Της Μαρίας Φράγκου,
Οι εκλογές στην Κένυα πλησιάζουν. Ο προηγούμενος Πρόεδρος δεν άφησε πίσω του κάποιον εκλεγμένο διάδοχο, ενώ, παράλληλα, η απρόσμενη εξαφάνιση και δολοφονία του υπεύθυνου εκλογών, Chris Msando, και της συναδέλφου του, Carol Ngumbu, στο Ναϊρόμπι, δημιουργεί καινούρια ερωτηματικά. Οι δύο δολοφονίες δεν εξιχνιάστηκαν ποτέ, ενώ η χώρα έχει βαρύ ιστορικό βίας, με επιφανή πρόσωπα να δολοφονούνται λίγο πριν τη διεξαγωγή των εκλογών, ενώ δεν αποδίδεται δικαιοσύνη, με τους ενόχους να κυκλοφορούν ατιμώρητοι. Όμως τι ακριβώς συνέβη στις εκλογές στην Κένυα και ποιοι φόβοι επικρατούν γι’αυτές που πρόκειται να ακολουθήσουν;
Αρχικά, πριν από τις εκλογές του Αυγούστου 2017, ο υπεύθυνος του συστήματος ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, Chris Msando, και η Carol Ngumbu βρέθηκαν νεκροί στα περίχωρα του Ναϊρόμπι, ενώ προηγουμένως είχαν αναμφίβολα στραγγαλιστεί και βασανιστεί, όπως, άλλωστε, ισχυρίζεται και ο Wafula Chebukatι (πρόεδρος της επιτροπής IEBC, Independent Electoral Boundaries Commission). Σύντομα, η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη τριών υπόπτων, που, όμως, δεν οδηγήθηκαν πότε στο δικαστήριο.
Αιτία της δολοφονίας τους φαίνεται να είναι η άρνηση του Msando να αποκαλύψει έναν κωδικό που θα επέτρεπε το χακάρισμα του ηλεκτρονικού συστήματος και, ακολούθως, θα επηρέαζε το αποτέλεσμα των εκλογών, όπως δήλωσε ο υποψήφιος Πρόεδρος (κύριος αντίπαλος του Προέδρου Uhuru Kenyatta) Raila Odinga. Όπως γίνεται αντιληπτό, το αποτέλεσμα των εκλογών θεωρήθηκε επισήμως άκυρο και η διαδικασία έπρεπε να επαναληφθεί.
Εκτός των παραπάνω, η παραίτηση της γραμματέως και επιτρόπου των Ηνωμένων Εθνών στην Κένυα, Roselyn Akombe, και η προσφυγή της στις ΗΠΑ έρχονται να ανατρέψουν και πάλι τα δεδομένα. Η προσπάθειά της να αποδοθεί δικαιοσύνη στο πρόσωπο των δύο δολοφονημένων προκάλεσε αναταραχή στην Κένυα κι έγινε αιτία για απειλές προς την ίδια και την οικογένειά της. Ειδικότερα, ο Chiloba την απέτρεψε από το να ξανανοίξει την υπόθεση. «Μην προσπαθείς να ξαναγράψεις την ιστορία. Η σιωπή μας δεν αποτελεί για σένα άδεια(ενασχόλησης με το θέμα)», φράση που από αρκετούς ερμηνεύτηκε ως απειλή και που η ίδια η Akombe δημοσίευσε στον προσωπικό της λογαριασμό στο twitter. Ήταν, άραγε, η πρώτη φορά που η κοινωνία της Κένυας βίωνε κάτι τέτοιο; Για ποιον λόγο; Τι εξυπηρετεί αυτή η συμπεριφορά;
Σαφώς, το περιστατικό που έλαβε χώρα στην Κένυα το 2017 δεν είναι πρωτοφανές στο κράτος αυτό. Πιο συγκεκριμένα, ήδη από το έτος 1992, οπότε άρχισαν να διεξάγονται δημοκρατικές εκλογές στη χώρα, τα περιστατικά βίας αποτελούν συχνό φαινόμενο, αφού σκοτώθηκαν 1500 άνθρωποι και εξορίστηκαν τουλάχιστον 300000 στη διάρκεια διαμαρτυριών, όσον αφορά στην αστάθεια -και ίσως την έλλειψη εγκυρότητας-του αποτελέσματος των εκλογών. Ύστερα, μάλιστα από μια πενταετία, άλλοι 10000 άνθρωποι εξορίστηκαν, ενώ 104 ακόμη έχασαν τη ζωή τους, με το KANU (Kenya African National Union) να θεωρείται ότι και στις δύο περιπτώσεις ενθάρρυνε τη βία. Αν και οι εκλογές του 2002 και του 2013 υπήρξαν πιο ήρεμες, η περίοδος που ακολούθησε τις εκλογές του 2007 ήταν γεμάτη βία, με τον Mwai Kibaki (πολιτικό της Κένυας, τρίτο Πρόεδρο στη χώρα, κατά την περίοδο του Δεκεμβρίου 2002 έως Απρίλιο 2013) να βρίσκεται αντιμέτωπος με παραποιημένο αποτέλεσμα εκλογών, γεγονός που προφανώς αγνοήθηκε από την αρμόδια επιτροπή. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, σκοτώθηκαν 1400 άτομα σε διαμαρτυρίες, ενώ μόνο με παρέμβαση του Κόφι Ανάν (διπλωμάτη από τη Γκάνα, που υπήρξε ο έβδομος γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, από τον Ιανουάριο του 1997 έως τον Δεκέμβριο του 2006, το 2001 πήρε το Νόμπελ ειρήνης), αποφεύχθηκε τελικά ο εμφύλιος πόλεμος.
Όπως αποδεικνύεται από τα προαναφερθέντα γεγονότα, η δημοκρατική διεξαγωγή των εκλογών στην Κένυα παρεμποδίζεται ακόμα από τη διαφθορά του εκλογικού και πολιτικού συστήματος, που χρόνια μαστίζει τη χώρα. Όπως ισχυρίζεται και ο John Githongo, ο οποίος εξορίστηκε το 2005, επειδή ερευνούσε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς στη χώρα, το σύστημα δικαιοσύνης της Κένυας χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά για να διορθωθεί και, μέχρι στιγμής, δεν έχει βελτιωθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Την αναστάτωση που επικρατεί ενίσχυσε και η αντιπαλότητα μεταξύ Ruto και Kenyatta, αφού ο Kenyatta δεν πρότεινε τον Ruto ως επόμενο Πρόεδρο όπως ήταν αναμενόμενο. Ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι τα ονόματα και των δύο συνδέθηκαν με αρκετά σοβαρές κατηγορίες, όπως η οργάνωση και η χρηματοδότηση επιθέσεων.
Επομένως, το εκλογικό σύστημα της Κένυας, αν και τυπικά παραμένει δημοκρατικό, δεν έχει ακόμα ξεπεράσει τα επεισόδια βίας και και συνωμοσιών που το χαρακτηρίζουν. Με αφορμή, λοιπόν, τόσο τη δολοφονία αυτών των δύο επιφανών προσώπων, όσο και τις επικείμενες εκλογές του 2022, πολιτικοί της χώρας αναζητούν δικαίωση για τα θύματα και ποινή για τους μέχρι τώρα ατιμώρητους θύτες. Έτσι, ίσως οι αναταραχές στη χώρα να μειωθούν και ενδεχομένως η εκλογή κυβέρνησης να γίνεται πιο αξιοκρατική, ώστε να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για τη χώρα.
Γεννήθηκε στις 15/01/2001 και είναι φοιτήτρια στο τμήμα Διεθνών Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Ενδιαφέρεται για υποθέσεις διεθνούς πολιτικής και ιστορίας, πάνω στις οποίες έχει παρακολουθήσει σεμινάρια. Μιλά αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και τώρα διδάσκεται ιταλικά και ρωσικά.
