Του Νίκου Μαρκοβίτη,
Τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο, το μόνο σίγουρο είναι πως δεν δείχνουν να φέρουν σημάδια αποκλιμάκωσης. Η ρητορική της Άγκυρας τόσο σε λεκτικό επίπεδο όσο και στην πράξη δεν έχει τελειωμό. Στην διεθνή σκακιέρα, δυνατοί «παίκτες» σαν τη Γαλλία δίνουν το παρών έμπρακτα, όπως αποδείχθηκε με την πρόσφατη κίνησή της, τον ερχομό δηλαδή του αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle. Το μόνο σίγουρο είναι πως η περιοχή είναι γεμάτη από συμφέροντα και η συνέχεια έπεται δύσκολη.
Η Άγκυρα όσον αφορά στην ρητορική της δεν παύει να ασκεί δριμείς χαρακτηρισμούς σε πρόσωπα και καταστάσεις. Να αναφέρουμε εδώ, πως η απειλή χρήσης βίας άμεσης ή έμμεσης είναι αντίθετη σε αυτό που ονομάζουμε «δυτικός κόσμος» και παραπέμπει σε άλλες εποχές. Η νέο οθωμανική αυτή λογική της Άγκυρας, προτείνοντας διάλογο ενώ παράλληλα θέτει μια ατζέντα ζητημάτων που ίσως ευελπιστεί στο τέλος να κερδίσει κάτι, ίσως να είναι και στρατηγική λογική. Θέτει πολλά ζητήματα – από τη μειονότητα της Θράκης μέχρι την αποστρατικοποίηση των νησιών. Αποκορύφωμα του παραληρήματος αποτέλεσε η πρόσφατη αναφορά στα Δωδεκάνησα, τα οποία αμφισβητεί, και τα οποία προσαρτήθηκαν στην Ελλάδα μετά και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο η Τουρκία δεν συμμετείχε. Όπως αναφέρει και το λατινικό νομικό δόγμα res inter alios acta, αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι νομικά αβάσιμη μια τέτοια θεωρία της Τουρκίας και σαφώς τέτοιες συνθήκες δεν μπορούν να αλλάξουν. Με απλά λόγια, μεταξύ ξένων ζητημάτων δεν μπορεί κανείς να εμπλέκεται, πόσο μάλλον όταν κατοχυρώνονται νομικά.
Στο συσχετισμό μας αυτό, δεν θα πρέπει να λησμονήσουμε και τον ρόλο των συμμάχων και εταίρων μας. Από την μια, έχουμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που βαδίζει σε ένα γενικό πλαίσιο, χωρίς σαφή στρατηγική, πόσο μάλλον όταν παραβιάζονται δικαιώματα δύο κρατών μελών σε χώρο μη οριοθετημένης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Η πρωτοβουλία όμως που σκέφτεται ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel είναι καλοδεχούμενη, κατά πόσο όμως μπορεί να συγκληθεί μια διάσκεψη των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, όταν η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή δημοκρατία; Από ότι φαίνεται η Ευρώπη έχει και το μαστίγιο και το καρότο σε μια έκδηλη παραβίαση του δικαίου της θάλασσας. Η Ευρώπη σαφώς είναι διχασμένη ως προς τις κυρώσεις λόγω ιδίων συμφερόντων, με λίγες χώρες όπως η Αυστρία και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Manfred Weber να αντιτίθενται στην Τουρκία. Η περίοδος της Γερμανικής Προεδρίας είναι ένα στοίχημα για όλη την Ένωση και ιδιαίτερα και για την εξωτερική πολιτική της.
Από την σκοπιά των διεθνών οργανισμών, με την πάροδο του χρόνου, όπως είχε δηλώσει και ο πρόεδρος Μακρόν και στεναχώρησε πολλούς, ίσως η συμμαχία να είναι εγκεφαλικά νεκρή. Στην σημερινή συνάντηση εκπροσώπων του ΝΑΤΟ, η κατάσταση θα είναι πρώτη στην ατζέντα. Βάσει όμως του καταστατικού για την λήψη αποφάσεων, θα πρέπει να υπάρχει ομοφωνία, οπότε αυτομάτως μια καταδίκη της Τουρκίας δεν υφίσταται. Σκοπός της Αθήνας είναι μια είδους απομόνωση της γείτονος, όταν και στο ίδιο το εσωτερικό της η πρόεδρος του «Καλού Κόμματος» Meral Akşener αναφέρει πως με τις φιλοδοξίες του προέδρου Ερντογάν, η Τουρκία ολοένα και απομονώνεται. Ο μηχανισμός αποτροπής συγκρούσεων είναι μια πρόταση, αλλά η κατάσταση χρειάζεται κάτι παραπάνω από ότι φαίνεται. Με το Oruç Reis να παραμένει σε μη οριοθετημένα ύδατα και με προοπτική νέας navtex, οι διεθνείς οργανισμοί θα πρέπει να πάρουν θέση.
Χρονολογικά, λοιπόν, μέχρι και την σύνοδο στις 24 του Σεπτέμβρη, ο διπλωματικός πυρετός είναι προφανής. Γεγονότα, όπως το προαναφερθέν, αλλά και η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο Μακρόν στην Κορσική, αλλά και η επερχόμενη επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας στο Καστελόριζο, θα προκαλέσουν αντιδράσεις. Το πώς θα κινηθεί ο πρόεδρος Ερντογάν είναι ένα ερωτηματικό που ταλανίζει την διεθνή κοινότητα. Η Αθήνα πάντα προάσπιζε και συνεχίζει να προασπίζει το διεθνές δίκαιο και καλή τη πίστει να βρεθεί μια ειρηνική λύση προς όφελος των δυο λαών. Όπως αποτυπώνεται και από την τουρκική κοινωνία, οι κινήσεις αυτές της Άγκυρας είναι εξαιρετικά επικίνδυνες και η τουρκική λίρα κατρακυλά με έναν μέσο εργαζόμενο σήμερα να χρειάζεται να δουλεύει 25% περισσότερο, για τα αγαθά που θέλει.
Γεννήθηκε το 1997 στην Νάουσα Ημαθίας και είναι επί πτυχίω φοιτητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ. Οι συνθέσεις κουλτούρας στην Κομοτηνή ήταν αναπόφευκτο ερέθισμα για το ενδιαφέρον για τα ελληνοτουρκικά ζητήματα. Λάτρης των ξένων γλωσσών με πρώτες τα αγγλικά και τα τουρκικά και νέα προσθήκη τα κινεζικά. Έχει συμμετάσχει σε πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα Erasmus+ και παρακολουθεί ευχάριστα συνέδρια διεθνών σχέσεων. Επόμενος σταθμός ζωής η Κωνσταντινούπολη όπου και θα κάνει την πρακτική του στο Γενικό Προξενείο.
