετάσχει σε απρεπείς σχέσεις με γυναίκες και δολοφονούνται και οι δύο σε αυτήν την περίπτωση.
Ο Sharif Kanaana, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Birzeit, λέει ότι η δολοφονία τιμής είναι:
«Ένα περίπλοκο ζήτημα που περνά βαθιά στην ιστορία της αραβικής κοινωνίας… Αυτό που οι άνδρες της οικογένειας, της φυλής ή της φυλής επιδιώκουν να ελέγξουν σε μια κοινωνία είναι η αναπαραγωγική δύναμη. Οι γυναίκες για τη φυλή θεωρήθηκαν εργοστάσιο παραγωγής ανδρών. Η δολοφονία τιμής δεν είναι ένα μέσο ελέγχου της σεξουαλικής δύναμης ή της συμπεριφοράς. Αυτό που κρύβεται πίσω από αυτό είναι το ζήτημα της γονιμότητας ή της αναπαραγωγικής δύναμης».
Μια δήλωση της Διεθνούς Αμνηστίας προσθέτει: «Το καθεστώς της τιμής είναι ασυγχώρητο: οι γυναίκες για τις οποίες υπάρχει η υπόνοια της δεν έχουν την ευκαιρία να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και τα μέλη της οικογένειάς τους δεν έχουν κοινωνικά αποδεκτή εναλλακτική λύση, αλλά να αφαιρέσουν τον λεκέ από την τιμή τους με το να επιτεθούν στη γυναίκα».
Σύμφωνα με το Honour Based Violence Awareness Network υπολογίζεται πως περίπου 5.000 φόνοι λόγω τιμής πραγματοποιούνται ετησίως, ενδεικτικά 1.000 από αυτούς στην Ινδία, 1.000 στο Πακιστάν και στο Ηνωμένο Βασίλειο ο σχετικός αριθμός υπολογίζεται στους 12. Υπάρχουν όμως αναφορές ακόμα και για 50.000 δολοφονίες ετησίως, αριθμός που δυστυχώς δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί καθώς οι δράστες τέτοιων εγκλημάτων σπάνια αντιμετωπίζουν ποινικές κυρώσεις καθώς η κοινωνία στην όποια ζουν δικαιολογεί το έγκλημά τους και η τοπική αστυνομία είτε κάνει και ακόνια το ίδιο είτε απλώς αδιαφορεί.
Οι μέθοδοι θανάτωσης περιλαμβάνουν λιθοβολισμό, μαχαίρωμα, ξυλοδαρμό, καύση, αποκεφαλισμό, κρέμασμα, κοπή λαιμού, επιθέσεις θανατηφόρου οξέος, πυροβολισμό και στραγγαλισμό. Οι δολοφονίες εκτελούνται μερικές φορές στο κοινό για να προειδοποιήσουν τα άλλα άτομα στην κοινότητα για πιθανές συνέπειες της συμμετοχής σε αυτό που θεωρείται παράνομη συμπεριφορά.
Η Tahira Shaid Khan, καθηγήτρια γυναικείων θεμάτων στο Πανεπιστήμιο Aga Khan, σημειώνει ότι «δεν υπάρχει τίποτα στο Κοράνι που να επιτρέπει ή να τιμωρεί τις δολοφονίες. Το πρώτο και πιο βασικό δικαίωμα στο Κοράνι που αναμένεται να ακολουθήσει κάθε μουσουλμάνος είναι στην πραγματικότητα το δικαίωμα στη ζωή».
Πολλοί και διαφορετικοί πολιτισμοί κατά καιρούς έχουν δικαιολογήσει εγκλήματα τιμής λόγω μοιχείας και εγκλήματα «πάθους». Η εξελικτική ψυχολογία θεωρεί πως οι αιτίες για την ανοχή των πολιτισμών σε αυτά τα εγκλήματα έχει να κάνει με την εξασφάλιση της πατρότητας των παιδιών μέσω του ελέγχου της γυναικείας σεξουαλικότητας ενώ η κοινωνική ψυχολογία αναγνωρίζει την βαθιά υπαίτια της πατριαρχίας με αναχρονιστικές αντιλήψεις σε κοινωνίες συντηρητικές, θεοκρατικές, όπου δεν έχει επέλθει ακόμα η αναγνώριση του δικαιώματος της γυναικάς στην αυτοδιάθεση του σώματος της και στο δικαίωμα της να ορίζει η ίδια την ζωή της.
Μερικές χαρακτηριστικές υποθέσεις είναι οι ακόλουθες:
Ένα 13χρονο κορίτσι από το Ιράν αποκεφαλίστηκε στον ύπνο της από τον πατέρα της την Πέμπτη σε μια λεγόμενη «δολοφονία τιμής», ανέφεραν τοπικά ΜΜΕ. Το περιστατικό συνέβη στην πόλη Talesh στη βόρεια επαρχία Gilan. Ο πατέρας έχει συλληφθεί, δήλωσε ο κυβερνήτης του Talesh στο επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA την Τρίτη, προσθέτοντας ότι «οι λεπτομέρειες αυτής της υπόθεσης θα δημοσιοποιηθούν μετά τη νομική διαδικασία». Το θύμα, η Ρομίνα Άσραφι, είχε φύγει από το σπίτι μετά την αντίθεση του πατέρα της να παντρευτεί έναν άντρα με τον οποίο «ερωτεύτηκε», σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Στο Λίβανο το 2018, μια μητέρα σκότωσε την κόρη της στην παράκτια περιοχή του Khalde. Η γυναίκα στραγγαλίζει την κόρη της πριν την ηλεκτροπληξία και την πνίγει με ένα μαξιλάρι, ισχυριζόμενη ότι υπερασπίστηκε την τιμή της οικογενείας της. Νωρίτερα τον ίδιο χρόνο, το σώμα μιας γυναίκας βρέθηκε επίσης λιθοστρωμένο μέχρι θανάτου. Σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο, οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ άνδρα και γυναίκας εκτός έγκυρου γάμου είναι έγκλημα που τιμωρείται με θάνατο με λιθοβολισμό.
Αναμνηστική πινακίδα για την Hatun Sürücü στο Βερολίνο, Γερμανία. Η γυναίκα, κουρδικής καταγωγής, από την Τουρκία δολοφονήθηκε σε ηλικία 23 ετών από τους αδελφούς της σε έγκλημα τιμής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- http://hbv-awareness.com/statistics-data/
- https://psychology.wikia.org/wiki/Honour_killing#cite_note-r1-21
- http://s.telegraph.co.uk/graphics/projects/honour-killings/index.html
- https://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/05/26/Iranian-girl-13-beheaded-by-father-in-reported-honor-killing
- https://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/04/23/Recent-killing-in-Lebanon-sheds-light-on-honor-killings-in-the-country
- «Robert Fisk: The crimewave that shames the world”, The Independent, 7 September 2010. Retrieved on 8 September 2010.
- Suzanne Ruggi. Commodifying Honor in Female Sexuality: Honor Killings in Palestine. Middle East Research and Information Project. URL accessed on 2008-02-08.
- Broken bodies, shattered minds: Torture and ill-treatment of women. Amnesty International. URL accessed on 2001-03-06.
- “Femicide: A Global Issue that demands Action” (PDF). Genevadeclaration.org. Academic Council on the United Nations System. p. 60. Retrieved 20 May 2018.
- Hillary Mayell Thousands of Women Killed for Family “Honor”. National Geographic News. February 12, 2002
Γεννήθηκε στη Ρόδο το 2000. Σπουδάζει Ψυχολογία στο ΕΚΠΑ, ονειρεύεται να γίνει ψυχαναλύτρια και να ζήσει στο εξωτερικό. Στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με την επικαιρότητα και τα ζητήματα του κλάδου της, με ιδιαίτερη αδυναμία στις γαλλικές ταινίες και τα μυθιστορήματα.
