Της Άννας Αρκούδη,
Έρωτας. Λέξη που αποτελείται από συνολικά έξι γράμματα. Ακούγεται τόσο μικρή και ασήμαντη, ωστόσο απασχολεί και μάλιστα κατ’ εξακολούθηση τους περισσότερους ανθρώπους. Όλοι έχουμε ερωτευτεί και συνήθως παραπάνω από μία φορές. Πρόκειται για ένα αρκετά έντονο συναίσθημα και πέρα για πέρα αληθινό για το οποίο έχουν γραφτεί αμέτρητα βιβλία, τραγούδια, ταινίες. Για ένα συναίσθημα το οποίο μπορεί να αλλάξει τους ανθρώπους, την κοσμοθεωρία τους και να τους οδηγήσει σε πράξεις και συμπεριφορές που ούτε που σκέφτονταν ότι θα υιοθετήσουν. Γιατί όταν ερωτευόμαστε αλλάζουμε; Τι είναι αυτό που οδηγεί τη σκέψη και τα συναισθήματά μας σε ασυνήθιστα μονοπάτια και γιατί αυτό συναίσθημα έχει τόση δύναμη και εξουσία ακόμα και στους πιο δυνατούς ανθρώπους;
Τι είναι αυτό που κάνει την καρδιά μας να χτυπά σαν τρελή, τα γόνατα μας να λυγίζουν, πεταλούδες να φτερουγίζουν στο στομάχι μας, να τραυλίζουμε όταν θέλουμε να πούμε έστω και την παραμικρή λέξη και να ιδρώνουν οι παλάμες μας στη θέα του έρωτά μας; Μπορεί ο έρωτας να είναι όπως όλοι πιστεύουμε ζήτημα καρδιάς. Και πράγματι είναι και αυτό. Όταν ερωτευόμαστε ακολουθούμε την καρδιά μας. Στην πραγματικότητα όμως όσο περίεργο και να μας ακούγεται εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον εγκέφαλο και τελικά επηρεάζει κάθε κομμάτι του οργανισμού μας. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει και τέτοια «ποικιλία» σε συμπτώματα όταν είμαστε ερωτευμένοι.
Ο έρωτας είναι μία ακολουθία χημικών αντιδράσεων
Πρόκειται για ένα από πιο έντονα συναισθήματα και είναι δύσκολο να τον φανταστούμε σαν μερικές χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στον εγκέφαλό μας. Ωστόσο, ακόμη και τα βαθύτερα συναισθήματα μπορούν να εντοπισθούν σε κινήσεις νευροδιαβιβαστών μέσα στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Το μείγμα χημικών ουσιών που εκκρίνει ο εγκέφαλος δρα παρόμοια με τις αμφεταμίνες, διεγείροντας το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Έτσι, όταν είναι κανείς ερωτευμένος, νιώθει ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς ευφορίας. Ποιες ορμόνες εμπλέκονται στο περίπλοκο αυτό συναίσθημα;
• Σεροτονίνη. Θεωρείται η κατεξοχήν χημική ουσία που συνδέεται με την αίσθηση της ευφορίας, ενώ έχει και άλλες δράσεις, όπως η ρύθμιση της πρόσληψης τροφής, της θερμοκρασίας κ.ά.
• Ντοπαμίνη. Ανεβάζει τη διάθεση, ενώ σχετίζεται με την ευχαρίστηση, τη σεξουαλική συμπεριφορά, τις λειτουργίες της αναπαραγωγής και τον έλεγχο των ορμονικών εκκρίσεων του εγκεφάλου.
• Oξυτοκίνη & βαζοπρεσίνη. Είναι γνωστές ως «ορμόνες της αγάπης», αφού σχετίζονται με το συναίσθημα οικειότητας και τρυφερότητας που νιώθει ένα ερωτευμένο ζευγάρι και απελευθερώνονται στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης ή αμέσως μετά.
• Ενδορφίνες. Πρόκειται για ουσίες του εγκεφάλου, που επιδρούν στον οργανισμό όπως και η μορφίνη. Δημιουργούν μια αίσθηση ευεξίας και καλής διάθεσης, ενώ ταυτόχρονα καταστέλλουν τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την αντίληψη του πόνου και την επιθετικότητα.
• Αυξητική ορμόνη ή σωματοτροπίνη. Θεωρείται ότι τροφοδοτεί τον οργανισμό με ενεργητικότητα.
• Αδρεναλίνη. Αυξάνει την καρδιακή δραστηριότητα και το ρυθμό της αναπνοής, βελτιώνει τη μυϊκή δράση και ανεβάζει τη διάθεση.
Πιο συγκεκριμένα δύο ερευνήτριες του Idaho State University, δημοσίευσαν στο Scientific American τον Ιούλιο του 2017 τα αποτελέσματα μιας μελέτης τους, που καταλήγει στο ότι η διαδικασία του να ερωτεύεσαι κάποιον συμβαίνει με τη δράση δύο τμημάτων του εγκεφάλου. Πρόκειται για την κοιλιακή καλυπτήρια περιοχή (VTA) και τον κερκοφόρο πυρήνα εκκρίνουν χημικές ουσίες όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη ώστε να διαβιβάσουν το αίσθημα της «ευφορίας», αλλά και της συναισθηματικής ανταμοιβής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όταν ερωτευόμαστε θέλουμε να είμαστε συνεχώς με αυτό το ξεχωριστό στην καρδιά μας πρόσωπο, επειδή μας κάνει να αισθανόμαστε χαρούμενοι. Επιπροσθέτως, οι ερευνήτριες υποστηρίζουν ότι σταδιακά, τα συναισθήματα ενδυναμώνονται, αλλά μόνο για όσο συνεχίζουμε να περνάμε καλά με τον άνθρωπο που είμαστε ερωτευμένοι. Ακόμη, το εντυπωσιακό είναι ότι και μόνο η σκέψη του αγαπημένου αυτού προσώπου μπορεί να μας κάνει να αισθανθούμε καλά αλλά και να μας προστατέψει από αρνητικά συναισθήματα όπως το άγχος. Τέλος, ένα ελπιδοφόρο εύρημα ήταν ότι αυτά τα συναισθήματα δεν χάνουν απαραίτητα την έντασή τους στο πέρασμα του χρόνου. Αντίθετα με την ιδέα ότι το πρώτο διάστημα είναι πιο «δυνατό» από τις επόμενες φάσεις μιας σχέσης, οι ερευνήτριες παραθέτουν τα αποτελέσματα μιας έρευνας στην οποία οι συμμετέχοντες που ήταν παντρεμένοι για διάστημα 21,4 χρόνων κατά μέσο όρο, βίωναν τα ίδια συναισθήματα και παρήγαγαν τα ίδια επίπεδα ντοπαμίνης με τα αρχικά στάδια της σχέσης. Άρα η άποψη ότι με τα χρόνια ο έρωτας από μία σχέση μπορεί να φύγει δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Μπορεί ακόμα και στις μακροβιότερες σχέσεις το αίσθημα του έρωτα να υπάρχει και να είναι εξίσου ισχυρό –αν όχι και ισχυρότερο– με το συναίσθημα που βιώνουμε στην αρχή της σχέσης.
Τελικά τι συμβαίνει όταν ερωτευόμαστε;
Οι χημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλό μας όταν είμαστε ερωτευμένοι εξωτερικεύονται με σειρά συμπτωμάτων, τα οποία αναγνωρίζουμε και εμείς οι ίδιοι ότι δεν είναι συνηθισμένα την στιγμή την οποία συμβαίνουν. Παρόλα αυτά είναι φυσιολογική προέκταση των εγκεφαλικών διεργασιών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που παρουσιάζουμε είναι τα εξής:
1. Χάνετε τα λόγια σας
Κι όμως υπάρχει λόγος που συμβαίνει κι αυτό. Ονομάζεται επινεφρίνη και είναι η γνωστή σε όλους μας αδρεναλίνη, της οποίας η επίδραση είναι καθοριστική στον εγκέφαλό μας όταν ερωτευόμαστε. Πρόκειται για μια ισχυρή ορμόνη που αυξάνει τον καρδιακό σου παλμό, προκαλώντας υπερένταση και ένα σωρό άλλες ενοχλήσεις.
2. Ιδρώνετε
Και μάλιστα πολύ. Ιδιαίτερα στις παλάμες. Πρόκειται για φυσικό επόμενο από την στιγμή που εκκρίνονται τόσες ορμόνες στο σύστημα μας και είναι ένας τρόπος που έχει υιοθετήσει ο οργανισμός μας για να τις αποβάλουμε. Το σύμπτωμα αυτό το παρουσιάζουμε σε κατάσταση έντονου στρες όπου και πάλι οι ορμόνες που εκκρίνουμε είναι περισσότερες του συνηθισμένου.
3. Κόβεται η όρεξη
Λογικό επόμενο από τη στιγμή που νιώθουμε μονίμως έναν κόμπο στο στομάχι και πεταλούδες να μας κατακλύζουν στη σκέψη και μόνο του αγαπημένου μας προσώπου.
4. Βρίσκεστε σε μόνιμη κατάσταση έκστασης
Ο έρωτας, το έντονο αυτό συναίσθημα μπορεί να απελευθερώσει τόσους πολλούς «χαρούμενους» νευροδιαβιβαστές στο αίμα του ατόμου, σε σημείο που οι επιδράσεις μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και κάποιες φαρμακευτικές ουσίες.
5. Και τέλος, το μόνιμο χαμόγελο στα χείλη
Αυτό είναι και το μεγαλύτερο προνόμιο του να είσαι ερωτευμένος. Φαίνεσαι νεότερος, πιο ανανεωμένος και γεμάτος ζωή. Και το στοιχείο υπάρχει τόσο όταν βρίσκεσαι μαζί με το ξεχωριστό αυτό για σένα πρόσωπο, όσο και όταν δεν είστε μαζί. Είναι τόσο έντονο το στοιχείο της χαράς και της ευφορίας στο πρόσωπο που οι περισσότεροι από τον περίγυρό μας αδυνατούν να μην το παρατηρήσουν.
Πηγές
- “What Goes On in Our Brains When We Are in Love?”, Scientific American, https://www.scientificamerican.com/article/what-goes-on-in-our-brains-when-we-are-in-love/
Γεννήθηκε το 1998 στην Αθήνα, όπου και μεγάλωσε. Αποφοίτησε από το Γενικό Λύκειο Καλλιθέας και το 2016 ξεκίνησε τις σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο οποίο βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Ειδικεύεται στη Διαφήμιση και τις Δημόσιες σχέσεις, ωστόσο διακατέχεται από την αγάπη της για την αρθρογραφία. Άλλα ενδιαφέροντα της είναι η φωτογραφία, τα ταξίδια, η βοτανολογία και το beauty. Λατρεύει να μαθαίνει διαρκώς νέα πράγματα και να διευρύνει τα ενδιαφέροντά της.
